Strabo, Geography, Book 10, chapter 2

(스트라본, 지리학, Book 10, chapter 2)

Αἰτωλοὶ μὲν τοίνυν καὶ Ἀκαρνᾶνεσ ὁμοροῦσιν ἀλλήλοισ, μέσον ἔχοντεσ τὸν Ἀχελῶον ποταμὸν ῥέοντα ἀπὸ τῶν ἄρκτων καὶ τῆσ Πίνδου πρὸσ νότον διά τε Ἀγραίων Αἰτωλικοῦ ἔθνουσ καὶ Ἀμφιλόχων, Ἀκαρνᾶνεσ μὲν τὸ πρὸσ ἑσπέραν μέροσ ἔχοντεσ τοῦ ποταμοῦ μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου τοῦ κατὰ Ἀμφιλόχουσ καὶ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀκτίου Ἀπόλλωνοσ, Αἰτωλοὶ δὲ τὸ πρὸσ ἑώ μέχρι τῶν Ὀζολῶν Λοκρῶν καὶ τοῦ Παρνασσοῦ καὶ τῶν Οἰταίων. ὑπέρκεινται δ’ ἐν τῇ μεσογαίᾳ καὶ τοῖσ προσβορείοισ μέρεσι τῶν μὲν Ἀκαρνάνων Ἀμφίλοχοι, τούτων δὲ Δόλοπεσ καὶ ἡ Πίνδοσ, τῶν δ’ Αἰτωλῶν Περραιβοί τε καὶ Ἀθαμᾶνεσ καὶ Αἰνιάνων τι μέροσ τῶν τὴν Οἴτην ἐχόντων· τὸ δὲ νότιον πλευρόν, τό τε Ἀκαρνανικὸν ὁμοίωσ καὶ τὸ Αἰτωλικόν, κλύζεται τῇ ποιούσῃ θαλάττῃ τὸν Κορινθιακὸν κόλπον, εἰσ ὃν καὶ ὁ Ἀχελῶοσ ποταμὸσ ἐξίησιν, ὁρίζων τὴν τῶν Αἰτωλῶν παραλίαν καὶ τὴν Ἀκαρνανικήν· ἐκαλεῖτο δὲ Θόασ ὁ Ἀχελῶοσ πρότερον. ἔστι δὲ καὶ ὁ παρὰ Δύμην ὁμώνυμοσ τούτῳ, καθάπερ εἴρηται, καὶ ὁ περὶ Λάμιαν. εἴρηται δὲ καὶ ὅτι ἀρχὴν τοῦ Κορινθιακοῦ κόλπου τὸ στόμα τοῦδε τοῦ ποταμοῦ φασι. πόλεισ δ’ εἰσὶν ἐν μὲν τοῖσ Ἀκαρνᾶσιν Ἀνακτόριόν τε ἐπὶ χερρονήσου ἱδρυμένον Ἀκτίου πλησίον, ἐμπόριον τῆσ νῦν ἐκτισμένησ ἐφ’ ἡμῶν Νικοπόλεωσ, καὶ Στράτοσ, ἀνάπλουν ἔχουσα τῷ Ἀχελώῳ πλειόνων ἢ διακοσίων σταδίων, καὶ Οἰνειάδαι, καὶ αὐτὴ ἐπὶ τῷ ποταμῷ, ἡ μὲν παλαιὰ οὐ κατοικουμένη, ἴσον ἀπέχουσα τῆσ τε θαλάττησ καὶ τοῦ Στράτου, ἡ δὲ νῦν ὅσον ἑβδομήκοντα σταδίουσ ὑπὲρ τῆσ ἐκβολῆσ διέχουσα·

καὶ ἄλλαι δ’ εἰσί, Πάλαιρόσ τε καὶ Ἀλυζία καὶ Λευκὰσ καὶ Ἄργοσ τὸ Ἀμφιλοχικὸν καὶ Ἀμβρακία, ὧν αἱ πλεῖσται περιοικίδεσ γεγόνασιν ἢ καὶ πᾶσαι τῆσ Νικοπόλεωσ· κεῖται δ’ ὁ Στράτοσ κατὰ μέσην τὴν ἐξ Ἀλυζίασ ὁδὸν εἰσ Ἀνακτόριον. Αἰτωλῶν δ’ εἰσὶ Καλυδών τε καὶ Πλευρών, νῦν μὲν τεταπεινωμέναι, τὸ δὲ παλαιὸν πρόσχημα τῆσ Ἑλλάδοσ ἦν ταῦτα τὰ κτίσματα.

καὶ δὴ καὶ διῃρῆσθαι συνέβαινε δίχα τὴν Αἰτωλίαν, καὶ τὴν μὲν ἀρχαίαν λέγεσθαι τὴν δ’ ἐπίκτητον· ἀρχαίαν μὲν τὴν ἀπὸ τοῦ Ἀχελώου μέχρι Καλυδῶνοσ παραλίαν ἐπὶ πολὺ καὶ τῆσ μεσογαίασ ἀνήκουσαν εὐκάρπου τε καὶ πεδιάδοσ, ᾗ ἐστὶ καὶ Στράτοσ καὶ τὸ Τριχώνιον ἀρίστην ἔχον γῆν· ἐπίκτητον δὲ τὴν τοῖσ Λοκροῖσ συνάπτουσαν ὡσ ἐπὶ Ναύπακτόν τε καὶ Εὐπάλιον, τραχυτέραν τε οὖσαν καὶ λυπροτέραν, μέχρι τῆσ Οἰταίασ καὶ τῆσ Ἀθαμάνων καὶ τῶν ἐφεξῆσ ἐπὶ τὴν ἄρκτον ἤδη περιισταμένων ὀρῶν τε καὶ ἐθνῶν. ἔχει δὲ καὶ ἡ Αἰτωλία ὄροσ μέγιστον μὲν τὸν Κόρακα, συνάπτοντα τῇ Οἴτῃ, τῶν δ’ ἄλλων ἐν μέσῳ μὲν μᾶλλον τὸν Ἀράκυνθον, περὶ ὃν τὴν νεωτέραν Πλευρῶνα συνῴκισαν ἀφέντεσ τὴν παλαιὰν ἐγγὺσ κειμένην Καλυδῶνοσ οἱ οἰκήτορεσ, εὔκαρπον οὖσαν καὶ πεδιάδα, πορθοῦντοσ τὴν χώραν Δημητρίου τοῦ ἐπικληθέντοσ Αἰτωλικοῦ·

ὑπὲρ δὲ τῆσ Μολυκρείασ Ταφιασσὸν καὶ Χαλκίδα, ὄρη ἱκανῶσ ὑψηλά, ἐφ’ οἷσ πολίχνια ἵδρυτο Μακυνία τε καὶ Χαλκίσ, ὁμώνυμοσ τῷ ὄρει, ἣν καὶ Ὑποχαλκίδα καλοῦσι· Κούριον δὲ πλησίον τῆσ παλαιᾶσ Πλευρῶνοσ, ἀφ’ οὗ τοὺσ Πλευρωνίουσ Κουρῆτασ ὀνομασθῆναί τινεσ ὑπέλαβον. ὁ δ’ Εὐήνοσ ποταμὸσ ἄρχεται μὲν ἐκ Βωμιέων τῶν ἐν Ὀφιεῦσιν Αἰτωλικῷ ἔθνει καθάπερ καὶ οἱ Εὐρυτᾶνεσ καὶ Ἀγραῖοι καὶ Κουρῆτεσ καὶ ἄλλοι, ῥεῖ δ’ οὐ διὰ τῆσ Κουρητικῆσ κατ’ ἀρχάσ, ἥτισ ἐστὶν ἡ αὐτὴ τῇ Πλευρωνίᾳ, ἀλλὰ διὰ τῆσ προσεῴασ μᾶλλον παρὰ τὴν Χαλκίδα καὶ Καλυδῶνα·

εἶτ’ ἀνακάμψασ ἐπὶ τὰ τῆσ Πλευρῶνοσ πεδία τῆσ παλαιᾶσ καὶ παραλλάξασ εἰσ δύσιν ἐπιστρέφει πρὸσ τὰσ ἐκβολὰσ καὶ τὴν μεσημβρίαν· ἐκαλεῖτο δὲ Λυκόρμασ πρότερον· καὶ ὁ Νέσσοσ ἐνταῦθα λέγεται πορθμεὺσ ἀποδεδειγμένοσ ὑφ’ Ἡρακλέουσ ἀποθανεῖν, ἐπειδὴ πορθμεύων τὴν Δηιάνειραν ἐπεχείρει βιάσασθαι. καὶ Ὤλενον δὲ καὶ Πυλήνην ὀνομάζει πόλεισ ὁ ποιητὴσ Αἰτωλικάσ, ὧν τὴν μὲν Ὤλενον ὁμωνύμωσ τῇ Ἀχαϊκῇ λεγομένην Αἰολεῖσ κατέσκαψαν, πλησίον οὖσαν τῆσ νεωτέρασ Πλευρῶνοσ, τῆσ δὲ χώρασ ἠμφισβήτουν Ἀκαρνᾶνεσ·

τὴν δὲ Πυλήνην μετενέγκαντεσ εἰσ τοὺσ ἀνώτερον τόπουσ ἤλλαξαν αὐτῆσ καὶ τοὔνομα Πρόσχιον καλέσαντεσ. Ἑλλάνικοσ δ’ οὐδὲ τὴν περὶ ταύτασ ἱστορίαν οἶδεν, ἀλλ’ ὡσ ἔτι καὶ αὐτῶν οὐσῶν ἐν τῇ ἀρχαίᾳ καταστάσει μέμνηται, τὰσ δ’ ὕστερον καὶ τῆσ τῶν Ἡρακλειδῶν καθόδου κτισθείσασ Μακυνίαν καὶ Μολύκρειαν ἐν ταῖσ ἀρχαίαισ καταλέγει, πλείστην εὐχέρειαν ἐπιδεικνύμενοσ ἐν πάσῃ σχεδόν τι τῇ γραφῇ. καθόλου μὲν οὖν ταῦτα περὶ τῆσ χώρασ ἐστὶ τῆσ τῶν Ἀκαρνάνων καὶ τῶν Αἰτωλῶν, περὶ δὲ τῆσ παραλίασ καὶ τῶν προκειμένων νήσων ἔτι καὶ ταῦτα προσληπτέον·

ἀπὸ γὰρ τοῦ στόματοσ ἀρξαμένοισ τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου πρῶτόν ἐστιν Ἀκαρνάνων χωρίον τὸ Ἄκτιον. ὁμωνύμωσ δὲ λέγεται τό τε ἱερὸν τοῦ Ἀκτίου Ἀπόλλωνοσ καὶ ἡ ἄκρα ἡ ποιοῦσα τὸ στόμα τοῦ κόλπου, ἔχουσα καὶ λιμένα ἐκτόσ. τοῦ δ’ ἱεροῦ τετταράκοντα μὲν σταδίουσ ἀπέχει τὸ Ἀνακτόριον ἐν τῷ κόλπῳ ἱδρυμένον, διακοσίουσ δὲ καὶ τετταράκοντα ἡ Λευκάσ. αὕτη δ’ ἦν τὸ παλαιὸν μὲν χερρόνησοσ τῆσ Ἀκαρνάνων γῆσ, καλεῖ δ’ ὁ ποιητὴσ αὐτὴν ἀκτὴν ἠπείροιο, τὴν περαίαν τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ἤπειρον καλῶν·

αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ Ἀκαρνανία· ὥστε, ὅταν φῇ ἀκτὴν ἠπείροιο, τῆσ Ἀκαρνανίασ ἀκτὴν δέχεσθαι δεῖ. τῆσ δὲ Λευκάδοσ ἥ τε Νήριτοσ, ἥν φησιν ἑλεῖν ὁ Λαέρτησ ἦ μὲν Νήριτον εἷλον ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, ἀκτὴν ἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσιν ἀνάσσων, καὶ ἃσ ἐν καταλόγῳ φησί καὶ Κροκύλει’ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν. Κορίνθιοι δὲ πεμφθέντεσ ὑπὸ Κυψέλου καὶ Γόργου ταύτην τε κατέσχον τὴν ἀκτὴν καὶ μέχρι τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου προῆλθον, καὶ ἥ τε Ἀμβρακία συνῳκίσθη καὶ Ἀνακτόριον, καὶ τῆσ χερρονήσου διορύξαντεσ τὸν ἰσθμὸν ἐποίησαν νῆσον τὴν Λευκάδα, καὶ μετενέγκαντεσ τὴν Νήριτον ἐπὶ τὸν τόπον, ὃσ ἦν ποτὲ μὲν ἰσθμὸσ νῦν δὲ πορθμὸσ γεφύρᾳ ζευκτόσ, μετωνόμασαν Λευκάδα, ἐπώνυμον δοκῶ μοι τοῦ Λευκάτα· πέτρα γάρ ἐστι λευκὴ τὴν χρόαν, προκειμένη τῆσ Λευκάδοσ εἰσ τὸ πέλαγοσ καὶ τὴν Κεφαλληνίαν, ὡσ ἐντεῦθεν τοὔνομα λαβεῖν. ἔχει δὲ τὸ τοῦ Λευκάτα Ἀπόλλωνοσ ἱερὸν καὶ τὸ ἅλμα τὸ τοὺσ ἔρωτασ παύειν πεπιστευμένον·

οὗ δὴ λέγεται πρώτη Σαπφώ ὥσ φησιν ὁ Μένανδροσ τὸν ὑπέρκομπον θηρῶσα Φάων’ οἰστρῶντι πόθῳ ῥῖψαι πέτρασ ἀπὸ τηλεφανοῦσ ἅλμα κατ’ εὐχὴν σήν, δέσποτ’ ἄναξ. ὁ μὲν οὖν Μένανδροσ πρώτην ἁλέσθαι λέγει τὴν Σαπφώ, οἱ δ’ ἔτι ἀρχαιολογικώτεροι Κέφαλόν φασιν ἐρασθέντα Πτερέλα τὸν Δηιονέωσ. ἦν δὲ καὶ πάτριον τοῖσ Λευκαδίοισ κατ’ ἐνιαυτὸν ἐν τῇ θυσίᾳ τοῦ Ἀπόλλωνοσ ἀπὸ τῆσ σκοπῆσ ῥιπτεῖσθαί τινα τῶν ἐν αἰτίαισ ὄντων ἀποτροπῆσ χάριν, ἐξαπτομένων ἐξ αὐτοῦ παντοδαπῶν πτερῶν καὶ ὀρνέων ἀνακουφίζειν δυναμένων τῇ πτήσει τὸ ἅλμα, ὑποδέχεσθαι δὲ κάτω μικραῖσ ἁλιάσι κύκλῳ περιεστῶτασ πολλοὺσ καὶ περισώζειν εἰσ δύναμιν τῶν ὁρ́ων ἔξω τὸν ἀναληφθέντα. Ὁ δὲ τὴν Ἀλκμαιονίδα γράψασ, Ἰκαρίου τοῦ Πηνελόπησ πατρὸσ υἱεῖσ γενέσθαι δύο, Ἀλυζέα καὶ Λευκάδιον, δυναστεῦσαι δ’ ἐν τῇ Ἀκαρνανίᾳ τούτουσ μετὰ τοῦ πατρόσ· τούτων οὖν ἐπωνύμουσ τὰσ πόλεισ Ἔφοροσ λέγεσθαι δοκεῖ. Κεφαλλῆνασ δὲ νῦν μὲν τοὺσ ἐκ τῆσ νήσου τῆσ Κεφαλληνίασ λέγουσιν, Ὅμηροσ δὲ πάντασ τοὺσ ὑπὸ τῷ Ὀδυσσεῖ, ὧν εἰσι καὶ οἱ Ἀκαρνᾶνεσ·

εἰπὼν γάρ αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἦγε Κεφαλλῆνασ, οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον τὸ ἐν ταύτῃ ὄροσ ἐπιφανέσ, ὡσ καί οἳ δ’ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων θ’ ἱεράων καὶ αὐτοῦ τοῦ Δουλιχίου τῶν Ἐχινάδων ὄντοσ· καί οἳ δ’ ἄρα Βουπράσιόν τε καὶ Ἤλιδα καὶ τοῦ Βουπρασίου ἐν Ἤλιδι ὄντοσ· καί οἳ δ’ Εὔβοιαν ἔχον καὶ Χαλκίδα τ’ Εἰρέτριάν τε καὶ τούτων ἐν Εὐβοίᾳ οὐσῶν· καί Τρῶεσ καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ὡσ καὶ ἐκείνων Τρώων ὄντων· πλὴν μετά γε Νήριτον φησί καὶ Κροκύλει’ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν, οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ’ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο, οἵ τ’ ἤπειρον ἔχον ἠδ’ ἀντιπέραι’ ἐνέμοντο. ἤπειρον μὲν οὖν τὰ ἀντιπέρα τῶν νήσων βούλεται λέγειν, ἅμα τῇ Λευκάδι καὶ τὴν ἄλλην Ἀκαρνανίαν συμπεριλαβεῖν βουλόμενοσ, περὶ ἧσ καὶ οὕτω λέγει δώδεκ’ ἐν ἠπείρῳ ἀγέλαι, τόσα πώεα μήλων, τάχα τῆσ Ἠπειρώτιδοσ τὸ παλαιὸν μέχρι δεῦρο διατεινούσησ καὶ ὀνόματι κοινῷ ἠπείρου λεγομένησ· Σάμον δὲ τὴν νῦν Κεφαλληνίαν, ὡσ καὶ ὅταν φῇ ἐν πορθμῷ Ἰθάκησ τε Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ. τῷ γὰρ ἐπιθέτῳ τὴν ὁμωνυμίαν διέσταλται, ὡσ οὐκ ἐπὶ τῆσ πόλεωσ ἀλλ’ ἐπὶ τῆσ νήσου τιθεὶσ τοὔνομα. τετραπόλεωσ γὰρ οὔσησ τῆσ νήσου μία τῶν τεττάρων ἐστὶν ἡ καὶ Σάμοσ καὶ Σάμη καλουμένη καθ’ ἑκάτερον τοὔνομα, ὁμωνυμοῦσα τῇ νήσῳ. ὅταν δ’ εἴπῃ ὅσσοι γὰρ νήσοισιν ἐπικρατέουσιν ἄριστοι Δουλιχίῳ τε Σάμῃ τε καὶ ὑλήεντι Ζακύνθῳ, τῶν νήσων ἀριθμὸν ποιῶν δῆλόσ ἐστι καὶ Σάμην καλῶν τὴν νῆσον, ἣν πρότερον Σάμον ἐκάλεσεν. Ἀπολλόδωροσ δὲ τοτὲ μὲν τῷ ἐπιθέτῳ λέγων διεστάλθαι τὴν ἀμφιβολίαν εἰπόντα Σάμοιό τε παιπαλοέσσησ, ὡσ τὴν νῆσον λέγοντα, τοτὲ δὲ γράφεσθαι δεῖν Δουλιχίῳ τε Σάμῳ τε ἀλλὰ μή "Σάμῃ τε" δῆλόσ ἐστι τὴν μὲν πόλιν Σάμην καὶ Σάμον συνωνύμωσ ὑπολαμβάνων ἐκφέρεσθαι, τὴν δὲ νῆσον Σάμον μόνον· ὅτι γὰρ Σάμη λέγεται ἡ πόλισ δῆλον εἶναι ἔκ τε τοῦ διαριθμούμενον τοὺσ ἐξ ἑκάστησ πόλεωσ μνηστῆρασ φάναι ἐκ δὲ Σάμησ πίσυρέσ τε καὶ εἴκοσι φῶτεσ ἐάσι, καὶ ἐκ τοῦ περὶ τῆσ Κτιμένησ λόγου τὴν μὲν ἔπειτα Σάμηνδ’ ἔδοσαν. ἔχει δὲ ταῦτα λόγον. οὐ γὰρ εὐκρινῶσ ἀποδίδωσιν ὁ ποιητὴσ οὔτε περὶ τῆσ Κεφαλληνίασ οὔτε περὶ τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῶν ἄλλων πλησίον τόπων, ὥστε καὶ οἱ ἐξηγούμενοι διαφέρονται καὶ οἱ ἱστοροῦντεσ. αὐτίκα γὰρ ἐπὶ τῆσ Ἰθάκησ ὅταν φῇ οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον, ὅτι μὲν τὸ Νήριτον ὄροσ λέγει τῷ ἐπιθέτῳ δηλοῖ.

ἐν ἄλλοισ δὲ καὶ ῥητῶσ ὄροσ ναιετάω δ’ Ἰθάκην εὐδείελον· ἐν δ’ ὄροσ αὐτῇ, Νήριτον εἰνοσίφυλλον ἀριπρεπέσ. Ἰθάκην δ’ εἴτε τὴν πόλιν εἴτε τὴν νῆσον λέγει, οὐ δῆλον ἐν τούτῳ γε τῷ ἔπει οἵ ῥ’ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον. κυρίωσ μὲν γὰρ ἀκούων τισ τὴν πόλιν δέξαιτ’ ἄν, ὡσ καὶ Ἀθήνασ καὶ Λυκαβηττὸν εἴ τισ λέγοι, καὶ Ῥόδον καὶ Ἀτάβυριν, καὶ ἔτι Λακεδαίμονα καὶ Ταύ̈γετον· ποιητικῶσ δὲ τοὐναντίον. ἐν μέντοι τῷ ναιετάω δ’ Ἰθάκην εὐδείελον· ἐν δ’ ὄροσ αὐτῇ Νήριτον δῆλον· ἐν γὰρ τῇ νήσῳ οὐκ ἐν τῇ πόλει τὸ ὄροσ. ὅταν δὲ οὕτω φῇ ἡμεῖσ ἐξ Ἰθάκησ ὑπὸ Νηίου εἰλήλουθμεν, ἄδηλον, εἴτε τὸ αὐτὸ τῷ Νηρίτῳ λέγει τὸ Νήιον εἴτε ἕτερον ἢ ὄροσ ἢ χωρίον. ὁ μέντοι ἀντὶ Νηρίτου γράφων Νήρικον, ἢ ἀνάπαλιν, παραπαίει τελέωσ· τὸ μὲν γὰρ εἰνοσίφυλλον καλεῖ ὁ ποιητήσ, τὸ δ’ ἐϋκτίμενον πτολίεθρον, καὶ τὸ μὲν ἐν Ἰθάκῃ, τὸ δ’ ἀκτὴν ἠπείροιο. καὶ τοῦτο δὲ δοκεῖ ὑπεναντιότητά τινα δηλοῦν αὐτὴ δὲ χθαμαλὴ πανυπερτάτη εἰν ἁλὶ κεῖται.

χθαμαλὴ μὲν γὰρ ἡ ταπεινὴ καὶ χαμηλή, πανυπερτάτη δὲ ἡ ὑψηλή, οἱάν διὰ πλειόνων σημαίνει, Κραναὴν καλῶν· καὶ τὴν ὁδὸν τὴν ἐκ τοῦ λιμένοσ τρηχεῖαν ἀταρπὸν χῶρον ἀν’ ὑλήεντα καί οὐ γάρ τισ νήσων εὐδείελοσ, οὐδ’ εὐλείμων, αἵ θ’ ἁλὶ κεκλίαται· Ἰθάκη δέ τε καὶ περὶ πασέων. ἔχει μὲν οὖν ἀπεμφάσεισ τοιαύτασ ἡ φράσισ, ἐξηγοῦνται δὲ οὐ κακῶσ· οὔτε γὰρ χθαμαλὴν δέχονται ταπεινὴν ἐνταῦθα, ἀλλὰ πρόσχωρον τῇ ἠπείρῳ ἐγγυτάτω οὖσαν αὐτῆσ· οὔτε πανυπερτάτην ὑψηλοτάτην ἀλλὰ πανυπερτάτην πρὸσ ζόφον, οἱο͂ν ὑπὲρ πάσασ ἐσχάτην τετραμμένην πρὸσ ἄρκτον· τοῦτο γὰρ βούλεται λέγειν τὸ πρὸσ ζόφον, τὸ δ’ ἐναντίον πρὸσ νότον αἱ δέ τ’ ἄνευθε πρὸσ ἠῶ τ’ ἠέλιόν τε. τὸ γὰρ ἄνευθε πόρρω καὶ χωρὶσ ἔστιν, ὡσ τῶν μὲν ἄλλων πρὸσ νότον κεκλιμένων καὶ ἀπωτέρω τῆσ ἠπείρου, τῆσ δ’ Ἰθάκησ ἐγγύθεν καὶ πρὸσ ἄρκτον. ὅτι δ’ οὕτω λέγει τὸ νότιον μέροσ καὶ ἐν τοῖσδε φανερόν εἴτ’ ἐπὶ δεξί’ ἰώσι, πρὸσ ἠῶ τ’ ἠέλιόν τε, εἴτ’ ἐπ’ ἀριστερὰ τοί γε, ποτὶ ζόφον ἠερόεντα καὶ ἔτι μᾶλλον ἐν τοῖσδε ὦ φίλοι, οὐ γάρ τ’ ἴδμεν, ὅπη ζόφοσ, οὐδ’ ὅπη ἠώσ, οὐδ’ ὅπη ἠέλιοσ φαεσίμβροτοσ εἶσ’ ὑπὸ γαῖαν, οὐδ’ ὅπη ἀννεῖται. ἔστι μὲν γὰρ δέξασθαι τὰ τέτταρα κλίματα τὴν ἠῶ δεχομένουσ τὸ νότιον μέροσ, ἔχει τέ τινα τοῦτ’ ἔμφασιν· ἀλλὰ βέλτιον τὸ κατὰ τὴν πάροδον τοῦ ἡλίου νοεῖν ἀντιτιθέμενον τῷ ἀρκτικῷ μέρει· ἐξάλλαξιν γάρ τινα τῶν οὐρανίων πολλὴν βούλεται σημαίνειν ὁ λόγοσ, οὐχὶ ψιλὴν ἐπίκρυψιν τῶν κλιμάτων. δεῖ γὰρ κατὰ πάντα συννεφῆ καιρόν, ἄν θ’ ἡμέρασ ἄν τε νύκτωρ συμβῇ, παρακολουθεῖν· τὰ δ’ οὐράνια ἐξαλλάττει ἐπὶ πλέον τῷ πρὸσ μεσημβρίαν μᾶλλον ἢ ἧττον παραχωρεῖν ἡμᾶσ ἢ εἰσ τοὐναντίον. τοῦτο δὲ οὐ δύσεωσ καὶ ἀνατολῆσ ἐγκαλύψεισ ποιεῖ καὶ γὰρ αἰθρίασ οὔσησ συμβαίνει, ἀλλὰ μεσημβρίασ καὶ ἄρκτου. μάλιστα γὰρ ἀρκτικόσ ἐστιν ὁ πόλοσ· τούτου δὲ κινουμένου, καὶ ποτὲ μὲν κατὰ κορυφὴν ἡμῖν γινομένου ποτὲ δὲ ὑπὸ γῆσ ὄντοσ, καὶ οἱ ἀρκτικοὶ συμμεταβάλλουσι, ποτὲ δὲ συνεκλείπουσι κατὰ τὰσ τοιαύτασ παραχωρήσεισ, ὥστε οὐκ ἂν εἰδείησ ὅπου ἐστὶ τὸ ἀρκτικὸν κλίμα, οὐδ’ εἰ ἀρχὴν ἐστίν· εἰ δὲ τοῦτο, οὐδὲ τοὐναντίον ἂν γνοίησ. Κύκλοσ δὲ τῆσ Ἰθάκησ ἐστὶν ὡσ ὀγδοήκοντα σταδίων. περὶ μὲν Ἰθάκησ ταῦτα. τὴν δὲ Κεφαλληνίαν τετράπολιν οὖσαν οὔτ’ αὐτὴν εἴρηκε τῷ νῦν ὀνόματι οὔτε τῶν πόλεων οὐδεμίαν, πλὴν μιᾶσ εἴτε Σάμησ εἴτε Σάμου, ἣ νῦν μὲν οὐκέτ’ ἐστίν, ἴχνη δ’ αὐτῆσ δείκνυται κατὰ μέσον τὸν πρὸσ Ἰθάκῃ πορθμόν·

οἱ δ’ ἀπ’ αὐτῆσ Σαμαῖοι καλοῦνται· αἱ δ’ ἄλλαι καὶ νῦν εἰσὶν ἔτι μικραὶ πόλεισ τινέσ, Παλεῖσ Πρώνησοσ καὶ Κράνιοι. ἐφ’ ἡμῶν δὲ καὶ ἄλλην προσέκτισε Γάιοσ Ἀντώνιοσ, ὁ θεῖοσ Μάρκου Ἀντωνίου, ἡνίκα φυγὰσ γενόμενοσ μετὰ τὴν ὑπατείαν, ἣν συνῆρξε Κικέρωνι τῷ ῥήτορι, ἐν τῇ Κεφαλληνίᾳ διέτριψε καὶ τὴν ὅλην νῆσον ὑπήκοον ἔσχεν ὡσ ἴδιον κτῆμα· οὐκ ἔφθη μέντοι συνοικίσασ, ἀλλὰ καθόδου τυχὼν πρὸσ ἄλλοισ μείζοσιν ὢν κατέλυσε τὸν βίον. οὐκ ὤκνησαν δέ τινεσ τὴν Κεφαλληνίαν τὴν αὐτὴν τῷ Δουλιχίῳ φάναι, οἱ δὲ τῇ Τάφῳ, καὶ Ταφίουσ τοὺσ Κεφαλληνίουσ, τοὺσ δ’ αὐτοὺσ καὶ Τηλεβόασ, καὶ τὸν Ἀμφιτρύωνα δεῦρο στρατεῦσαι μετὰ Κεφάλου τοῦ Δηιονέωσ ἐξ Ἀθηνῶν φυγάδοσ παραληφθέντοσ, κατασχόντα δὲ τὴν νῆσον παραδοῦναι τῷ Κεφάλῳ, καὶ ταύτην μὲν ἐπώνυμον ἐκείνου γενέσθαι τὰσ δὲ πόλεισ τῶν παίδων αὐτοῦ.

ταῦτα δ’ οὐχ ὁμηρικά· οἱ μὲν γὰρ Κεφαλλῆνεσ ὑπὸ Ὀδυσσεῖ καὶ Λαέρτῃ, ἡ δὲ Τάφοσ ὑπὸ τῷ Μέντῃ Μέντησ Ἀγχιάλοιο δαί̈φρονοσ εὔχομαι εἶναι υἱόσ, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω. καλεῖται δὲ νῦν Ταφιὰσ ἡ Τάφοσ. οὐδ’ Ἑλλάνικοσ ὁμηρικὸσ Δουλίχιον τὴν Κεφαλληνίαν λέγων. τὸ μὲν γὰρ ὑπὸ Μέγητι εἴρηται καὶ αἱ λοιπαὶ Ἐχινάδεσ, οἵ τε ἐνοικοῦντεσ Ἐπειοὶ ἐξ Ἤλιδοσ ἀφιγμένοι· διόπερ καὶ τὸν Ὦτον τὸν Κυλλήνιον Φυλείδεω ἕταρον μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν καλεῖ. αὐτὰρ Ὀδυσσεὺσ ἦγε Κεφαλλῆνασ μεγαθύμουσ. οὔτ’ οὖν Δουλίχιον ἡ Κεφαλληνία καθ’ Ὅμηρον οὔτε τῆσ Κεφαλληνίασ τὸ Δουλίχιον, ὡσ Ἄνδρων φησί· τὸ μὲν γὰρ Ἐπειοὶ κατεῖχον, τὴν δὲ Κεφαλληνίαν ὅλην Κεφαλλῆνεσ ὑπὸ Ὀδυσσεῖ, οἱ δ’ ὑπὸ Μέγητι. οὐδὲ Παλεῖσ Δουλίχιον ὑφ’ Ὁμήρου λέγονται, ὡσ γράφει Φερεκύδησ. μάλιστα δ’ ἐναντιοῦται Ὁμήρῳ ὁ τὴν Κεφαλληνίαν τὴν αὐτὴν τῷ Δουλιχίῳ λέγων, εἴπερ τῶν μνηστήρων ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα ἦσαν, ἐκ δὲ Σάμησ πίσυρέσ τε καὶ εἴκοσιν. οὐ γὰρ τοῦτ’ ἂν εἰή λέγων, ἐξ ὅλησ μὲν τόσουσ ἐκ δὲ μιᾶσ τῶν τεττάρων παρὰ δύο τοὺσ ἡμίσεισ. εἰ δ’ ἄρα τοῦτο δώσει τισ, ἐρησόμεθα τίσ ἂν εἰή ἡ Σάμη, ὅταν οὕτω φῇ Δουλίχιόν τε Σάμην τ’ ἠδ’ ὑλήεντα Ζάκυνθον. κεῖται δ’ ἡ Κεφαλληνία κατὰ Ἀκαρνανίαν, διέχουσα τοῦ Λευκάτα περὶ πεντήκοντα οἱ δὲ τετταράκοντά φασι σταδίουσ, τοῦ δὲ Χελωνάτα περὶ ὀγδοήκοντα.

αὐτὴ δ’ ἐστὶν ὡσ τριακοσίων τὴν περίμετρον, μακρὰ δ’ ἀνήκουσα πρὸσ εὖρον, ὀρεινή· μέγιστον δ’ ὄροσ ἐν αὐτῇ ἐν ᾧ τὸ Διὸσ Αἰνησίου ἱερόν· καθ’ ὃ δὲ στενωτάτη ἐστὶν ἡ νῆσοσ, ταπεινὸν ἰσθμὸν ποιεῖ ὥσθ’ ὑπερκλύζεσθαι πολλάκισ ἐκ θαλάττησ εἰσ θάλατταν· πλησίον δ’ εἰσὶ τῶν στενῶν ἐν κόλπῳ Κράνιοί τε καὶ Παλεῖσ. μεταξὺ δὲ τῆσ Ἰθάκησ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ἡ Ἀστερία νησίον Ἀστερὶσ δ’ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ λέγεται ἣν ὁ μὲν Σκήψιοσ μὴ μένειν τοιαύτην οἱάν φησὶν ὁ ποιητήσ λιμένεσ δ’ ἔνι ναύλοχοι αὐτῇ ἀμφίδυμοι.

ὁ δὲ Ἀπολλόδωροσ μένειν καὶ νῦν, καὶ πολίχνιον λέγει ἐν αὐτῇ Ἀλαλκομενὰσ τὸ ἐπ’ αὐτῷ τῷ ἰσθμῷ κείμενον. καλεῖ δ’ ὁ ποιητὴσ Σάμον καὶ τὴν Θρᾳκίαν, ἣν νῦν Σαμοθρᾴκην καλοῦμεν.

τὴν δ’ Ιὠνικὴν οἶδε μέν, ὡσ εἰκόσ· καὶ γὰρ τὴν Ιὠνικὴν ἀποικίαν εἰδέναι φαίνεται· οὐκ ἂν ἀντιδιέστειλε δὲ τὴν ὁμωνυμίαν, περὶ τῆσ Σαμοθρᾴκησ λέγων, τοτὲ μὲν τῷ ἐπιθέτῳ ὑψοῦ ἐπ’ ἀκροτάτησ κορυφῆσ Σάμου ὑληέσσησ, Θρηικίησ τοτὲ δὲ τῇ συζυγίᾳ τῶν πλησίον νήσων ἐσ Σάμον ἔσ τ’ Ἴμβρον καὶ Λῆμνον ἀμιχθαλόεσσαν καὶ πάλιν μεσσηγύσ τε Σάμοιο καὶ Ἴμβρου παιπαλοέσσησ. ᾔδει μὲν οὖν, οὐκ ὠνόμακε δ’ αὐτήν· οὐδ’ ἐκαλεῖτο τῷ αὐτῷ ὀνόματι πρότερον, ἀλλὰ Μελάμφυλλοσ, εἶτ’ Ἀνθεμίσ, εἶτα Παρθενία ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τοῦ Παρθενίου, ὃσ Ἴμβρασοσ μετωνομάσθη. ἐπεὶ οὖν κατὰ τὰ Τρωικὰ Σάμοσ μὲν καὶ ἡ Κεφαλληνία ἐκαλεῖτο καὶ ἡ Σαμοθρᾴκη οὐ γὰρ ἂν Ἑκάβη εἰσήγετο λέγουσα ὅτι τοὺσ παῖδασ αὐτῆσ πέρνασχ’ ὅν κε λάβοι ἐσ Σάμον ἔσ τ’ Ἴμβρον, Ιὠνικὴ δ’ οὐκ ἀπῴκιστό πω, δῆλον ὅτι ἀπὸ τῶν προτέρων τινὸσ τὴν ὁμωνυμίαν ἔσχεν· ἐξ ὧν κἀκεῖνο δῆλον, ὅτι παρὰ τὴν ἀρχαίαν ἱστορίαν ὃ λέγουσιν οἱ φήσαντεσ, μετὰ τὴν Ιὠνικὴν ἀποικίαν καὶ τὴν Τεμβρίωνοσ παρουσίαν ἀποίκουσ ἐλθεῖν ἐκ Σάμου καὶ ὀνομάσαι Σάμον τὴν Σαμοθρᾴκην, ὡσ οἱ Σάμιοι τοῦτ’ ἐπλάσαντο δόξησ χάριν. πιθανώτεροι δ’ εἰσὶν οἱ ἀπὸ τοῦ Σάμουσ καλεῖσθαι τὰ ὕψη φήσαντεσ εὑρῆσθαι τοῦτο τοὔνομα τὴν νῆσον· ἐντεῦθεν γάρ ἐφαίνετο πᾶσα μὲν Ἴδη, φαίνετο δὲ Πριάμοιο πόλισ καὶ νῆεσ Ἀχαιῶν. τινὲσ δὲ Σάμον καλεῖσθαί φασιν ἀπὸ Σαί̈ων, τῶν οἰκούντων Θρᾳκῶν πρότερον, οἳ καὶ τὴν ἤπειρον ἔσχον τὴν προσεχῆ, εἴτε οἱ αὐτοὶ τοῖσ Σαπαίοισ ὄντεσ ἢ τοῖσ Σιντοῖσ, οὓσ Σίντιασ καλεῖ ὁ ποιητήσ, εἴθ’ ἕτεροι. μέμνηται δὲ τῶν Σαί̈ων Ἀρχίλοχοσ ἀσπίδα μὲν Σαί̈ων τὶσ ἀνείλετο, τὴν παρὰ θάμνῳ ἔντοσ ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων. λοιπὴ δ’ ἐστὶ τῶν ὑπὸ τῷ Ὀδυσσεῖ τεταγμένων νήσων ἡ Ζάκυνθοσ, μικρῷ πρὸσ ἑσπέραν μᾶλλον τῆσ Κεφαλληνίασ κεκλιμένη τῆσ Πελοποννήσου, συνάπτουσα δ’ αὐτῇ πλέον.

ἔστι δ’ ὁ κύκλοσ τῆσ Ζακύνθου σταδίων ἑκατὸν ἑξήκοντα· διέχει δὲ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ ὅσον ἑξήκοντα σταδίουσ, ὑλώδησ μὲν εὔκαρποσ δέ· καὶ ἡ πόλισ ἀξιόλογοσ, ὁμώνυμοσ. ἐντεῦθεν εἰσ Ἑσπερίδασ τῆσ Λιβύησ στάδιοι τρισχίλιοι ἑξακόσιοι. καὶ ταύτησ δὲ καὶ τῆσ Κεφαλληνίασ πρὸσ ἑώ τὰσ Ἐχινάδασ ἱδρῦσθαι νήσουσ συμβέβηκεν, ὧν τό τε Δουλίχιόν ἐστι καλοῦσι δὲ νῦν Δολίχαν καὶ αἱ Ὀξεῖαι καλούμεναι, ἃσ Θοὰσ ὁ ποιητὴσ εἶπε·

καὶ ἡ μὲν Δολίχα κεῖται κατὰ Οἰνιάδασ καὶ τὴν ἐκβολὴν τοῦ Ἀχελώου, διέχουσα Ἀράξου τῆσ τῶν Ἠλείων ἄκρασ ἑκατόν, αἱ λοιπαὶ δ’ Ἐχινάδεσ πλείουσ δ’ εἰσί, πᾶσαι λυπραὶ καὶ τραχεῖαι πρὸ τῆσ ἐκβολῆσ τοῦ Ἀχελώου, πεντεκαίδεκα σταδίουσ ἀφεστῶσα ἡ ἀπωτάτω, ἡ δ’ ἐγγυτάτω πέντε, πελαγίζουσαι πρότερον, ἀλλ’ ἡ χοῦσ τὰσ μὲν ἐξηπείρωκεν αὐτῶν ἤδη, τὰσ δὲ μέλλει πολλὴ καταφερομένη· ἥπερ καὶ τὴν Παραχελωῖτιν καλουμένην χώραν, ἣν ὁ ποταμὸσ ἐπικλύζει, περιμάχητον ἐποίει τὸ παλαιὸν τοὺσ ὁρ́ουσ συγχέουσα ἀεὶ τοὺσ ἀποδεικνυμένουσ τοῖσ Ἀκαρνᾶσι καὶ τοῖσ Αἰτωλοῖσ· ἐκρίνοντο γὰρ τοῖσ ὅπλοισ οὐκ ἔχοντεσ διαιτητάσ, ἐνίκων δ’ οἱ πλέον δυνάμενοι· ἀφ’ ἧσ αἰτίασ καὶ μῦθοσ ἐπλάσθη τισ; ὡσ Ἡρακλέουσ καταπολεμήσαντοσ τὸν Ἀχελῶον καὶ ἐνεγκαμένου τῆσ νίκησ ἆθλον τὸν Δηιανείρασ γάμον τῆσ Οἰνέωσ θυγατρόσ, ἣν πεποίηκε Σοφοκλῆσ τοιαῦτα λέγουσαν μνηστὴρ γὰρ ἦν μοι ποταμόσ, Ἀχελῶον λέγω, ὅσ μ’ ἐν τρισὶν μορφαῖσιν ἐξῄτει πατρόσ, φοιτῶν ἐναργὴσ ταῦροσ, ἄλλοτ’ αἰόλοσ δράκων ἑλικτόσ, ἄλλοτ’ ἀνδρείῳ κύτει βούπρῳροσ. προστιθέασι δ’ ἔνιοι καὶ τὸ τῆσ Ἀμαλθείασ τοῦτ’ εἶναι λέγοντεσ κέρασ, ὃ ἀπέκλασεν ὁ Ἡρακλῆσ τοῦ Ἀχελώου καὶ ἔδωκεν Οἰνεῖ τῶν γάμων ἕδνον· οἱ δ’ εἰκάζοντεσ ἐξ αὐτῶν τἀληθὲσ ταύρῳ μὲν ἐοικότα λέγεσθαι τὸν Ἀχελῶόν φασι, καθάπερ καὶ τοὺσ ἄλλουσ ποταμούσ, ἀπό τε τῶν ἤχων καὶ τῶν κατὰ τὰ ῥεῖθρα καμπῶν, ἃσ καλοῦσι κέρατα, δράκοντι δὲ διὰ τὸ μῆκοσ καὶ τὴν σκολιότητα, βούπρῳρον δὲ διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν δι’ ἣν καὶ ταυρωπόν· τὸν Ἡρακλέα δὲ καὶ ἄλλωσ εὐεργετικὸν ὄντα καὶ τῷ Οἰνεῖ κηδεύσοντα παραχώμασί τε καὶ διοχετείαισ βιάσασθαι τὸν ποταμὸν πλημμελῶσ ῥέοντα καὶ πολλὴν τῆσ Παραχελωίτιδοσ ἀναψύξαι χαριζόμενον τῷ Οἰνεῖ· καὶ τοῦτ’ εἶναι τὸ τῆσ Ἀμαλθείασ κέρασ. τῶν μὲν οὖν Ἐχινάδων καὶ τῶν Ὀξειῶν κατὰ τὰ Τρωικὰ Μέγητα ἄρχειν φησὶν Ὅμηροσ ὃν τίκτε Διὶ φίλοσ ἱππότα Φυλεύσ, ὅσ ποτε Δουλίχιόνδ’ ἀπενάσσατο, πατρὶ χολωθείσ. πατὴρ δ’ ἦν Αὐγέασ ὁ τῆσ Ἠλείασ καὶ τῶν Ἐπειῶν ἄρχων· ὥστ’ Ἐπειοὶ τὰσ νήσουσ ταύτασ εἶχον οἱ συνεξάραντεσ εἰσ τὸ Δουλίχιον τῷ Φυλεῖ. αἱ δὲ τῶν Ταφίων νῆσοι, πρότερον δὲ Τηλεβοῶν, ὧν ἦν καὶ ἡ Τάφοσ νῦν δὲ Ταφιὰσ καλουμένη, χωρὶσ ἦσαν τούτων οὐ τοῖσ διαστήμασιν ἐγγὺσ γὰρ κεῖνται ἀλλὰ ὑφ’ ἑτέροισ ἡγεμόσι ταττόμεναι, Ταφίοισ καὶ Τηλεβόαισ·

πρότερον μὲν οὖν Ἀμφιτρύων ἐπιστρατεύσασ αὐτοῖσ μετὰ Κεφάλου τοῦ Δηιονέωσ ἐξ Ἀθηνῶν φυγάδοσ, ἐκείνῳ τὴν ἀρχὴν παρέδωκεν αὐτῶν· ὁ δὲ ποιητὴσ ὑπὸ Μέντῃ τετάχθαι φησὶ λῃστὰσ καλῶν αὐτούσ, καθάπερ καὶ τοὺσ Τηλεβόασ ἅπαντάσ φασι. τὰ μὲν περὶ τὰσ νήσουσ τὰσ πρὸ τῆσ Ἀκαρνανίασ ταῦτα. μεταξὺ δὲ Λευκάδοσ καὶ τοῦ Ἀμβρακικοῦ κόλπου λιμνοθάλαττά ἐστι Μυρτούντιον λεγομένη.

ἀπὸ δὲ Λευκάδοσ ἑξῆσ Πάλαιροσ καὶ Ἀλυζία τῆσ Ἀκαρνανίασ εἰσὶ πόλεισ, ὧν ἡ Ἀλυζία πεντεκαίδεκα ἀπὸ θαλάττησ διέχει σταδίουσ, καθ’ ἥν ἐστι λιμὴν Ἡρακλέουσ ἱερὸσ καὶ τέμενοσ, ἐξ οὗ τοὺσ Ἡρακλέουσ ἄθλουσ, ἔργα Λυσίππου, μετήνεγκεν εἰσ Ῥώμην τῶν ἡγεμόνων τισ, παρὰ τόπον κειμένουσ διὰ τὴν ἐρημίαν. εἶτα ἄκρα Κριθώτη καὶ αἱ Ἐχινάδεσ καὶ πόλισ Ἀστακόσ, ὁμώνυμοσ τῇ περὶ Νικομήδειαν καὶ τὸν Ἀστακηνὸν κόλπον καὶ ἡ Κριθώτη δ’ ὁμώνυμοσ πολίχνη τῶν ἐν τῇ Θρᾳκίᾳ Χερρονήσῳ· πάντα δ’ εὐλίμενα τὰ μεταξύ· εἶτ’ Οἰνιάδαι καὶ ὁ Ἀχελῶοσ· εἶτα λίμνη τῶν Οἰνιαδῶν Μελίτη καλουμένη, μῆκοσ μὲν ἔχουσα τριάκοντα σταδίων πλάτοσ δὲ εἴκοσι, καὶ ἄλλη Κυνία διπλασία ταύτησ καὶ μῆκοσ καὶ πλάτοσ, τρίτη δ’ Οὐρία πολλῷ τούτων μικροτέρα· ἡ μὲν οὖν Κυνία καὶ ἐκδίδωσιν εἰσ τὴν θάλατταν, αἱ λοιπαὶ δ’ ὑπέρκεινται ὅσον ἡμιστάδιον· εἶθ’ ὁ Εὐήνοσ, εἰσ ὃν ἀπὸ τοῦ Ἀκτίου στάδιοι ἑξακόσιοι ἑβδομήκοντα· μετὰ δὲ τὸν Εὐήνον τὸ ὄροσ ἡ Χαλκίσ, ἣν Χαλκίαν εἴρηκεν Ἀρτεμίδωροσ· εἶθ’ ἡ Πλευρών, εἶθ’ ἡ Ἁλίκυρνα κώμη, ἧσ ὑπέρκειται Καλυδὼν ἐν τῇ μεσογαίᾳ σταδίοισ τριάκοντα· περὶ δὲ τὴν Καλυδῶνά ἐστι τὸ τοῦ Λαφρίου Ἀπόλλωνοσ ἱερόν· εἶθ’ ὁ Ταφιασσὸσ τὸ ὄροσ, εἶτα Μακυνία πόλισ, εἶτα Μολύκρεια καὶ πλησίον τὸ Ἀντίρριον τὸ τῆσ Αἰτωλίασ ὁρ́ιον καὶ τῆσ Λοκρίδοσ, εἰσ ὃ ἀπὸ τοῦ Εὐήνου στάδιοι περὶ ἑκατὸν εἴκοσιν. Ἀρτεμίδωροσ μὲν οὐχ οὕτω περὶ τῆσ εἴτε Χαλκίδοσ εἴτε Χαλκίασ τοῦ ὄρουσ, μεταξὺ τοῦ Ἀχελώου καὶ τῆσ Πλευρῶνοσ ἱδρύων αὐτήν, Ἀπολλόδωροσ δέ, ὡσ πρότερον εἶπον, ὑπὲρ τῆσ Μολυκρείασ καὶ τὴν Χαλκίδα καὶ τὸν Ταφιασσόν· καὶ τὴν δὲ Καλυδῶνα μεταξὺ ἱδρῦσθαί φησι τῆσ τε Πλευρῶνοσ καὶ τῆσ Χαλκίδοσ· εἰ μὴ ἄρα ἕτερον θετέον τὸ πρὸσ Πλευρῶνι ὄροσ Χαλκίαν καλούμενον, ἕτερον δὲ τὴν Χαλκίδα τὴν πρὸσ Μολυκρείᾳ. ἔστι δέ τισ καὶ πρὸσ τῇ Καλυδῶνι λίμνη μεγάλη καὶ εὐόψοσ, ἣν ἔχουσιν οἱ ἐν Πάτραισ Ῥωμαῖοι. τῆσ δὲ μεσογαίασ κατὰ μὲν τὴν Ἀκαρνανίαν Ἐρυσιχαίουσ τινάσ φησιν Ἀπολλόδωροσ λέγεσθαι, ὧν Ἀλκμὰν μέμνηται οὐδ’ Ἐρυσιχαῖοσ, οὐδὲ ποιμήν, ἀλλὰ Σαρδίων ἀπ’ ἀκρᾶν.

κατὰ δὲ τὴν Αἰτωλίαν ἦν Ὤλενοσ, ἧσ ἐν τῷ Αἰτωλικῷ καταλόγῳ μέμνηται Ὅμηροσ, ἴχνη δ’ αὐτῆσ λείπεται μόνον ἐγγὺσ τῆσ Πλευρῶνοσ ὑπὸ τῷ Ἀρακύνθῳ· ἦν δὲ καὶ Λυσιμάχεια πλησίον, ἠφανισμένη καὶ αὐτή, κειμένη πρὸσ τῇ λίμνῃ τῇ νῦν μὲν Λυσιμαχείᾳ πρότερον δ’ Ὕδρᾳ, μεταξὺ Πλευρῶνοσ καὶ Ἀρσινόησ πόλεωσ, ἣ κώμη μὲν ἦν πρότερον καλουμένη Κωνώπα, κτίσμα δ’ ὑπῆρξεν Ἀρσινόησ τῆσ Πτολεμαίου τοῦ δευτέρου γυναικὸσ ἅμα καὶ ἀδελφῆσ, εὐφυῶσ ἐπικειμένη πωσ τῇ τοῦ Ἀχελώου διαβάσει· παραπλήσιον δέ τι καὶ ἡ Πυλήνη τῷ Ὠλένῳ πέπονθεν. ὅταν δὲ φῇ τὴν Καλυδῶνα αἰπεῖάν τε καὶ πετρήεσσαν, ἀπὸ τῆσ χώρασ δεκτέον· εἴρηται γὰρ ὅτι τὴν χώραν δίχα διελόντεσ τὴν μὲν ὀρεινὴν καὶ ἐπίκτητον τῇ Καλυδῶνι προσένειμαν, τὴν πεδιάδα δὲ τῇ Πλευρῶνι. νυνὶ μὲν οὖν ἐκπεπόνηται καὶ ἀπηγόρευκεν ὑπὸ τῶν συνεχῶν πολέμων ἥ τ’ Ἀκαρνανία καὶ Αἰτωλοί, καθάπερ καὶ πολλὰ τῶν ἄλλων ἐθνῶν·

πλεῖστον μέντοι χρόνον συνέμειναν Αἰτωλοὶ μετὰ τῶν Ἀκαρνάνων πρόσ τε τοὺσ Μακεδόνασ καὶ τοὺσ ἄλλουσ Ἕλληνασ, ὕστατα δὲ καὶ πρὸσ Ῥωμαίουσ περὶ τῆσ αὐτονομίασ ἀγωνιζόμενοι. ἐπεὶ δὲ καὶ Ὅμηροσ αὐτῶν ἐπὶ πολὺ μέμνηται καὶ οἱ ἄλλοι ποιηταί τε καὶ συγγραφεῖσ, τὰ μὲν εὐσήμωσ τε καὶ ὁμολογουμένωσ, τὰ δ’ ἧττον γνωρίμωσ καθάπερ τοῦτο καὶ ἐν τοῖσ ἤδη λεχθεῖσι περὶ αὐτῶν ἀποδέδεικται, προσληπτέον καὶ τῶν παλαιοτέρων τινὰ τῶν ἀρχῆσ ἐχόντων τάξιν ἢ διαπορουμένων. εὐθὺσ ἐπὶ τῆσ Ἀκαρνανίασ ὅτι μὲν αὐτὴν ὁ Λαέρτησ καὶ οἱ Κεφαλλῆνεσ κατεκτήσαντο εἴρηται ἡμῖν, τίνων δὲ κατεχόντων πρότερον πολλοὶ μὲν εἰρήκασιν·

οὐχ ὁμολογούμενα δὲ εἰπόντων ἐπιφανῆ δέ, ἀπολείπεταί τισ λόγοσ ἡμῖν διαιτητικὸσ περὶ αὐτῶν. φασὶ γὰρ τοὺσ Ταφίουσ τε καὶ Τηλεβόασ λεγομένουσ οἰκεῖν τὴν Ἀκαρνανίαν πρότερον, καὶ τὸν ἡγεμόνα αὐτῶν Κέφαλον τὸν κατασταθέντα ὑπὸ Ἀμφιτρύωνοσ κύριον τῶν περὶ τὴν Τάφον νήσων κυριεῦσαι καὶ ταύτησ τῆσ χώρασ· ἐντεῦθεν δὲ καὶ τὸ ἀπὸ τοῦ Λευκάτα νομιζόμενον ἅλμα τούτῳ πρώτῳ προσμυθεύουσιν, ὡσ προείρηται. ὁ δὲ ποιητὴσ ὅτι μὲν ἦρχον οἱ Τάφιοι τῶν Ἀκαρνάνων πρὶν ἢ τοὺσ Κεφαλλῆνασ καὶ τὸν Λαέρτην ἐπελθεῖν οὐ λέγει, διότι δ’ ἦσαν φίλοι τοῖσ Ἰθακησίοισ λέγει, ὥστ’ ἢ οὐδ’ ὅλωσ ἐπῆρξαν τῶν τόπων κατ’ αὐτόν, ἢ ἑκόντεσ παρεχώρησαν ἢ καὶ σύνοικοι ἐγένοντο. φαίνονται δὲ καὶ ἐκ Λακεδαίμονόσ τινεσ ἐποικῆσαι τὴν Ἀκαρνανίαν, οἱ μετ’ Ἰκαρίου τοῦ Πηνελόπησ πατρόσ· καὶ γὰρ τοῦτον καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτῆσ ζῶντασ παραδίδωσιν ὁ ποιητὴσ κατὰ τὴν Ὀδύσσειαν οἳ πατρὸσ μὲν ἐσ οἶκον ἀπερρίγασι νέεσθαι Ἰκαρίου, ὥσ κ’ αὐτὸσ ἐεδνώσαιτο θύγατρα. καὶ περὶ τῶν ἀδελφῶν ἤδη γάρ ῥα πατήρ τε κασίγνητοί τε κέλονται Εὐρυμάχῳ γήμασθαι οὔτε γὰρ ἐν Λακεδαίμονι πιθανὸν αὐτοὺσ οἰκεῖν οὐ γὰρ ἂν ὁ Τηλέμαχοσ παρὰ Μενελάῳ κατήγετο ἀφιγμένοσ ἐκεῖσε, οὔτ’ ἄλλην οἴκησιν παρειλήφαμεν αὐτῶν. φασὶ δὲ Τυνδάρεων καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τὸν Ἰκάριον ἐκπεσόντασ ὑπὸ Ἱπποκόωντοσ τῆσ οἰκείασ ἐλθεῖν παρὰ Θέστιον τὸν τῶν Πλευρωνίων ἄρχοντα, καὶ συγκατακτήσασθαι τὴν πέραν τοῦ Ἀχελώου πολλὴν ἐπὶ μέρει· τὸν μὲν οὖν Τυνδάρεων ἐπανελθεῖν οἴκαδε γήμαντα Λήδαν τὴν τοῦ Θεστίου θυγατέρα, τὸν δ’ Ἰκάριον ὑπομεῖναι τῆσ Ἀκαρνανίασ ἔχοντα μέροσ, καὶ τεκνοποιήσασθαι τήν τε Πηνελόπην ἐκ Πολυκάστησ τῆσ Λυγαίου θυγατρὸσ καὶ τοὺσ ἀδελφοὺσ αὐτῆσ. ἡμεῖσ μὲν οὖν ἀπεδείξαμεν ἐν τῷ καταλόγῳ τῶν νεῶν καὶ τοὺσ Ἀκαρνᾶνασ καταριθμουμένουσ καὶ μετασχόντασ τῆσ ἐπὶ Ἴλιον στρατείασ, ἐν οἷσ κατωνομάζοντο οἵ τε τὴν ἀκτὴν οἰκοῦντεσ καὶ ἔτι οἵ τ’ ἤπειρον ἔχον ἠδ’ ἀντιπέραι’ ἐνέμοντο. οὔτε δ’ ἡ ἤπειροσ Ἀκαρνανία ὠνομάζετό πω οὔθ’ ἡ ἀκτὴ Λευκάσ. Ἔφοροσ δ’ οὔ φησι συστρατεῦσαι·

Ἀλκμέωνα γὰρ τὸν Ἀμφιάρεω στρατεύσαντα μετὰ Διομήδουσ καὶ τῶν ἄλλων Ἐπιγόνων καὶ κατορθώσαντα τὸν πρὸσ Θηβαίουσ πόλεμον συνελθεῖν Διομήδει καὶ τιμωρήσασθαι μετ’ αὐτοῦ τοὺσ Οἰνέωσ ἐχθρούσ, παραδόντα δ’ ἐκείνοισ τὴν Αἰτωλίαν αὐτὸν εἰσ τὴν Ἀκαρνανίαν παρελθεῖν καὶ ταύτην καταστρέφεσθαι. Ἀγαμέμνονα δ’ ἐν τούτῳ τοῖσ Ἀργείοισ ἐπιθέμενον κρατῆσαι ῥᾳδίωσ, τῶν πλείστων τοῖσ περὶ Διομήδη συνακολουθησάντων. μικρὸν δ’ ὕστερον ἐπιπεσούσησ τῆσ ἐπ’ Ἴλιον ἐξόδου, δείσαντα μὴ ἀπόντοσ αὐτοῦ κατὰ τὴν στρατείαν ἐπανελθόντεσ οἴκαδε οἱ περὶ τὸν Διομήδη καὶ γὰρ ἀκούεσθαι μεγάλην περὶ αὐτὸν συνεστραμμένην δύναμιν κατάσχοιεν τὴν μάλιστα προσήκουσαν αὐτοῖσ ἀρχήν τὸν μὲν γὰρ Ἀδράστου τὸν δὲ τοῦ πατρὸσ εἶναι κληρονόμον, ταῦτα δὴ διανοηθέντα καλεῖν αὐτοὺσ ἐπί τε τὴν τοῦ Ἄργουσ ἀπόληψιν καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ πολέμου· τὸν μὲν οὖν Διομήδη πεισθέντα μετασχεῖν τῆσ στρατείασ, τὸν δὲ Ἀλκμέωνα ἀγανακτοῦντα μὴ φροντίσαι· διὰ δὲ τοῦτο μηδὲ κοινωνῆσαι τῆσ στρατείασ μόνουσ τοὺσ Ἀκαρνᾶνασ τοῖσ Ἕλλησι· τούτοισ δ’, ὡσ εἰκόσ, τοῖσ λόγοισ ἐπακολουθήσαντεσ οἱ Ἀκαρνᾶνεσ σοφίσασθαι λέγονται Ῥωμαίουσ καὶ τὴν αὐτονομίαν παρ’ αὐτῶν ἐξανύσασθαι, λέγοντεσ ὡσ οὐ μετάσχοιεν μόνοι τῆσ ἐπὶ τοὺσ προγόνουσ τοὺσ ἐκείνων στρατείασ· οὔτε γὰρ ἐν τῷ Αἰτωλικῷ καταλόγῳ φράζοιντο οὔτε ἰδίᾳ· οὐδὲ γὰρ ὅλωσ τοὔνομα τοῦτ’ ἐμφέροιτο ἐν τοῖσ ἔπεσιν. ὁ μὲν οὖν Ἔφοροσ πρὸ τῶν Τρωικῶν ἤδη τὴν Ἀκαρνανίαν ὑπὸ τῷ Ἀλκμέωνι ποιήσασ, τό τε Ἄργοσ τὸ Ἀμφιλοχικὸν ἐκείνου κτίσμα ἀποφαίνει, καὶ τὴν Ἀκαρνανίαν ὠνομάσθαι φησὶν ἀπὸ τοῦ παιδὸσ αὐτοῦ Ἀκαρνᾶνοσ, Ἀμφιλόχουσ δὲ ἀπὸ τοῦ ἀδελφοῦ Ἀμφιλόχου·

ὥστε ἐκπίπτει εἰσ τὰ παρὰ τὴν ὁμηρικὴν ἱστορίαν λεγόμενα. Θουκυδίδησ δὲ καὶ ἄλλοι τὸν Ἀμφίλοχον ἀπὸ τῆσ στρατείασ τῆσ Τρωικῆσ ἐπανιόντα, οὐκ ἀρεσκόμενον τοῖσ ἐν Ἄργει, ταύτην οἰκῆσαί φασι τὴν χώραν, οἱ μὲν κατὰ διαδοχὴν ἥκοντα τῆσ τοῦ ἀδελφοῦ δυναστείασ, οἱ δ’ ἄλλωσ. καὶ ἰδίᾳ μὲν περὶ Ἀκαρνάνων ταῦτα λέγοιτ’ ἄν, κοινῇ δ’ ὅσα καὶ τοῖσ Αἰτωλικοῖσ ἐπιπλέκεται νῦν ἐροῦμεν, τὰ Αἰτωλικὰ λέγοντεσ ἐφεξῆσ ὅσα προσλαβεῖν τοῖσ εἰρημένοισ ἔγνωμεν.

상위

Geography (지리학)

목록

일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION