Dionysius of Halicarnassus, De Compositione Verborum, chapter 14

(디오니시오스, De Compositione Verborum, chapter 14)

ἀρχαὶ μὲν οὖν εἰσι τῆσ ἀνθρωπίνησ φωνῆσ καὶ ἐνάρθρου μηκέτι δεχόμεναι διαίρεσιν, ἃ καλοῦμεν στοιχεῖα καὶ γράμματα· γράμματα μὲν ὅτι γραμμαῖσ τισι σημαίνεται, στοιχεῖα δὲ ὅτι πᾶσα φωνὴ τὴν γένεσιν ἐκ τούτων λαμβάνει πρώτων καὶ τὴν διάλυσιν εἰσ ταῦτα ποιεῖται τελευταῖα. τῶν δὴ στοιχείων τε καὶ γραμμάτων οὐ μία πάντων φύσισ, διαφορὰ δὲ αὐτῶν πρώτη μέν, ὡσ Ἀριστόξενοσ ὁ μουσικὸσ ἀποφαίνεται, καθ’ ἣν τὰ μὲν φωνὰσ ἀποτελεῖ, τὰ δὲ ψόφουσ· φωνὰσ μὲν τὰ λεγόμενα φωνήεντα, ψόφουσ δὲ τὰ λοιπὰ πάντα. δευτέρα δὲ καθ’ ἣν τῶν μὴ φωνηέντων ἃ μὲν καθ’ ἑαυτὰ ψόφουσ ὁποίουσ δή τινασ ἀποτελεῖν πέφυκε, ῥοῖζον ἢ σιγμὸν ἢ μυγμὸν ἢ τοιούτων τινῶν ἄλλων ἤχων δηλωτικούσ· ἃ δ’ ἐστὶν ἁπάσησ ἄμοιρα φωνῆσ καὶ ψόφου καὶ οὐχ οἱᾶ́ τε ἠχεῖσθαι καθ’ ἑαυτά· διὸ δὴ ταῦτα μὲν ἄφωνα τινὲσ ἐκάλεσαν, θάτερα δὲ ἡμίφωνα. οἳ δὲ τριχῇ νείμαντεσ τὰσ πρώτασ τε καὶ στοιχειώδεισ τῆσ φωνῆσ δυνάμεισ φωνήεντα μὲν ἐκάλεσαν, ὅσα καὶ καθ’ ἑαυτὰ φωνεῖται καὶ μεθ’ ἑτέρων καὶ ἔστιν αὐτοτελῆ· ἡμίφωνα δ’ ὅσα μετὰ μὲν φωνηέντων αὐτὰ ἑαυτῶν κρεῖττον ἐκφέρεται, καθ’ ἑαυτὰ δὲ χεῖρον καὶ οὐκ αὐτοτελῶσ· ἄφωνα δ’ ὅσα οὔτε τὰσ τελείασ οὔτε τὰσ ἡμιτελεῖσ φωνὰσ ἔχει καθ’ ἑαυτά, μεθ’ ἑτέρων δ’ ἐκφωνεῖται. ἀριθμὸσ δὲ αὐτῶν ὅστίσ ἐστιν, οὐ ῥᾴδιον εἰπεῖν ἀκριβῶσ, ἐπεὶ πολλὴν παρέσχε καὶ τοῖσ πρὸ ἡμῶν ἀπορίαν τὸ πρᾶγμα· οἳ μὲν γὰρ ᾠήθησαν εἶναι τριακαίδεκα τὰ πάντα τῆσ φωνῆσ στοιχεῖα, κατεσκευάσθαι δὲ τὰ λοιπὰ ἐκ τούτων· οἳ δὲ καὶ τῶν εἰκοσιτεσσάρων οἷσ χρώμεθα νῦν πλείω. ἡ μὲν οὖν ὑπὲρ τούτων θεωρία γραμματικῆσ τε καὶ μετρικῆσ, εἰ δὲ βούλεταί τισ, καὶ φιλοσοφίασ οἰκειοτέρα· ἡμῖν δὲ ἀπόχρη μήτ’ ἐλάττουσ τῶν κδ μήτε πλείουσ ὑποθεμένοισ εἶναι τὰσ τῆσ φωνῆσ ἀρχὰσ τὰ συμβεβηκότα αὐτοῖσ λέγειν, τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῶν φωνηέντων ποιησαμένοισ. ἔστι δὴ ταῦτα τὸν ἀριθμὸν ζ, δύο μὲν βραχέα τό τε ε καὶ τὸ ο, δύο δὲ μακρὰ τό τε η καὶ τὸ ω, τρία δὲ δίχρονα τό τε α καὶ τὸ ι καὶ τὸ υ, καὶ γὰρ ἐκτείνεται ταῦτα καὶ συστέλλεται· καὶ αὐτὰ οἳ μὲν δίχρονα, ὥσπερ ἔφην, οἳ δὲ μεταπτωτικὰ καλοῦσιν. φωνεῖται δὲ ταῦτα πάντα παρὰ τῆσ ἀρτηρίασ συνηχούσησ τῷ πνεύματι καὶ τοῦ στόματοσ ἁπλῶσ σχηματισθέντοσ τῆσ τε γλώττησ οὐδὲν πραγματευομένησ ἀλλ’ ἠρεμούσησ. πλὴν τὰ μὲν μακρὰ καὶ τῶν διχρόνων ἃ μακρῶσ λέγεται τεταμένον λαμβάνει καὶ διηνεκῆ τὸν αὐλὸν τοῦ πνεύματοσ, τὰ δὲ βραχέα ἢ βραχέωσ λεγόμενα ἐξ ἀποκοπῆσ τε καὶ μιᾷ πληγῇ πνεύματοσ καὶ τῆσ ἀρτηρίασ ἐπὶ βραχὺ κινηθείσησ ἐκφέρεται. τούτων δὴ κράτιστα μέν ἐστι καὶ φωνὴν ἡδίστην ἀποτελεῖ τά τε μακρὰ καὶ τῶν διχρόνων ὅσα μηκύνεται κατὰ τὴν ἐκφοράν, ὅτι πολὺν ἠχεῖται χρόνον καὶ τὸν τοῦ πνεύματοσ οὐκ ἀποκόπτει τόνον· χείρω δὲ τὰ βραχέα ἢ βραχέωσ λεγόμενα, ὅτι μικρόφωνά τε ἐστὶ καὶ σπανίζει τὸν ἦχον. αὐτῶν δὲ τῶν μακρῶν πάλιν εὐφωνότατον μὲν τὸ α, ὅταν ἐκτείνηται· λέγεται γὰρ ἀνοιγομένου τε τοῦ στόματοσ ἐπὶ πλεῖστον καὶ τοῦ πνεύματοσ ἄνω φερομένου πρὸσ τὸν οὐρανόν. δεύτερον δὲ τὸ η, διότι κάτω τε περὶ τὴν βάσιν τῆσ γλώττησ ἐρείδει τὸν ἦχον ἀλλ’ οὐκ ἄνω, καὶ μετρίωσ ἀνοιγομένου τοῦ στόματοσ. τρίτον δὲ τὸ ω· στρογγυλίζεται γὰρ ἐν αὐτῷ τὸ στόμα καὶ περιστέλλεται τὰ χείλη τήν τε πληγὴν τὸ πνεῦμα περὶ τὸ ἀκροστόμιον ποιεῖται. ἔτι δ’ ἧττον τούτου τὸ υ· περὶ γὰρ αὐτὰ τὰ χείλη συστολῆσ γινομένησ ἀξιολόγου πνίγεται καὶ στενὸσ ἐκπίπτει ὁ ἦχοσ. ἔσχατον δὲ πάντων τὸ ι· περὶ τοὺσ ὀδόντασ τε γὰρ ἡ κροῦσισ τοῦ πνεύματοσ γίνεται μικρὸν ἀνοιγομένου τοῦ στόματοσ καὶ οὐκ ἐπιλαμπρυνόντων τῶν χειλῶν τὸν ἦχον. τῶν δὲ βραχέων οὐδέτερον μὲν εὔμορφον, ἧττον δὲ δυσειδὲσ τοῦ ε τὸ ο· διίστησι γὰρ τὸ στόμα κρεῖττον θατέρου καὶ τὴν πληγὴν λαμβάνει περὶ τὴν ἀρτηρίαν μᾶλλον. φωνηέντων μὲν οὖν γραμμάτων αὕτη φύσισ· ἡμιφώνων δὲ τοιάδε· ὀκτὼ τὸν ἀριθμὸν ὄντων αὐτῶν πέντε μέν ἐστιν ἁπλᾶ τό τε λ καὶ τὸ μ καὶ τὸ ν καὶ τὸ ρ καὶ τὸ σ· διπλᾶ δὲ τρία τό τε ζ καὶ τὸ ξ καὶ τὸ ψ. διπλᾶ δὲ λέγουσιν αὐτὰ ἤτοι διὰ τὸ σύνθετα εἶναι τὸ μὲν ζ διὰ τοῦ σ καὶ δ, τὸ δὲ ξ διὰ τοῦ κ καὶ σ, τὸ δὲ ψ διὰ τοῦ π καὶ σ συνεφθαρμένων ἀλλήλοισ ἰδίαν φωνὴν λαμβάνοντα, ἢ διὰ τὸ χώραν ἐπέχειν δυεῖν γραμμάτων ἐν ταῖσ συλλαβαῖσ παραλαμβανόμενον ἕκαστον. τούτων δὴ κρείττω μέν ἐστι τὰ διπλᾶ τῶν ἁπλῶν, ἐπειδὴ μείζονά ἐστι τῶν ἑτέρων καὶ μᾶλλον ἐγγίζειν δοκεῖ τοῖσ τελείοισ· ἥττω δὲ τὰ ἁπλᾶ διὰ τὸ εἰσ βραχυτέρουσ τόπουσ συνάγεσθαι τὸν ἦχον. φωνεῖται δ’ αὐτῶν ἕκαστον τοιόνδέ τινα τρόπον· τὸ μὲν λ τῆσ γλώττησ πρὸσ τὸν οὐρανὸν ἱσταμένησ καὶ τῆσ ἀρτηρίασ συνηχούσησ· τὸ δὲ μ τοῦ μὲν στόματοσ τοῖσ χείλεσι πιεσθέντοσ, τοῦ δὲ πνεύματοσ διὰ τῶν ῥωθώνων μεριζομένου· τὸ δὲ ν τῆσ γλώττησ τὴν φορὰν τοῦ πνεύματοσ ἀποκλειούσησ καὶ μεταφερούσησ ἐπὶ τοὺσ ῥώθωνασ τὸν ἦχον· τὸ δὲ ρ τῆσ γλώττησ ἄκρασ ἀπορριπιζούσησ τὸ πνεῦμα καὶ πρὸσ τὸν οὐρανὸν ἐγγὺσ τῶν ὀδόντων ἀνισταμένησ· τὸ δὲ σ τῆσ μὲν γλώττησ προσαγομένησ ἄνω πρὸσ τὸν οὐρανὸν ὅλησ, τοῦ δὲ πνεύματοσ διὰ μέσων αὐτῶν φερομένου καὶ περὶ τοὺσ ὀδόντασ λεπτὸν καὶ στενὸν ἐξωθοῦντοσ τὸ σύριγμα. τρία δὲ τὰ λοιπὰ ἡμίφωνα μικτὸν λαμβάνει τὸν ψόφον ἐξ ἑνὸσ μὲν τῶν ἡμιφώνων τοῦ σ, τριῶν δὲ ἀφώνων τοῦ τε δ καὶ τοῦ κ καὶ τοῦ π. οὗτοι σχηματισμοὶ γραμμάτων ἡμιφώνων. δύναται δ’ οὐχ ὁμοίωσ κινεῖν τὴν ἀκοὴν ἅπαντα· ἡδύνει μὲν γὰρ αὐτὴν τὸ λ καὶ ἔστι τῶν ἡμιφώνων γλυκύτατον, τραχύνει δὲ τὸ ρ καὶ ἔστι τῶν ὁμογενῶν γενναιότατον· μέσωσ δέ πωσ διατίθησι τὰ διὰ τῶν ῥωθώνων συνηχούμενα τό τε μ καὶ τὸ ν κερατοειδεῖσ ἀποτελοῦντα τοὺσ ἤχουσ. ἄχαρι δὲ καὶ ἀηδὲσ τὸ σ καὶ πλεονάσαν σφόδρα λυπεῖ· θηριώδουσ γὰρ καὶ ἀλόγου μᾶλλον ἢ λογικῆσ ἐφάπτεσθαι δοκεῖ φωνῆσ ὁ συριγμόσ· τῶν γοῦν παλαιῶν τινεσ σπανίωσ ἐχρῶντο αὐτῷ καὶ πεφυλαγμένωσ, εἰσὶ δ’ οἳ καὶ ἀσίγμουσ ὅλασ ᾠδὰσ ἐποίουν· δηλοῖ δὲ τοῦτο καὶ Πίνδαροσ ἐν οἷσ φησι· πρὶν μὲν εἱρ͂πε σχοινοτένειά τ’ ἀοιδὰ διθυράμβω καὶ τὸ σὰν κίβδηλον ἀνθρώποισ. τριῶν δὲ τῶν ἄλλων γραμμάτων ἃ δὴ διπλᾶ καλεῖται τὸ ζ μᾶλλον ἡδύνει τὴν ἀκοὴν τῶν ἑτέρων· τὸ μὲν γὰρ ξ διὰ τοῦ κ καὶ τὸ ψ διὰ τοῦ π τὸν συριγμὸν ἀποδίδωσι ψιλῶν ὄντων ἀμφοτέρων, τοῦτο δ’ ἡσυχῇ τῷ πνεύματι δασύνεται καὶ ἔστι τῶν ὁμογενῶν γενναιότατον. καὶ περὶ μὲν τῶν ἡμιφώνων τοσαῦτα. τῶν δὲ καλουμένων ἀφώνων ἐννέα ὄντων τρία μέν ἐστι ψιλά, τρία δὲ δασέα, τρία δὲ μεταξὺ τούτων· ψιλὰ μὲν τὸ κ καὶ τὸ π καὶ τὸ τ, δασέα δὲ τὸ θ καὶ τὸ φ καὶ τὸ χ, κοινὰ δὲ ἀμφοῖν τὸ β καὶ τὸ γ καὶ τὸ δ. φωνεῖται δὲ αὐτῶν ἕκαστον τρόπον τόνδε· τρία μὲν ἀπὸ τῶν χειλῶν ἄκρων, ὅταν τοῦ στόματοσ πιεσθέντοσ τότε προβαλλόμενον ἐκ τῆσ ἀρτηρίασ τὸ πνεῦμα λύσῃ τὸν δεσμὸν αὐτοῦ. καὶ ψιλὸν μέν ἐστιν αὐτῶν τὸ π, δασὺ δὲ τὸ φ, μέσον δὲ ἀμφοῖν τὸ β· τοῦ μὲν γὰρ ψιλότερόν ἐστι, τοῦ δὲ δασύτερον. μία μὲν αὕτη συζυγία τριῶν γραμμάτων ἀφώνων ὁμοίῳ σχήματι λεγομένων, ψιλότητι δὲ καὶ δασύτητι διαφερόντων. τρία δὲ ἄλλα λέγεται τῆσ γλώττησ ἄκρῳ τῷ στόματι προσερειδομένησ κατὰ τοὺσ μετεώρουσ ὀδόντασ, ἔπειθ’ ὑπὸ τοῦ πνεύματοσ ἀπορριπιζομένησ καὶ τὴν διέξοδον αὐτῷ κάτω περὶ τοὺσ ὀδόντασ ἀποδιδούσησ· διαλλάττει δὲ ταῦτα δασύτητι καὶ ψιλότητι· ψιλὸν μὲν γὰρ αὐτῶν ἐστι τὸ τ, δασὺ δὲ τὸ θ, μέσον δὲ καὶ ἐπίκοινον τὸ δ. αὕτη δευτέρα συζυγία τριῶν γραμμάτων ἀφώνων. τρία δὲ τὰ λοιπὰ τῶν ἀφώνων λέγεται μὲν τῆσ γλώττησ ἀνισταμένησ πρὸσ τὸν οὐρανὸν ἐγγὺσ τοῦ φάρυγγοσ καὶ τῆσ ἀρτηρίασ ὑπηχούσησ τῷ πνεύματι, οὐδὲν οὐδὲ ταῦτα διαφέροντα τᾷ σχήματι ἀλλήλων, πλὴν ὅτι τὸ μὲν κ ψιλῶσ λέγεται, τὸ δὲ χ δασέωσ, τὸ δὲ γ μετρίωσ καὶ μεταξὺ ἀμφοῖν. τούτων κράτιστα μέν ἐστιν ὅσα τῷ πνεύματι πολλῷ λέγεται, δεύτερα δ’ ὅσα μέσωσ, κάκιστα δὲ ὅσα ψιλῶσ· ταῦτα μὲν γὰρ τὴν αὑτῶν δύναμιν ἔχει μόνην, τὰ δὲ δασέα καὶ τὴν τοῦ πνεύματοσ προσθήκην, ὥστ’ ἐγγύσ που τελειότερα εἶναι ἐκείνων.

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION