Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, G, PLATWN

(디오게네스 라에르티오스, Lives of Eminent Philosophers, G, PLATWN)

Πλάτων, Ἀρίστωνοσ καὶ Περικτιόνησ ‐‐ ἢ Πωτώνησ,‐‐ Ἀθηναῖοσ, ἥτισ τὸ γένοσ ἀνέφερεν εἰσ Σόλωνα. τούτου γὰρ ἦν ἀδελφὸσ Δρωπίδησ, οὗ Κριτίασ, οὗ Κάλλαισχροσ, οὗ Κριτίασ ὁ τῶν τριάκοντα καὶ Γλαύκων, οὗ Χαρμίδησ καὶ Περικτιόνη, ἧσ καὶ Ἀρίστωνοσ Πλάτων, ἕκτοσ ἀπὸ Σόλωνοσ. ὁ δὲ Σόλων εἰσ Νηλέα καὶ Ποσειδῶνα ἀνέφερε τὸ γένοσ. φασὶ δὲ καὶ τὸν πατέρα αὐτοῦ ἀνάγειν εἰσ Κόδρον τὸν Μελάνθου, οἵτινεσ ἀπὸ Ποσειδῶνοσ ἱστοροῦνται κατὰ Θρασύλον. Σπεύσιπποσ δ’ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Πλάτωνοσ περιδείπνῳ καὶ Κλέαρχοσ ἐν τῷ Πλάτωνοσ ἐγκωμίῳ καὶ Ἀναξιλαΐδησ ἐν τῷ δευτέρῳ Περὶ φιλοσόφων φασίν, ὡσ Ἀθήνησιν ἦν λόγοσ, ὡραίαν οὖσαν τὴν Περικτιόνην βιάζεσθαι τὸν Ἀρίστωνα καὶ μὴ τυγχάνειν·

παυόμενόν τε τῆσ βίασ ἰδεῖν τὴν τοῦ Ἀπόλλωνοσ ὄψιν· ὅθεν καθαρὰν γάμου φυλάξαι ἑώσ τῆσ ἀποκυήσεωσ. Καὶ γίνεται Πλάτων, ὥσ φησιν Ἀπολλόδωροσ ἐν Χρονικοῖσ, ὀγδόῃ καὶ ὀγδοηκοστῇ Ὀλυμπιάδι, Θαργηλιῶνοσ ἑβδόμῃ, καθ’ ἣν Δήλιοι τὸν Ἀπόλλωνα γενέσθαι φασί. τελευτᾷ δὲ‐‐ὥσ φησιν Ἕρμιπποσ, ἔν γάμοισ δειπνῶν‐‐τῷ πρώτῳ ἔτει τῆσ ὀγδόησ καὶ ἑκατοστῆσ Ὀλυμπιάδοσ, βιοὺσ ἔτοσ ἓν πρὸσ τοῖσ ὀγδοήκοντα. Νεάνθησ δέ φησιν αὐτὸν τεττάρων καὶ ὀγδοήκοντα τελευτῆσαι ἐτῶν. ἔστιν οὖν Ἰσοκράτουσ νεώτεροσ ἔτεσιν ἕξ· ὁ μὲν γὰρ ἐπὶ Λυσιμάχου, Πλάτων δὲ ἐπὶ Ἀμεινίου γέγονεν, ἐφ’ οὗ Περικλῆσ ἐτελεύτησεν. ἦν δὲ τῶν δήμων Κολλυτεύσ, ὥσ φησιν Ἀντιλέων ἐν δευτέρῳ Περὶ χρόνων. καὶ ἐγεννήθη κατά τινασ ἐν Αἰγίνῃ‐‐ἐν τῇ Φειδιάδου οἰκίᾳ τοῦ Θάλητοσ, ὥσ φησι Φαβωρῖνοσ ἐν Παντοδαπῇ ἱστορίᾳ‐‐τοῦ πατρὸσ αὐτοῦ μετὰ καὶ ἄλλων πεμφθέντοσ κληρούχου καὶ ἐπανελθόντοσ εἰσ Ἀθήνασ, ὁπόθ’ ὑπὸ Λακεδαιμονίων ἐξεβλήθησαν βοηθούντων Αἰγινήταισ. ἀλλὰ καὶ ἐχορήγησεν Ἀθήνησι Δίωνοσ ἀναλίσκοντοσ, ὥσ φησιν Ἀθηνόδωροσ ἐν η’ Περιπάτων. ἔσχε δ’ ἀδελφοὺσ Ἀδείμαντον καὶ Γλαύκωνα καὶ ἀδελφὴν Πωτώνην, ἐξ ἧσ ἦν Σπεύσιπποσ.

Καὶ ἐπαιδεύθη μὲν γράμματα παρὰ Διονυσίῳ, οὗ καὶ μνημονεύει ἐν τοῖσ Ἀντερασταῖσ. ἐγυμνάσατο δὲ παρὰ Ἀρίστωνι τῷ Ἀργείῳ παλαιστῇ· ἀφ’ οὗ καὶ Πλάτων διὰ τὴν εὐεξίαν μετωνομάσθη, πρότερον Ἀριστοκλῆσ ἀπὸ τοῦ πάππου καλούμενοσ [ὄνομα], καθά φησιν Ἀλέξανδροσ ἐν Διαδοχαῖσ. ἔνιοι δὲ διὰ τὴν πλατύτητα τῆσ ἑρμηνείασ οὕτωσ ὀνομασθῆναι· ἢ ὅτι πλατὺσ ἦν τὸ μέτωπον, ὥσ φησι Νεάνθησ. εἰσὶ δ’ οἳ καὶ παλαῖσαί φασιν αὐτὸν Ἰσθμοῖ, καθὰ καὶ Δικαίαρχοσ ἐν πρώτῳ Περὶ βίων, καὶ γραφικῆσ ἐπιμεληθῆναι καὶ ποιήματα γράψαι, πρῶτον μὲν διθυράμβουσ, ἔπειτα καὶ μέλη καὶ τραγῳδίασ. ἰσχνόφωνόσ τε, φασίν, ἦν, ὡσ καὶ Τιμόθεόσ φησιν ὁ Ἀθηναῖοσ ἐν τῷ Περὶ βίων.

λέγεται δ’ ὅτι Σωκράτησ ὄναρ εἶδε κύκνου νεοττὸν ἐν τοῖσ γόνασιν ἔχειν, ὃν καὶ παραχρῆμα πτεροφυήσαντα ἀναπτῆναι ἡδὺ κλάγξαντα· καὶ μεθ’ ἡμέραν Πλάτωνα αὐτῷ συστῆναι, τὸν δὲ τοῦτον εἰπεῖν εἶναι τὸν ὄρνιν. Ἐφιλοσόφει δὲ τὴν ἀρχὴν ἐν Ἀκαδημείᾳ, εἶτα ἐν τῷ κήπῳ τῷ παρὰ τὸν Κολωνόν, ὥσ φησιν Ἀλέξανδροσ ἐν Διαδοχαῖσ, καθ’ Ἡράκλειτον. ἔπειτα μέντοι μέλλων ἀγωνιεῖσθαι τραγῳδίᾳ πρὸ τοῦ Διονυσιακοῦ θεάτρου Σωκράτουσ ἀκούσασ κατέφλεξε τὰ ποιήματα εἰπών· Ἥφαιστε, πρόμολ’ ὧδε· Πλάτων νύ τι σεῖο χατίζει. τοὐντεῦθεν δὴ γεγονώσ, φασίν, εἴκοσιν ἔτη διήκουσε Σωκράτουσ·

ἐκείνου δ’ ἀπελθόντοσ προσεῖχε Κρατύλῳ τε τῷ Ἡρακλειτείῳ καὶ Ἑρμογένει τῷ τὰ Παρμενίδου φιλοσοφοῦντι. εἶτα γενόμενοσ ὀκτὼ καὶ εἴκοσιν ἔτη, καθά φησιν Ἑρμόδωροσ, εἰσ Μέγαρα πρὸσ Εὐκλείδην σὺν καὶ ἄλλοισ τισὶ Σωκρατικοῖσ ὑπεχώρησεν. ἔπειτα εἰσ Κυρήνην ἀπῆλθε πρὸσ Θεόδωρον τὸν μαθηματικόν· κἀκεῖθεν εἰσ Ἰταλίαν πρὸσ τοὺσ Πυθαγορικοὺσ Φιλόλαον καὶ Εὔρυτον. ἔνθεν τε εἰσ Αἴγυπτον παρὰ τοὺσ προφήτασ· οὗ φασι καὶ Εὐριπίδην αὐτῷ συνακολουθῆσαι καὶ αὐτόθι νοσήσαντα πρὸσ τῶν ἱερέων ἀπολυθῆναι τῇ διὰ θαλάττησ θεραπείᾳ· ὅθεν που καὶ εἰπεῖν· θάλασσα κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακά. ἀλλὰ καθ’ Ὅμηρον φάναι <περὶ> πάντων ἀνθρώπων Αἰγυπτίουσ ἰατροὺσ εἶναι.

διέγνω δὴ ὁ Πλάτων καὶ τοῖσ Μάγοισ συμμῖξαι· διὰ δὲ τοὺσ τῆσ Ἀσίασ πολέμουσ ἀπέστη. ἐπανελθὼν δὲ εἰσ Ἀθήνασ διέτριβεν ἐν Ἀκαδημείᾳ. τὸ δ’ ἐστὶ γυμνάσιον προάστειον ἀλσῶδεσ ἀπό τινοσ ἡρ́ωοσ ὀνομασθὲν Ἑκαδήμου, καθὰ καὶ Εὔπολισ ἐν Ἀστρατεύτοισ φησίν· ἐν εὐσκίοισ δρόμοισιν Ἑκαδήμου θεοῦ. ἀλλὰ καὶ ὁ Τίμων εἰσ τὸν Πλάτωνα λέγων φησί· τῶν πάντων δ’ ἡγεῖτο πλατίστακοσ, ἀλλ’ ἀγορητὴσ ἡδυεπήσ, τέττιξιν ἰσογράφοσ, οἵ θ’ Ἑκαδήμου δένδρῳ ἐφεζόμενοι ὄπα λειριόεσσαν ἱᾶσιν. πρότερον γὰρ διὰ τοῦ ε Ἑκαδήμεια ἐκαλεῖτο.

ὁ δ’ οὖν φιλόσοφοσ καὶ Ἰσοκράτει φίλοσ ἦν. καὶ αὐτῶν Πραξιφάνησ ἀνέγραψε διατριβήν τινα περὶ ποιητῶν γενομένην ἐν ἀγρῷ παρὰ Πλάτωνι ἐπιξενωθέντοσ τοῦ Ἰσοκράτουσ. καὶ αὐτόν φησιν Ἀριστόξενοσ τρὶσ ἐστρατεῦσθαι, ἅπαξ μὲν εἰσ Τάναγραν, δεύτερον δὲ εἰσ Κόρινθον, τρίτον ἐπὶ Δηλίῳ· ἔνθα καὶ ἀριστεῦσαι. μίξιν τε ἐποιήσατο τῶν τε Ἡρακλειτείων λόγων καὶ Πυθαγορικῶν καὶ Σωκρατικῶν· τὰ μὲν γὰρ αἰσθητὰ καθ’ Ἡράκλειτον, τὰ δὲ νοητὰ κατὰ Πυθαγόραν, τὰ δὲ πολιτικὰ κατὰ Σωκράτην ἐφιλοσόφει. Λέγουσι δέ τινεσ, ὧν ἐστι καὶ Σάτυροσ, ὅτι Δίωνι ἐπέστειλεν εἰσ Σικελίαν ὠνήσασθαι τρία βιβλία Πυθαγορικὰ παρὰ Φιλολάου μνῶν ἑκατόν.

καὶ γὰρ ἐν εὐπορίᾳ, φασίν, ἦν παρὰ Διονυσίου λαβὼν ὑπὲρ τὰ ὀγδοήκοντα τάλαντα, ὡσ καὶ Ὀνήτωρ φησὶν ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ "εἰ χρηματιεῖται ὁ σοφόσ. " πολλὰ δὲ καὶ παρ’ Ἐπιχάρμου τοῦ κωμῳδιοποιοῦ προσωφέληται τὰ πλεῖστα μεταγράψασ, καθά φησιν Ἄλκιμοσ ἐν τοῖσ πρὸσ Ἀμύνταν, ἅ ἐστι τέτταρα. ἔνθα καὶ ἐν τῷ πρώτῳ φησὶ ταῦτα· "Φαίνεται δὲ καὶ Πλάτων πολλὰ τῶν Ἐπιχάρμου λέγων. σκεπτέον δέ· ὁ Πλάτων φησὶν αἰσθητὸν μὲν εἶναι τὸ μηδέποτε ἐν τῷ ποιῷ μηδὲ ποσῷ διαμένον ἀλλ’ ἀεὶ ῥέον καὶ μεταβάλλον, ὡσ ἐξ ὧν ἄν τισ ἀνέλῃ τὸν ἀριθμόν, τούτων οὔτε ἴσων οὔτε τινῶν οὔτε ποσῶν οὔτε ποιῶν ὄντων. ταῦτα δ’ ἐστὶν ὧν ἀεὶ γένεσισ, οὐσία δὲ μηδέποτε πέφυκε.

νοητὸν δὲ ἐξ οὗ μηθὲν ἀπογίνεται μηδὲ προσγίνεται. τοῦτο δ’ ἐστὶν ἡ τῶν ἀιδίων φύσισ, ἣν ὁμοίαν τε καὶ τὴν αὐτὴν ἀεὶ συμβέβηκεν εἶναι. καὶ μὴν ὅ γε Ἐπίχαρμοσ περὶ τῶν αἰσθητῶν καὶ νοητῶν ἐναργῶσ εἴρηκεν· ‐‐ ἀλλ’ ἀεί τοι θεοὶ παρῆσαν χὐπέλιπον οὐ πώποκα, τάδε δ’ ἀεὶ πάρεσθ’ ὁμοῖα διά τε τῶν αὐτῶν ἀεί. ‐‐ ἀλλὰ λέγεται μὰν χάοσ πρᾶτον γενέσθαι τῶν θεῶν. ‐‐ πῶσ δέ κα; μὴ ἔχον γ’ ἀπὸ τίνοσ μηδ’ ἐσ ὅ τι πρᾶτον μόλοι. ‐‐ οὐκ ἄρ’ ἔμολε πρᾶτον οὐθέν; ‐‐ οὐδὲ μὰ Δία δεύτερον, τῶνδέ γε ὧν ἁμὲσ νῦν ὧδε λέγομεσ ἀλλ’ ἀεὶ τάδ’ ἦν . . . αἰ πὸτ ἀριθμόν τισ περισσόν, αἰ δὲ λῇσ, πὸτ ἄρτιον, ποτθέμειν λῇ ψᾶφον ἢ καὶ τᾶν ὑπαρχουσᾶν λαβεῖν, ἦ δοκεῖ κά τοί γ’ ἔθ’ ωὑτὸσ εἶμεν; ‐‐οὐκ ἐμίν γα κά.

‐‐ οὐδὲ μὰν οὐδ’ αἰ ποτὶ μέτρον παχυαῖον ποτθέμειν λῇ τισ ἕτερον μᾶκοσ ἢ τοῦ πρόσθ’ ἐόντοσ ἀποταμεῖν, ἔτι χ’ ὑπάρχοι κῆνο τὸ μέτρον; ‐‐ οὐ γάρ. ‐‐ ὧδε νῦν ὁρ́η καὶ τὸσ ἀνθρώπωσ· ὁ μὲν γὰρ αὔξεθ’, ὁ δέ γα μὰν φθίνει, ἐν μεταλλαγᾷ δὲ πάντεσ ἐντὶ πάντα τὸν χρόνον. ὃ δὲ μεταλλάσσει κατὰ φύσιν κοὔποκ’ ἐν ταὐτῷ μένει, ἕτερον εἰή κα τόδ’ <ἀ>εὶ τῶ παρεξεστακότοσ. καὶ τὺ δὴ κἀγὼ χθὲσ ἄλλοι καί νυν ἄλλοι τελέθομεσ καὖθισ ἄλλοι κοὔποχ’ ωὑτοὶ κατά <γα τοῦτον> τὸν λόγον. Ἔτι φησὶν ὁ Ἄλκιμοσ καὶ ταυτί·

"φασὶν οἱ σοφοὶ τὴν ψυχὴν τὰ μὲν διὰ τοῦ σώματοσ αἰσθάνεσθαι οἱο͂ν ἀκούουσαν, βλέπουσαν, τὰ δ’ αὐτὴν καθ’ αὑτὴν ἐνθυμεῖσθαι μηδὲν τῷ σώματι χρωμένην· διὸ καὶ τῶν ὄντων τὰ μὲν αἰσθητὰ εἶναι, τὰ δὲ νοητά. ὧν ἕνεκα καὶ Πλάτων ἔλεγεν, ὅτι δεῖ τοὺσ συνιδεῖν τὰσ τοῦ παντὸσ ἀρχὰσ ἐπιθυμοῦντασ πρῶτον μὲν αὐτὰσ καθ’ αὑτὰσ διελέσθαι τὰσ ἰδέασ, οἱο͂ν ὁμοιότητα καὶ μονάδα καὶ πλῆθοσ καὶ μέγεθοσ καὶ στάσιν καὶ κίνησιν· δεύτερον αὐτὸ καθ’ αὑτὸ τὸ καλὸν καὶ ἀγαθὸν καὶ δίκαιον καὶ τὰ τοιαῦτα ὑποθέσθαι· τρίτον τῶν ἰδεῶν συνιδεῖν ὅσαι πρὸσ ἀλλήλασ εἰσίν, οἱο͂ν ἐπιστήμην ἢ μέγεθοσ ἢ δεσποτείαν <ἐνθυμουμένουσ ὅτι τὰ παρ’ ἡμῖν διὰ τὸ μετέχειν ἐκείνων ὁμώνυμα ἐκείνοισ ὑπάρχει·

λέγω δὲ οἱο͂ν δίκαια μὲν ὅσα τοῦ δικαίου, καλὰ δὲ ὅσα τοῦ καλοῦ>. ἔστι δὲ τῶν εἰδῶν ἓν ἕκαστον ἀίδιόν τε καὶ νόημα καὶ πρὸσ τούτοισ ἀπαθέσ. [διὸ καί φησιν ἐν τῇ φύσει τὰσ ἰδέασ ἑστάναι καθάπερ παραδείγματα, τὰ δ’ ἄλλα ταύταισ ἐοικέναι τούτων ὁμοιώματα καθεστῶτα. ] ὁ τοίνυν Ἐπίχαρμοσ περί τε τοῦ ἀγαθοῦ καὶ περὶ τῶν ἰδεῶν οὕτω λέγει· ἆρ’ ἔστιν αὔλησίσ τι πρᾶγμα;

‐‐ πάνυ μὲν οὖν. ‐‐ ἄνθρωποσ οὖν αὔλησίσ ἐστιν; ‐‐ οὐθαμῶσ. ‐‐ φέρ’ ἴδω, τί δ’ αὐλητάσ; τίσ εἶμέν τοι δοκεῖ; ἄνθρωποσ; ἢ οὐ γάρ; ‐‐ πάνυ μὲν οὖν. ‐‐ οὐκ οὖν δοκεῖσ οὕτωσ ἔχειν <κα> καὶ περὶ τἀγαθοῦ; τὸ μὲν ἀγαθόν τι πρᾶγμ’ εἶμεν καθ’ αὕθ’, ὅστισ δέ κα εἰδῇ μαθὼν τῆν’, ἀγαθὸσ ἤδη γίγνεται. ὥσπερ γάρ ἐστ’ αὔλησιν αὐλητὰσ μαθὼν ἢ ὄρχησιν ὀρχηστάσ τισ ἢ πλοκεὺσ πλοκάν, ἢ πᾶν γ’ ὁμοίωσ τῶν τοιούτων ὅ τι τὺ λῇσ, οὔ χ’ αὑτὸσ εἰή χἀ τέχνα, τεχνικόσ γα μάν. Πλάτων ἐν τῇ περὶ τῶν ἰδεῶν ὑπολήψει φησίν, εἴπερ ἐστὶ μνήμη, τὰσ ἰδέασ ἐν τοῖσ οὖσιν ὑπάρχειν διὰ τὸ τὴν μνήμην ἠρεμοῦντόσ τινοσ καὶ μένοντοσ εἶναι·

μένειν δὲ οὐδὲν ἕτερον ἢ τὰσ ἰδέασ. ͅτίνα γὰρ ἂν τρόπον,’ φησί, ͅδιεσῴζετο τὰ ζῷα μὴ τῆσ ἰδίασ ἐφαπτόμενα καὶ πρὸσ τοῦτο τὸν νοῦν φυσικὸν εἰληφότα; νῦν δὲ μνημονεύει τῆσ ὁμοιότητόσ τε καὶ τροφῆσ, ὁποία τισ ἐστὶν αὐτοῖσ, ἐνδεικνύμενα διότι πᾶσι τοῖσ ζῴοισ ἔμφυτόσ ἐστιν ἡ τῆσ ὁμοιότητοσ θεωρία· διὸ καὶ τῶν ὁμοφύλων αἰσθάνεται. ’ πῶσ οὖν ὁ Ἐπίχαρμοσ; Εὔμαιε, τὸ σοφόν ἐστιν οὐ καθ’ ἓν μόνον, ἀλλ’ ὅσσα περ ζῇ, πάντα καὶ γνώμαν ἔχει.

καὶ γὰρ τὸ θῆλυ τᾶν ἀλεκτορίδων γένοσ, αἰ λῇσ καταμαθεῖν ἀτενέσ, οὐ τίκτει τέκνα ζῶντ’, ἀλλ’ ἐπῴζει καὶ ποιεῖ ψυχὰν ἔχειν. τὸ δὲ σοφὸν ἁ φύσισ τόδ’ οἶδεν ὡσ ἔχει μόνα· πεπαίδευται γὰρ αὐταύτασ ὕπο. καὶ πάλιν· θαυμαστὸν οὐδὲν ἁμὲ ταῦθ’ οὕτω λέγειν καὶ ἁνδάνειν αὐτοῖσιν αὐτοὺσ καὶ δοκεῖν καλὼσ πεφύκειν· καὶ γὰρ ἁ κύων κυνὶ κάλλιστον εἶμεν φαίνεται καὶ βοῦσ βοΐ, ὄνοσ δ’ ὄνῳ κάλλιστον, ὗσ δέ θην ὑί. Καὶ ταῦτα μὲν καὶ τὰ τοιαῦτα διὰ τῶν τεττάρων βιβλίων παραπήγνυσιν ὁ Ἄλκιμοσ παρασημαίνων τὴν ἐξ Ἐπιχάρμου Πλάτωνι περιγινομένην ὠφέλειαν.

ὅτι δ’ οὐδ’ αὐτὸσ Ἐπίχαρμοσ ἠγνόει τὴν αὑτοῦ σοφίαν, μαθεῖν ἐστι κἀκ τούτων ἐν οἷσ τὸν ζηλώσοντα προμαντεύεται· ὡσ δ’ ἐγὼ δοκέω, ‐‐δοκέων γὰρ σάφα ἴσαμι τοῦθ’ ὅτι τῶν ἐμῶν μνάμα ποκ’ ἐσσεῖται λόγων τούτων ἔτι. καὶ λαβών τισ αὐτὰ περιδύσασ τὸ μέτρον ὃ νῦν ἔχει, εἷμα δοὺσ καὶ πορφυροῦν λόγοισι ποικίλασ καλοῖσ δυσπάλαιστοσ ὢν τὸσ ἄλλωσ εὐπαλαίστουσ ἀποφανεῖ. Δοκεῖ δὲ Πλάτων καὶ τὰ Σώφρονοσ τοῦ μιμογράφου βιβλία ἠμελημένα πρῶτοσ εἰσ Ἀθήνασ διακομίσαι καὶ ἠθοποιῆσαι πρὸσ αὐτόν·

ἃ καὶ εὑρεθῆναι ὑπὸ τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ. τρὶσ δὲ πέπλευκεν εἰσ Σικελίαν· πρῶτον μὲν κατὰ θέαν τῆσ νήσου καὶ τῶν κρατήρων, ὅτε καὶ Διονύσιοσ ὁ Ἑρμοκράτουσ τύραννοσ ὢν ἠνάγκασεν ὥστε συμμῖξαι αὐτῷ. ὁ δὲ διαλεγόμενοσ περὶ τυραννίδοσ καὶ φάσκων ὡσ οὐκ ἔστι τὸ τοῦ κρείττονοσ συμφέρον αὐτὸ μόνον, εἰ μὴ καὶ ἀρετῇ διαφέροι, προσέκρουσεν αὐτῷ. ὀργισθεὶσ γὰρ "οἱ λόγοι σου," φησί, "γεροντιῶσι," καὶ ὅσ· "σοῦ δέ γε τυραννιῶσιν. " " ἐντεῦθεν ἀγανακτήσασ ὁ τύραννοσ πρῶτον μὲν ἀνελεῖν ὡρ́μησεν αὐτόν· εἶτα παρακληθεὶσ ὑπὸ Δίωνοσ καὶ Ἀριστομένουσ τοῦτο μὲν οὐκ ἐποίησε, παρέδωκε δὲ αὐτὸν Πόλλιδι τῷ Λακεδαιμονίῳ κατὰ καιρὸν διὰ πρεσβείαν ἀφιγμένῳ ὥστε ἀποδόσθαι.

κἀ‐ κεῖνοσ ἀγαγὼν αὐτὸν εἰσ Αἴγιναν ἐπίπρασκεν· ὅτε καὶ Χάρμανδροσ Χαρμανδρίδου ἐγράψατο αὐτῷ δίκην θανάτου κατὰ τὸν παρ’ αὐτοῖσ τεθέντα νόμον, τὸν πρῶτον ἐπιβάντα Ἀθηναίων τῇ νήσῳ ἄκριτον ἀποθνῄσκειν. ἦν δ’ αὐτὸσ ὁ θεὶσ τὸν νόμον, καθά φησι Φαβωρῖνοσ ἐν Παντοδαπῇ ἱστορίᾳ. εἰπόντοσ δέ τινοσ, ἀλλὰ κατὰ παιδιάν, φιλόσοφον εἶναι τὸν ἐπιβάντα, ἀπέλυσαν. ἔνιοι δέ φασι παραχθῆναι αὐτὸν εἰσ τὴν ἐκκλησίαν καὶ τηρούμενον μηδ’ ὁτιοῦν φθέγξασθαι, ἑτοίμωσ δὲ ἐκδέξασθαι τὸ συμβαῖνον· οἱ δὲ ἀποκτεῖναι μὲν αὐτὸν οὐ διέγνωσαν, πωλεῖν δὲ ἔκριναν τῷ τρόπῳ τῶν αἰχμαλώτων. Λυτροῦται δὴ αὐτὸν κατὰ τύχην παρὼν Ἀννίκερισ ὁ Κυρηναῖοσ εἴκοσι μνῶν‐‐οἱ δὲ τριάκοντα ‐‐καὶ ἀναπέμπει Ἀθήναζε πρὸσ τοὺσ ἑταίρουσ.

οἱ δ’ εὐθὺσ τἀργύριον ἐξέπεμψαν· ὅπερ οὐ προσήκατο εἰπὼν μὴ μόνουσ ἐκείνουσ ἀξίουσ εἶναι Πλάτωνοσ κήδεσθαι. ἔνιοι δὲ καὶ Δίωνα ἀποστεῖλαί φασι τὸ ἀργύριον καὶ τὸν μὴ προσέσθαι, ἀλλὰ καὶ κηπίδιον αὐτῷ τὸ ἐν Ἀκαδημείᾳ πρίασθαι. τὸν μέντοι Πόλλιν λόγοσ ὑπό τε Χαβρίου ἡττηθῆναι καὶ μετὰ ταῦτα ἐν Ἑλίκῃ καταποντωθῆναι τοῦ δαιμονίου μηνίσαντοσ διὰ τὸν φιλόσοφον, ὡσ καὶ Φαβωρῖνόσ φησιν ἐν πρώτῳ τῶν Ἀπομνημονευμάτων. οὐ μὴν ἡσύχαζεν ὁ Διονύσιοσ·

μαθὼν δὲ ἐπέστειλε Πλάτωνι μὴ κακῶσ ἀγορεύειν αὐτόν. καὶ ὃσ ἀντεπέστειλε μὴ τοσαύτην αὐτῷ σχολὴν εἶναι ὥστε Διονυσίου μεμνῆσθαι. Δεύτερον πρὸσ τὸν νεώτερον ἧκε Διονύσιον αἰτῶι γῆν καὶ ἀνθρώπουσ τοὺσ κατὰ τὴν πολιτείαν αὐτοῦ ζησομένουσ· ὁ δὲ καίπερ ὑποσχόμενοσ οὐκ ἐποίησεν. ἔνιοι δέ φασι καὶ κινδυνεῦσαι αὐτὸν ὡσ ἀναπείθοντα Δίωνα καὶ Θεοδόταν ἐπὶ τῇ τῆσ νήσου ἐλευθερίᾳ· ὅτε καὶ Ἀρχύτασ αὐτὸν ὁ Πυθαγορικὸσ γράψασ ἐπιστολὴν πρὸσ Διονύσιον παρῃτήσατο καὶ διέσωσεν εἰσ Ἀθήνασ. ἔστι δὲ ἡ ἐπιστολὴ ἥδε· "Ἀρχύτασ Διονυσίῳ ὑγιαίνειν. "Ἀπεστάλκαμέν τοι πάντεσ οἱ Πλάτωνοσ φίλοι τὼσ περὶ Λαμίσκον τε καὶ Φωτίδαν ἀπολαμψούμεθα τὸν ἄνδρα κὰτ τὰν πὰρ τὶν γενομέναν ὁμολογίαν.

ὀρθῶσ δέ κα ποιοῖσ ἀμμιμνᾳσκόμενοσ τήνασ τᾶσ σπουδᾶσ, ἡνίκα πάντασ ἁμὲ παρεκάλεισ πὸτ τὰν Πλάτωνοσ ἄφιξιν ἀξιῶν προτρέπεσθαί τε αὐτὸν καὶ ἀναδέχεσθαι τά τε ἄλλα καὶ περὶ τὰν ἀσφάλειαν μένοντί τε καὶ ἀφορμίοντι. μέμνασο δὲ καὶ τῆνο ὅτι περὶ πολλῶ ἐποιήσω τὰν ἄφιξιν αὐτῶ καὶ ἀγάπησ ἐκ τήνω τῶ χρόνω ὡσ οὐδένα τῶν πὰρ τίν. αἰ δέ τισ γέγονε τραχύτασ, ἀνθρωπίζειν χρὴ κἀποδιδόμεν ἁμὶν ἀβλαβῆ τὸν ἄνδρα. ταῦτα γὰρ ποιῶν δίκαια πραξεῖσ καὶ ἁμὶν χαριξῇ. Τρίτον ἦλθε διαλλαξων Δίωνα Διονυσίῳ·

οὐ τυχὼν δὲ ἄπρακτοσ ἐπανῆλθεν εἰσ τὴν πατρίδα. ἔνθα πολιτείασ μὲν οὐχ ἥψατο, καίτοι πολιτικὸσ ὢν ἐξ ὧν γέγραφεν. αἴτιον δὲ τὸ ἤδη τὸν δῆμον ἄλλοισ πολιτεύμασιν ἐνειθίσθαι. φησὶ δὲ Παμφίλη ἐν τῷ πέμπτῳ καὶ εἰκοστῷ τῶν Ὑπομνημάτων ὡσ Ἀρκάδεσ καὶ Θηβαῖοι Μεγάλην πόλιν οἰκίζοντεσ παρεκάλουν αὐτὸν νομοθέτην· ὁ δὲ μαθὼν ἴσον ἔχειν οὐ θέλοντασ οὐκ ἐπορεύθη. λόγοσ ὅτι καὶ Χαβρίᾳ συνεῖπε τῷ στρατηγῷ φεύγοντι θανάτου μηδενὸσ τῶν πολιτῶν τοῦτο πρᾶξαι βουληθέντοσ. ὅτε καὶ ἀνιόντι αὐτῷ εἰσ τὴν ἀκρόπολιν σὺν τῷ Χαβρίᾳ Κρωβύλοσ ὁ συκοφάντησ ἀπαντήσασ φησίν·

"ἄλλῳ συναγορεύσων ἥκεισ, ἀγνοῶν ὅτι καὶ σὲ τὸ Σωκράτουσ κώνειον ἀναμένει; τὸν δὲ φάναι· "καὶ ὅτε ὑπὲρ τῆσ πατρίδοσ ἐστρατευόμην, ὑπέμενον τοὺσ κινδύνουσ, καὶ νῦν ὑπὲρ τοῦ καθήκοντοσ διὰ φίλον ὑπομενῶ. " Οὗτοσ πρῶτοσ ἐν ἐρωτήσει λόγον παρήνεγκεν, ὥσ φησι Φαβωρῖνοσ ἐν ὀγδόῃ Παντοδαπῆσ ἱστορίασ. καὶ πρῶτοσ τὸν κατὰ τὴν ἀνάλυσιν τῆσ ζητήσεωσ τρόπον εἰσηγήσατο Λεωδάμαντι τῷ Θασίῳ. καὶ πρῶτοσ ἐν φιλοσοφίᾳ ἀντίποδασ ὠνόμασε καὶ στοιχεῖον καὶ διαλεκτικὴν καὶ ποιότητα καὶ τοῦ ἀριθμοῦ τὸν προμήκη καὶ τῶν περάτων τὴν ἐπίπεδον ἐπιφάνειαν καὶ θεοῦ πρόνοιαν. Καὶ πρῶτοσ τῶν φιλοσόφων ἀντεῖπε πρὸσ τὸν λόγον τὸν Λυσίου τοῦ Κεφάλου ἐκθέμενοσ αὐτὸν κατὰ λέξιν ἐν τῷ Φαίδρῳ.

καὶ πρῶτοσ ἐθεώρησε τῆσ γραμματικῆσ τὴν δύναμιν. πρῶτόσ τε ἀντειρηκὼσ σχεδὸν ἅπασι τοῖσ πρὸ αὐτοῦ, ζητεῖται διὰ τί μὴ ἐμνημόνευσε Δημοκρίτου. τούτου φησὶ Νεάνθησ ὁ Κυζικηνὸσ εἰσ Ὀλύμπια ἀνιόντοσ τοὺσ Ἕλληνασ ἅπαντασ ἐπιστραφῆναι εἰσ αὐτόν· ὅτε καὶ Δίωνι συνέμιξε μέλλοντι στρατεύειν ἐπὶ Διονύσιον. ἐν δὲ τῷ πρώτῳ τῶν Ἀπομνημονευμάτων Φαβωρίνου φέρεται ὅτι Μιθραδάτησ ὁ Πέρσησ ἀνδριάντα Πλάτωνοσ ἀνέθετο εἰσ τὴν Ἀκαδήμειαν καὶ ἐπέγραψε· "Μιθραδάτησ Ὀροντοβάτου Πέρσησ Μούσαισ εἰκόνα ἀνέθηκε Πλάτωνοσ, ἣν Σιλανίων ἐποίησε. Φησὶ δ’ Ἡρακλείδησ ὅτι νέοσ ὢν οὕτωσ ἦν αἰδήμων καὶ κόσμιοσ ὥστε μηδέποτε ὀφθῆναι γελῶν ὑπεράγαν·

τοιοῦτοσ δ’ ὢν ὅμωσ ἐσκώφθη καὶ αὐτὸσ ὑπὸ τῶν κωμικῶν. Θεόπομποσ γοῦν ἐν Ἡδυχάρει φησὶν οὕτωσ· ἓν γάρ ἐστιν οὐδὲ ἕν, τὼ δὲ δύο μόλισ ἕν ἐστιν, ὥσ φησι Πλάτων. ἀλλὰ καὶ Ἀναξανδρίδησ ἐν Θησεῖ· ὅτε τὰσ μορίασ ἔτρωγεν ὡσπερ<εὶ> Πλάτων. ἀλλὰ καὶ Τίμων οὑτωσὶ παραγραμματίζων αὐτόν· ὡσ ἀνέπλασσε Πλάτων <ὁ> πεπλασμένα θαύματα εἰδώσ. Ἄλεξισ Μεροπίδι·

εἰσ καιρὸν ἥκεισ· ὡσ ἔγωγ’ ἀπορουμένη ἄνω κάτω τε περιπατοῦσ’ ὥσπερ Πλάτων σοφὸν οὐδὲν εὑρ́ηκ’, ἀλλὰ κοπιῶ τὰ σκέλη. καὶ ἐν Ἀγκυλίωνι· λέγεισ περὶ ὧν οὐκ οἶσθα· συγγενοῦ τρέχων Πλάτωνι καὶ γνώσῃ λίτρον καὶ κρόμμυον. Ἄμφισ Ἀμφικράτει· τὸ δ’ ἀγαθὸν ὅ τι ποτ’ ἐστίν, οὗ σὺ τυγχάνειν μέλλεισ διὰ ταύτην, ἧττον οἶδα τοῦτ’ ἐγώ, ὦ δέσποτ’, ἢ τὸ Πλάτωνοσ ἀγαθόν. ‐‐πρόσεχε δή. ἐν Δεξιδημίδῃ·

ὦ Πλάτων, ὡσ οὐδὲν οἶσθα πλὴν σκυθρωπάζειν μόνον, ὥσπερ κοχλίασ σεμνῶσ ἐπηρκὼσ τὰσ ὀφρῦσ. Κρατῖνοσ Ψευδυποβολιμαίῳ· ἄνθρωποσ εἶ δηλονότι καὶ ψυχὴν ἔχεισ. ‐‐κατὰ τὸν Πλάτων’ οὐκ οἶδα <δ’>, ὑπονοῶ δ’ ἔχειν. Ἄλεξισ Ὀλυμπιοδώρῳ· σῶμα μὲν ὁμοῦ τὸ θνητὸν αὐο͂ν ἐγένετο, τὸ δ’ ἀθάνατον ἐξῇξε πρὸσ τὸν ἀέρα. ‐‐ταῦτ’ οὐ σχολὴ Πλάτωνοσ; καὶ ἐν Παρασίτῳ· ἢ μετὰ Πλάτωνοσ ἀδολεσχεῖν κατὰ μόνασ. χλευάζει δ’ αὐτὸν καὶ Ἀναξίλασ Βοτρυλίωνι καὶ Κίρκῃ καὶ Πλουσίαισ. Ἀρίστιπποσ δ’ ἐν τῷ τετάρτῳ Περὶ παλαιᾶσ τρυφῆσ φησιν αὐτὸν Ἀστέροσ μειρακίου τινὸσ ἀστρολογεῖν συνασκουμένου ἐρασθῆναι, ἀλλὰ καὶ Δίωνοσ τοῦ προειρημένου‐‐ἔνιοι καὶ Φαίδρου φασί‐‐·

δηλοῦν δὲ τὸν ἔρωτα αὐτοῦ τάδε τὰ ἐπιγράμματα, ἃ καὶ πρὸσ αὐτοῦ γενέσθαι εἰσ αὐτούσ· ἀστέρασ εἰσαθρεῖσ Ἀστὴρ ἐμόσ· εἴθε γενοίμην οὐρανόσ, ὡσ πολλοῖσ ὄμμασιν εἰσ σὲ βλέπω. καὶ ἄλλο· ἀστὴρ πρὶν μὲν ἔλαμπεσ ἐνὶ ζῳοῖσιν Εᾧοσ, νῦν δὲ θανὼν λάμπεισ Ἕσπεροσ ἐν φθιμένοισ. εἰσ δὲ τὸν Δίωνα ὧδε·

δάκρυα μὲν Ἑκάβῃ τε καὶ Ἰλιάδεσσι γυναιξὶ Μοῖραι ἐπέκλωσαν δὴ τότε γεινομέναισ, σοὶ δέ, Δίων, ῥέξαντι καλῶν ἐπινίκιον ἔργων δαίμονεσ εὐροίασ ἐλπίδασ ἐξέχεαν. κεῖσαι δ’ εὐρυχόρῳ ἐν πατρίδι τίμιοσ ἀστοῖσ, ὦ ἐμὸν ἐκμήνασ θυμὸν ἔρωτι Δίων. τοῦτο καὶ ἐπιγεγράφθαι φησὶν ἐν Συρακούσαισ ἐπὶ τῷ τάφῳ.

Ἀλλὰ καὶ Ἀλέξιδοσ, φασίν, ἐρασθεὶσ καὶ Φαίδρου, καθὰ προείρηται, τοῦτον ἐποίησε τὸν τρόπον· νῦν, ὅτε μηδὲν Ἄλεξισ ὅσον μόνον εἶφ’ ὅτι καλόσ, ὦπται καὶ πάντῃ πᾶσ τισ ἐπιστρέφεται. θυμέ, τί μηνύεισ κυσὶν ὀστέον; εἶτ’ ἀνιήσῃ ὕστερον; οὐχ οὕτω Φαῖδρον ἀπωλέσαμεν; ἔχειν τε Ἀρχεάνασσαν, εἰσ ἣν καὶ αὐτὴν οὕτω ποιῆσαι· Ἀρχεάνασσαν ἔχω τὴν ἐκ Κολοφῶνοσ ἑταίραν, ἧσ καὶ ἐπὶ ῥυτίδων ἕζετο δριμὺσ ἔρωσ. ἆ δειλοὶ νεότητοσ ἀπαντήσαντεσ ἐκείνησ πρωτοπλόου, δι’ ὅσησ ἤλθετε πυρκαϊῆσ. ἀλλὰ καὶ εἰσ Ἀγάθωνα·

τὴν ψυχὴν Ἀγάθωνα φιλῶν ἐπὶ χείλεσιν εἶχον· ἦλθε γὰρ ἡ τλήμων ὡσ διαβησομένη. καὶ ἄλλο· τῷ μήλῳ βάλλω σε· σὺ δ’ εἰ μὲν ἑκοῦσα φιλεῖσ με, δεξαμένη τῆσ σῆσ παρθενίησ μετάδοσ, εἰ δ’ ἄρ’ ὃ μὴ γίγνοιτο νοεῖσ, τοῦτ’ αὐτὸ λαβοῦσα σκέψαι τὴν ὡρ́ην ὡσ ὀλιγοχρόνιοσ. <καὶ ἄλλο>· μῆλον ἐγώ. βάλλει με φιλῶν σέ τισ· ἀλλ’ ἐπίνευσον Ξανθίππη· κἀγὼ καὶ σὺ μαραινόμεθα. Φασὶ δὲ καὶ τὸ εἰσ τοὺσ Ἐρετριέασ τοὺσ σαγηνευθέντασ αὐτοῦ εἶναι·

Εὐβοίησ γένοσ εἰμὲν Ἐρετρικόν, ἄγχι δὲ Σούσων κείμεθα· φεῦ, γαίησ ὅσσον ἀφ’ ἡμετέρησ. κἀκεῖνο· ἁ Κύπρισ Μούσαισι· "κοράσια, τὰν Ἀφροδίταν τιμᾶτ’ ἢ τὸν Ἔρωτ’ ὔμμιν ἐφοπλίσομαι. " αἱ Μοῦσαι ποτὶ Κύπριν· "Ἄρει τὰ στωμύλα ταῦτα· ἡμῖν οὐ πέτεται τοῦτο τὸ παιδάριον. " καὶ ἄλλο· χρυσὸν ἀνὴρ εὑρὼν ἔλιπεν βρόχον· αὐτὰρ ὁ χρυσὸν ὃν λίπεν οὐχ εὑρὼν ἧψεν ὃν εὑρ͂ε βρόχον. Ἀλλά τοι Μόλων ἀπεχθῶσ ἔχων πρὸσ αὐτόν, "οὐ τοῦτο," φησί, "θαυμαστὸν εἰ Διονύσιοσ ἐν Κορίνθῳ, ἀλλ’ εἰ Πλάτων ἐν Σικελίᾳ.

" ἐοίκε δὲ καὶ Ξενοφῶν πρὸσ αὐτὸν ἔχειν οὐκ εὐμενῶσ. ὥσπερ γοῦν διαφιλονεικοῦντεσ τὰ ὅμοια γεγράφασι, Συμπόσιον, Σωκράτουσ ἀπολογίαν, τὰ ἠθικὰ ἀπομνημονεύματα ‐‐ εἶθ’ ὁ μὲν Πολιτείαν, ὁ δὲ Κύρου παιδείαν. καὶ ἐν τοῖσ Νόμοισ ὁ Πλάτων πλάσμα φησὶν εἶναι τὴν παιδείαν αὐτοῦ· μὴ γὰρ εἶναι Κῦρον τοιοῦτον ‐‐ ἀμφότεροί τε Σωκράτουσ μνημονεύοντεσ, ἀλλήλων οὐδαμοῦ, πλὴν Ξενοφῶν Πλάτωνοσ ἐν τρίτῳ Ἀπομνημονευμάτων. λέγεται δ’ ὅτι καὶ Ἀντισθένησ μέλλων ἀναγινώσκειν τι τῶν γεγραμμένων αὐτῷ παρεκάλεσεν αὐτὸν παρατυχεῖν.

καὶ πυθομένου, τί μέλλει ἀναγινώσκειν, εἶπεν ὅτι περὶ τοῦ μὴ εἶναι ἀντιλέγειν· τοῦ δ’ εἰπόντοσ· "πῶσ οὖν σὺ περὶ αὐτοῦ τούτου γράφεισ; καὶ διδάσκοντοσ ὅτι περιτρέπεται, ἔγραψε διάλογον κατὰ Πλάτωνοσ Σάθωνα ἐπιγράψασ· ἐξ οὗ διετέλουν ἀλλοτρίωσ ἔχοντεσ πρὸσ ἀλλήλουσ. φασὶ δὲ καὶ Σωκράτην ἀκούσαντα τὸν Λύσιν ἀναγινώσκοντοσ Πλάτωνοσ "Ἡράκλεισ," εἰπεῖν, "ὡσ πολλά μου καταψεύδεθ’ ὁ νεανίσκοσ. " οὐκ ὀλίγα γὰρ ὧν οὐκ εἴρηκε Σωκράτησ γέγραφεν ἁνήρ. Εἶχε δὲ φιλέχθρωσ ὁ Πλάτων καὶ πρὸσ Ἀρίστιππον.

ἐν γοῦν τῷ Περὶ ψυχῆσ διαβάλλων αὐτόν φησιν ὅτι οὐ παρεγένετο Σωκράτει τελευτῶντι, ἀλλ’ ἐν Αἰγίνῃ ἦν καὶ σύνεγγυσ. καὶ πρὸσ Αἰσχίνην δέ τινα φιλοτιμίαν εἶχε, φασίν, ὅτι δή περ καὶ αὐτὸσ εὐδοκίμει παρὰ Διονυσίῳ. ὃν ἐλθόντα δι’ ἀπορίαν ὑπὸ μὲν Πλάτωνοσ παροφθῆναι, ὑπὸ δ’ Ἀριστίππου συσταθῆναι. τούσ τε λόγουσ οὓσ Κρίτωνι περιτέθεικεν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ περὶ τῆσ φυγῆσ συμβουλεύοντι, φησὶν Ἰδομενεὺσ εἶναι Αἰ‐ σχίνου· τὸν δ’ ἐκείνῳ περιθεῖναι διὰ τὴν πρὸσ τοῦτον δυσμένειαν. Εαὑτοῦ τε Πλάτων οὐδαμόθι τῶν ἑαυτοῦ συγγραμμάτων μνήμην πεποίηται ὅτι μὴ ἐν τῷ Περὶ ψυχῆσ καὶ Ἀπολογίᾳ.

φησὶ δ’ Ἀριστοτέλησ τὴν τῶν λόγων ἰδέαν αὐτοῦ μεταξὺ ποιήματοσ εἶναι καὶ πεζοῦ λόγου. τοῦτον μόνον παραμεῖναι Πλάτωνι Φαβωρῖνόσ πού φησιν ἀναγινώσκοντι τὸν Περὶ ψυχῆσ, τοὺσ δ’ ἄλλουσ ἀναστῆναι πάντασ. ἔνιοί τε φασὶν ὅτι Φίλιπποσ ὁ Ὀπούντιοσ τοὺσ Νόμουσ αὐτοῦ μετέγραψεν ὄντασ ἐν κηρῷ. τούτου δὲ καὶ τὴν Ἐπινομίδα φασὶν εἶναι. Εὐφορίων δὲ καὶ Παναίτιοσ εἰρήκασι πολλάκισ ἐστραμμένην εὑρῆσθαι τὴν ἀρχὴν τῆσ Πολιτείασ. ἣν Πολιτείαν Ἀριστόξενόσ φησι πᾶσαν σχεδὸν ἐν τοῖσ Πρωταγόρου γεγράφθαι Ἀντιλογικοῖσ. λόγοσ δὲ πρῶτον γράψαι αὐτὸν τὸν Φαῖδρον·

καὶ γὰρ ἔχειν μειρακιῶδέσ τι τὸ πρόβλημα. Δικαίαρχοσ δὲ καὶ τὸν τρόπον τῆσ γραφῆσ ὅλον ἐπιμέμφεται ὡσ φορτικόν. Ὁ γοῦν Πλάτων λέγεται θεασάμενόσ τινα κυβεύοντα αἰτιάσασθαι· τοῦ δὲ εἰπόντοσ ὡσ ἐπὶ μικροῖσ, "ἀλλὰ τό γ’ ἔθοσ," εἰπεῖν, "οὐ μικρόν. " ἐρωτηθεὶσ εἰ ἀπομνημονεύματα αὐτοῦ ἔσται ὥσπερ τῶν πρότερον ἀπεκρίνατο· "ὀνόματοσ δεῖ τυχεῖν πρῶτον, εἶτα πολλὰ ἔσται. " εἰσελθόντοσ ποτὲ Ξενοκράτουσ εἶπε μαστιγῶσαι τὸν παῖδα· αὐτὸν γὰρ μὴ δύνασθαι διὰ τὸ ὠργίσθαι. ἀλλὰ καὶ πρόσ τινα τῶν παίδων, "μεμαστίγωσο ἄν," εἶπεν, "εἰ μὴ ὠργιζόμην.

" ἐφ’ ἵππου καθίσασ εὐθέωσ κατέβη φήσασ εὐλαβεῖσθαι μὴ ἱπποτυφίᾳ ληφθῇ. τοῖσ μεθύουσι συνεβούλευε κατοπτρίζεσθαι· ἀποστήσεσθαι γὰρ τῆσ τοιαύτησ ἀσχημοσύνησ. πίνειν δ’ εἰσ μέθην οὐδαμοῦ πρέπον ἔλεγε πλὴν ἐν ταῖσ ἑορταῖσ τοῦ καὶ τὸν οἶνον δόντοσ θεοῦ. καὶ τὸ πολλὰ δὲ καθεύδειν ἀπήρεσκεν αὐτῷ. ἐν γοῦν τοῖσ Νόμοισ φησί· "κοιμώμενοσ οὐδεὶσ οὐδενὸσ ἄξιοσ· εἶναί τε ἥδιον τῶν ἀκουσμάτων τὴν ἀλήθειαν· οἱ δὲ τὸ λέγειν τἀληθῆ. καὶ περὶ ἀληθεία δ’ ἐν τοῖσ Νόμοισ φησὶν οὕτωσ· "καλὸν μὲν ἡ ἀλήθεια, ὦ ξένε, καὶ μόνιμον·

ἐοίκε μὴν οὐ ῥᾴδιον <εἶναι> πείθειν. " ἀλλὰ καὶ ἠξίου μνημόσυνον αὑτοῦ λείπεσθαι ἢ ἐν φίλοισ ἢ ἐν βιβλίοισ· ἐξετόπιζε καὶ αὐτὸσ τὰ πλεῖστα, καθά τινεσ φασί. Καὶ ἐτελεύτα μὲν ὃν εἴπομεν τρόπον Φιλίππου βασιλεύοντοσ ἔτοσ τρισκαιδέκατον, καθὰ καὶ Φαβωρῖνόσ φησιν Ἀπομνημονευμάτων τρίτῳ. ὑφ’ οὗ καὶ ἐπιτιμηθῆναί φησιν αὐτὸν Θεόπομποσ. Μυρωνιανὸσ δ’ ἐν Ὁμοίοισ φησὶ Φίλωνα παροιμίασ μνημονεύειν περὶ τῶν Πλάτωνοσ φθειρῶν, ὡσ οὕτωσ αὐτοῦ τελευτήσαντοσ. καὶ ἐτάφη ἐν τῇ Ἀκαδημείᾳ, ἔνθα τὸν πλεῖστον χρόνον διετέλεσε φιλοσοφῶν.

ὅθεν καὶ Ἀκαδημαϊκὴ προσηγορεύθη ἡ ἀπ’ αὐτοῦ αἱρ́εσισ. καὶ παρεπέμφθη πανδημεὶ πρὸσ τῶν αὐτόθι διαθέμενοσ τοῦτον τὸν τρόπον· "Τάδε κατέλιπε Πλάτων καὶ διέθετο· τὸ ἐν Ἰφιστιαδῶν χωρίον, ᾧ γείτων βορρᾶθεν ἡ ὁδὸσ ἡ ἐκ τοῦ Κηφισιᾶσιν ἱεροῦ, νοτόθεν τὸ Ἡράκλειον τὸ ἐν Ἰφιστιαδῶν, πρὸσ ἡλίου δὲ ἀνιόντοσ Ἀρχέστρατοσ Φρεάρριοσ, πρὸσ ἡλίου δὲ δυομένου Φίλιπποσ Χολλείδησ· καὶ μὴ ἐξέστω τοῦτο μηδενὶ μήτε ἀποδόσθαι μήτε ἀλλάξασθαι, ἀλλ’ ἔστω Ἀδειμάντου τοῦ παιδίου εἰσ τὸ δυνατόν· καὶ τὸ ἐν Εἰρεσιδῶν χωρίον, ὃ παρὰ Καλλιμάχου ἐπριάμην, ᾧ γείτων βορρᾶθεν Εὐρυμέδων Μυρρινούσιοσ, νοτόθεν δὲ Δημόστρατοσ Ξυπεταιών, πρὸσ ἡλίου ἀνιόντοσ Εὐρυμέδων Μυρρινούσιοσ, πρὸσ ἡλίου δυομένου Κηφισόσ.

ἀργυρίου μνᾶσ τρεῖσ. φιάλην ἀργυρᾶν ἕλκουσαν ρξε’, κυμβίον ἄγον με’, δακτύλιον χρυσοῦν καὶ ἐνώτιον χρυσοῦν ἄγοντα συνάμφω δ’ δραχμάσ, ὀβολοὺσ γ’. Εὐκλείδησ ὁ λιθοτόμοσ ὀφείλει μοι τρεῖσ μνᾶσ. Ἄρτεμιν ἀφίημι ἐλευθέραν. οἰκέτασ καταλείπω Τύχωνα Βίκταν Ἀπολλωνίδην Διονύσιον. σκεύη <.

. . . . > τὰ γεγραμμένα, ὧν ἔχει ἀντίγραφα Δημήτριοσ. ὀφείλω δ’ οὐδενὶ οὐθέν. ἐπίτροποι Λεωσθένησ Σπεύσιπποσ Δημήτριοσ Ἡγίασ Εὐρυμέδων Καλλίμαχοσ Θράσιπποσ. " Καὶ διέθετο μὲν οὕτωσ. ἐπεγράφη δ’ αὐτοῦ τῷ τάφῳ ἐπιγράμματα τάδε· πρῶτον· σωφροσύνῃ προφέρων θνητῶν ἤθει τε δικαίῳ ἐνθάδε δὴ κεῖται θεῖοσ Ἀριστοκλέησ· εἰ δέ τισ ἐκ πάντων σοφίησ μέγαν ἔσχεν ἔπαινον τοῦτον ἔχει πλεῖστον καὶ φθόνοσ οὐχ ἕπεται. ἕτερον δέ·

γαῖα μὲν ἐν κόλπῳ κρύπτει τόδε σῶμα Πλάτωνοσ, ψυχὴ δ’ ἀθάνατον τάξιν ἔχει μακάρων υἱοῦ Ἀρίστωνοσ, τόν τισ καὶ τηλόθι ναίων τιμᾷ ἀνὴρ ἀγαθὸσ θεῖον ἰδόντα βίον. καὶ ἄλλο νεώτερον· αἰετέ, τίπτε βέβηκασ ὑπὲρ τάφον; ἦ τινοσ, εἰπέ, ἀστερόεντα θεῶν οἶκον ἀποσκοπέεισ; ‐‐ψυχῆσ εἰμι Πλάτωνοσ ἀποπταμένησ ἐσ Ὄλυμπον εἰκών, σῶμα δὲ <γῆ> γηγενὲσ Ἀτθὶσ ἔχει. ἔστι καὶ ἡμέτερον οὕτωσ ἔχον·

καὶ πῶσ εἰ μὴ Φοῖβοσ ἀν’ Ἑλλάδα φῦσε Πλάτωνα, ψυχὰσ ἀνθρώπων γράμμασιν ἠκέσατο; καὶ γὰρ ὁ τοῦδε γεγὼσ Ἀσκληπιόσ ἐστιν ἰητὴρ σώματοσ, ὡσ ψυχῆσ ἀθανάτοιο Πλάτων. καὶ ἄλλο, ὡσ ἐτελεύτα· Φοῖβοσ ἔφυσε βροτοῖσ Ἀσκληπιὸν ἠδὲ Πλάτωνα, τὸν μὲν ἵνα ψυχήν, τὸν δ’ ἵνα σῶμα σάοι. δαισάμενοσ δὲ γάμον πόλιν ἤλυθεν, ἣν ποθ’ ἑαυτῷ ἔκτισε καὶ δαπέδῳ Ζηνὸσ ἐνιδρύσατο. καὶ τὰ μὲν ἐπιγράμματα ταῦτα. Μαθηταὶ δ’ αὐτοῦ Σπεύσιπποσ Ἀθηναῖοσ, Ξενοκράτησ Καλχηδόνιοσ, Ἀριστοτέλησ Σταγειρίτησ, Φίλιπποσ Ὀπούντιοσ, Ἑστιαῖοσ Περίνθιοσ, Δίων Συρακόσιοσ, Ἄμυκλοσ Ἡρακλεώτησ, Ἔραστοσ καὶ Κορίσκοσ Σκήψιοι, Τιμόλαοσ Κυζικηνόσ, Εὐαίων Λαμψακηνόσ, Πύθων καὶ Ἡρακλείδησ Αἴνιοι, Ἱπποθάλησ καὶ Κάλλιπποσ Ἀθηναῖοι, Δημήτριοσ Ἀμφιπολίτησ, Ἡρακλείδησ Ποντικὸσ καὶ ἄλλοι πλείουσ, σὺν οἷσ καὶ γυναῖκεσ δύο Λασθένεια Μαντινικὴ καὶ Ἀξιοθέα Φλειασία ἣ καὶ ἀνδρεῖα ἠμπίσχετο, ὥσ φησι Δικαίαρχοσ.

ἔνιοι δὲ καὶ Θεόφραστον ἀκοῦσαί φασιν αὐτοῦ· καὶ Ὑπερίδην τὸν ῥήτορα Χαμαιλέων φησὶ καὶ Λυκοῦργον. ὁμοίωσ Πολέμων ἱστορεῖ.

καὶ Δημοσθένην Σαβῖνοσ λέγει Μνησίστρατον Θάσιον παρατιθέμενοσ ἐν δ’ Μελετητικῆσ ὕλησ· καὶ εἰκόσ ἐστι. Φιλοπλάτωνι δέ σοι δικαίωσ ὑπαρχούσῃ καὶ παρ’ ὁντινοῦν τὰ τοῦ φιλοσόφου δόγματα φιλοτίμωσ ζητούσῃ ἀναγκαῖον ἡγησάμην ὑπογράψαι καὶ τὴν φύσιν τῶν λόγων καὶ τὴν τάξιν τῶν διαλόγων καὶ τὴν ἔφοδον τῆσ ἐπαγωγῆσ, ὡσ οἱο͂́ν τε στοιχειωδῶσ καὶ ἐπὶ κεφαλαίων, πρὸσ τὸ μὴ ἀμοιρεῖν αὐτοῦ τῶν δογμάτων τὴν περὶ τοῦ βίου συναγωγήν· γλαῦκα γὰρ εἰσ Ἀθήνασ, φασίν, εἰ δέῃ σοι τὰ κατ’ εἶδοσ διηγεῖσθαι. Διαλόγουσ τοίνυν φασὶ πρῶτον γράψαι Ζήνωνα τὸν Ἐλεάτην·

Ἀριστοτέλησ δὲ ἐν πρώτῳ Περὶ ποιητῶν Ἀλεξαμενὸν Στυρέα ἢ Τήιον, ὡσ καὶ Φαβωρῖνοσ ἐν Ἀπομνημονεύμασι. δοκεῖ δέ μοι Πλάτων ἀκριβώσασ τὸ εἶδοσ καὶ τὰ πρωτεῖα δικαίωσ ἂν ὥσπερ τοῦ κάλλουσ οὕτω καὶ τῆσ εὑρέσεωσ ἀποφέρεσθαι. ἔστι δὲ διάλογοσ <λόγοσ> ἐξ ἐρωτήσεωσ καὶ ἀποκρίσεωσ συγκείμενοσ περί τινοσ τῶν φιλοσοφουμένων καὶ πολιτικῶν μετὰ τῆσ πρεπούσησ ἠθοποιίασ τῶν παραλαμβανομένων προσώπων καὶ τῆσ κατὰ τὴν λέξιν κατασκευῆσ. διαλεκτικὴ δ’ ἐστὶ τέχνη λόγων, δι’ ἧσ ἀνασκευάζομέν τι ἢ κατασκευάζομεν ἐξ ἐρωτήσεωσ καὶ ἀποκρίσεωσ τῶν προσδιαλεγομένων. Τοῦ δὴ <δια>λόγου τοῦ Πλατωνικοῦ δύ’ εἰσὶν ἀνωτάτω χαρακτῆρεσ, ὅ τε ὑφηγητικὸσ καὶ ὁ ζητητικόσ.

διαιρεῖται δὲ ὁ ὑφηγητικὸσ εἰσ ἄλλουσ δύο χαρακτῆρασ, θεωρηματικόν τε καὶ πρακτικόν. καὶ τῶν ὁ μὲν θεωρηματικὸσ εἰσ τὸν φυσικὸν καὶ λογικόν, ὁ δὲ πρακτικὸσ εἰσ τὸν ἠθικὸν καὶ πολιτικόν. τοῦ δὲ ζητητικοῦ καὶ αὐτοῦ δύο εἰσὶν οἱ πρῶτοι χαρακτῆρεσ, ὅ τε γυμναστικὸσ καὶ ἀγωνιστικόσ. καὶ τοῦ μὲν γυμναστικοῦ μαιευτικόσ τε καὶ πειραστικόσ, τοῦ δὲ ἀγωνιστικοῦ ἐνδεικτικὸσ καὶ ἀνατρεπτικόσ. Οὐ λανθάνει δ’ ἡμᾶσ ὅτι τινὲσ ἄλλωσ διαφέρειν τοὺσ διαλόγουσ φασί‐‐λέγουσι γὰρ αὐτῶν τοὺσ μὲν δραματικούσ, τοὺσ δὲ διηγηματικούσ, τοὺσ δὲ μεικτούσ‐‐ἀλλ’ ἐκεῖνοι μὲν τραγικῶσ μᾶλλον ἢ φιλοσόφωσ τὴν διαφορὰν τῶν διαλόγων προσωνόμασαν.

εἰσὶ δὲ τοῦ μὲν φυσικοῦ οἱο͂ν ὁ Τίμαιοσ· τοῦ δὲ λογικοῦ ὅ τε Πολιτικὸσ καὶ ὁ Κρατύλοσ καὶ Παρμενίδησ καὶ Σοφιστήσ· τοῦ δ’ ἠθικοῦ ἥ τε Ἀπολογία καὶ ὁ Κρίτων καὶ Φαίδων καὶ Φαῖδροσ καὶ τὸ Συμπόσιον Μενέξενόσ τε καὶ Κλειτοφῶν καὶ Ἐπιστολαὶ καὶ Φίληβοσ Ἵππαρχοσ Ἀντερασταί· τοῦ δὲ πολιτικοῦ ἥ τε Πολιτεία καὶ οἱ Νόμοι καὶ ὁ Μίνωσ καὶ Ἐπινομὶσ καὶ ὁ Ἀτλαντικόσ· τοῦ δὲ μαιευτικοῦ Ἀλκιβιάδαι Θεάγησ Λύσισ Λάχησ·

τοῦ δὲ πειραστικοῦ Εὐθύφρων Μένων Ιὤν Χαρμίδησ Θεαίτητοσ· τοῦ δὲ ἐνδεικτικοῦ ὡσ ὁ Πρωταγόρασ· καὶ τοῦ ἀνατρεπτικοῦ Εὐθύδημοσ Γοργίασ Ἱππίαι δύο. καὶ περὶ μὲν διαλόγου τί ποτέ ἐστι καὶ τίνεσ αὐτοῦ διαφοραί, <τοσαῦτα> ἀπόχρη λέγειν. Ἐπεὶ δὲ πολλὴ στάσισ ἐστὶ καὶ οἱ μέν φασιν αὐτὸν δογματίζειν, οἱ δ’ οὔ, φέρε καὶ περὶ τούτου διαλάβωμεν. αὐτὸ τοίνυν τὸ δογματίζειν ἐστὶ δόγματα τιθέναι ὡσ τὸ νομοθετεῖν νόμουσ τιθέναι. δόγματα δὲ ἑκατέρωσ καλεῖται, τό τε δοξαζόμενον καὶ ἡ δόξα αὐτή. Τούτων δὲ τὸ μὲν δοξαζόμενον πρότασίσ ἐστιν, ἡ δὲ δόξα ὑπόληψισ.

ὁ τοίνυν Πλάτων περὶ μὲν ὧν κατείληφεν ἀποφαίνεται, τὰ δὲ ψευδῆ διελέγχει, περὶ δὲ τῶν ἀδήλων ἐπέχει. καὶ περὶ μὲν τῶν αὐτῷ δοκούντων ἀποφαίνεται διὰ τεττάρων προσώπων, Σωκράτουσ, Τιμαίου, τοῦ Ἀθηναίου ξένου, τοῦ Ἐλεάτου ξένου· εἰσὶ δ’ οἱ ξένοι οὐχ, ὥσ τινεσ ὑπέλαβον, Πλάτων καὶ Παρμενίδησ, ἀλλὰ πλάσματά ἐστιν ἀνώνυμα· ἐπεὶ καὶ τὰ Σωκράτουσ καὶ τὰ Τιμαίου λέγων Πλάτων δογματίζει. περὶ δὲ τῶν ψευδῶν ἐλεγχομένουσ εἰσάγει οἱο͂ν Θρασύμαχον καὶ Καλλικλέα καὶ Πῶλον Γοργίαν τε καὶ Πρωταγόραν, ἔτι Ἱππίαν καὶ Εὐθύδημον καὶ δὴ καὶ τοὺσ ὁμοίουσ. Ποιούμενοσ δὲ τὰσ ἀποδείξεισ πλείστῳ χρῆται τῷ τῆσ ἐπαγωγῆσ τρόπῳ, οὐ μὴν μονοτρόπῳ, ἀλλὰ διχῇ.

ἔστι μὲν γὰρ ἐπαγωγὴ λόγοσ διά τινων ἀληθῶν τὸ ὅμοιον ἑαυτῷ ἀληθὲσ οἰκείωσ ἐπιφέρων. δύο δὲ τῆσ ἐπαγωγῆσ εἰσι τρόποι, ὅ τε κατ’ ἐναντίωσιν καὶ ὁ ἐκ τῆσ ἀκολουθίασ. ὁ μὲν οὖν κατ’ ἐναντίωσίν ἐστιν ἐξ οὗ τῷ ἐρωτωμένῳ περὶ πᾶσαν ἀπόκρισιν ἀκολουθήσει τὸ ἐναντίον, οἱο͂ν· ὁ ἐμὸσ πατὴρ τῷ σῷ πατρὶ ἤτοι ἕτερόσ ἐστιν ἢ ὁ αὐτόσ. εἰ μὲν οὖν ἕτερόσ ἐστι τοῦ ἐμοῦ πατρὸσ ὁ σὸσ πατήρ, πατρὸσ ἕτεροσ ὢν οὐκ ἂν εἰή πατήρ· εἰ δὲ ὁ αὐτόσ ἐστι τῷ ἐμῷ πατρί, ὁ αὐτὸσ ὢν τῷ ἐμῷ πατρὶ ὁ ἐμὸσ ἂν εἰή πατήρ. καὶ πάλιν·

εἰ μή ἐστι ζῷον ὁ ἄνθρωποσ, λίθοσ ἂν εἰή ἢ ξύλον. οὐκ ἔστι δὲ λίθοσ ἢ ξύλον· ἔμψυχον γάρ ἐστι καὶ ἐξ αὑτοῦ κινεῖται· ζῷον ἄρα ἐστίν. εἰ δὲ ζῷόν ἐστι, ζῷον δὲ καὶ ὁ κύων καὶ ὁ βοῦσ, εἰή ἂν καὶ ὁ ἄνθρωποσ ζῷον <ὢν> καὶ κύων καὶ βοῦσ. οὗτοσ μὲν ὁ τῆσ ἐπαγωγῆσ κατ’ ἐναντίωσιν καὶ μάχην τρόποσ, ᾧ ἐχρῆτο οὐ πρὸσ τὸ δογματίζειν, ἀλλὰ πρὸσ τὸ διελέγχειν. ὁ δὲ τῆσ ἀκολουθίασ ἐστὶ διπλοῦσ· ὁ μὲν τὸ ἐπὶ μέρουσ ζητούμενον διὰ τοῦ ἐπὶ μέρουσ ἀποδεικνύσ, ὁ δὲ <διὰ> τοῦ καθόλου [διὰ τοῦ ἐπὶ μέρουσ]. καὶ ἔστιν ὁ μὲν πρότεροσ ῥητορικόσ, ὁ δὲ δεύτεροσ διαλεκτικόσ. οἱο͂ν ἐν τῷ προτέρῳ ζητεῖται, εἰ ὅδε ἀπέκτεινεν. ἀπόδειξισ τὸ εὑρῆσθαι αὐτὸν κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ᾑμαγμένον. ῥητορικὸσ δ’ ἐστὶν ὁ τρόποσ τῆσ ἐπαγωγῆσ οὗτοσ, ἐπειδὴ καὶ ἡ ῥητορικὴ περὶ τὰ ἐπὶ μέρουσ, οὐ τὰ καθόλου τὴν πραγματείαν ἔχει.

ζητεῖ γὰρ οὐ περὶ αὐτοῦ τοῦ δικαίου, ἀλλὰ τῶν ἐπὶ μέρουσ δικαίων. ὁ δὲ ἕτερόσ ἐστι διαλεκτικόσ, προαποδειχθέντοσ τοῦ καθόλου διὰ τῶν ἐπὶ μέρουσ. οἱο͂ν ζητεῖται, εἰ ἡ ψυχὴ ἀθάνατοσ καὶ εἰ ἐκ τῶν τεθνεώτων οἱ ζῶντεσ· ὅπερ ἀποδείκνυται ἐν τῷ Περὶ ψυχῆσ διά τινοσ καθολικοῦ, ὅτι ἐκ τῶν ἐναντίων τὰ ἐναντία. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ καθόλου κατασκευάζεται ἔκ τινων ὄντων ἐπὶ μέρουσ· οἱο͂ν ὅτι τὸ καθεύδειν ἐκ τοῦ ἐγρηγορέναι καὶ ἀνάπαλιν καὶ τὸ μεῖζον ἐκ τοῦ μικροτέρου καὶ ἀνάπαλιν. τούτῳ δὲ ἐχρῆτο εἰσ τὴν τῶν ἑαυτῷ δοκούντων κατασκευήν. Ὥσπερ δὲ τὸ παλαιὸν ἐν τῇ τραγῳδίᾳ πρότερον μὲν μόνοσ ὁ χορὸσ διεδραμάτιζεν, ὕστερον δὲ Θέσπισ ἕνα ὑποκριτὴν ἐξεῦρεν ὑπὲρ τοῦ διαναπαύεσθαι τὸν χορὸν καὶ δεύτερον Αἰσχύλοσ, τὸν δὲ τρίτον Σοφοκλῆσ καὶ συνεπλήρωσεν τὴν τραγῳδίαν, οὕτωσ καὶ τῆσ φιλοσοφίασ ὁ λόγοσ πρότερον μὲν ἦν μονοειδὴσ ὡσ ὁ φυσικόσ, δεύτερον δὲ Σωκράτησ προσέθηκε τὸν ἠθικόν, τρίτον δὲ Πλάτων τὸν διαλεκτικὸν καὶ ἐτελεσιούργησε τὴν φιλοσοφίαν.

Θράσυλοσ δέ φησι καὶ κατὰ τὴν τραγικὴν τετραλογίαν ἐκδοῦναι αὐτὸν τοὺσ διαλόγουσ, οἱο͂ν ἐκεῖνοι τέτρασι δράμασιν ἠγωνίζοντο ‐‐ Διονυσίοισ, Ληναίοισ, Παναθηναίοισ, Χύτροισ ‐‐ ὧν τὸ τέταρτον ἦν Σατυρικόν· τὰ δὲ τέτταρα δράματα ἐκαλεῖτο τετραλογία. Εἰσὶ τοίνυν, φησίν, οἱ πάντεσ αὐτῷ γνήσιοι διάλογοι ἓξ καὶ πεντήκοντα, τῆσ μὲν Πολιτείασ εἰσ δέκα διαιρουμένησ ‐‐ ἣν καὶ εὑρίσκεσθαι σχεδὸν ὅλην παρὰ Πρωταγόρᾳ ἐν τοῖσ Ἀντιλογικοῖσ φησι Φαβωρῖνοσ ἐν Παντοδαπῆσ ἱστορίασ δευτέρῳ ‐τῶν δὲ Νόμων εἰσ δυοκαίδεκα.

τετραλογίαι δὲ ἐννέα, ἑνὸσ βιβλίου χώραν ἐπεχούσησ τῆσ Πολιτείασ καὶ ἑνὸσ τῶν Νόμων. πρώτην μὲν οὖν τετραλογίαν τίθησι τὴν κοινὴν ὑπόθεσιν ἔχουσαν· παραδεῖξαι γὰρ βούλεται ὁποῖοσ ἂν εἰή ὁ τοῦ φιλο‐ σόφου βίοσ. διπλαῖσ τε χρῆται ταῖσ ἐπιγραφαῖσ καθ’ ἑκάστου τῶν βιβλίων, τῇ μὲν ἀπὸ τοῦ ὀνόματοσ, τῇ δὲ ἀπὸ τοῦ πράγματοσ. ταύτησ τῆσ τετραλογίασ, ἥτισ ἐστὶ πρώτη, ἡγεῖται Εὐθύφρων ἢ περὶ ὁσίου·

ὁ διάλογοσ δ’ ἐστὶ πειραστικόσ· δεύτεροσ Ἀπολογία Σωκράτουσ, ἠθικόσ· τρίτοσ Κρίτων ἢ περὶ πρακτέου, ἠθικόσ· τέταρτοσ Φαίδων ἢ περὶ ψυχῆσ, ἠθικόσ. δευτέρα τετραλογία, ἧσ ἡγεῖται Κρατύλοσ ἢ περὶ ὀρθότητοσ ὀνομάτων, λογικόσ· Θεαίτητοσ ἢ περὶ ἐπιστήμησ, πειραστικόσ· Σοφιστὴσ ἢ περὶ τοῦ ὄντοσ, λογικόσ· Πολιτικὸσ ἢ περὶ βασιλείασ, λογικόσ. τῆσ τρίτησ ἡγεῖται Παρμενίδησ ἢ περὶ ἰδεῶν, λογικόσ· Φίληβοσ ἢ περὶ ἡδονῆσ, ἠθικόσ· Συμπόσιον ἢ περὶ ἀγαθοῦ, ἠθικόσ· Φαῖδροσ ἢ περὶ ἔρωτοσ, ἠθικόσ. Τῆσ τετάρτησ ἡγεῖται Ἀλκιβιάδησ ἢ περὶ ἀνθρώπου φύσεωσ, μαιευτικόσ·

Ἀλκιβιάδησ δεύτεροσ ἢ περὶ εὐχῆσ, μαιευτικόσ· Ἵππαρχοσ ἢ φιλοκερδήσ, ἠθικόσ· Ἀντερασταὶ ἢ περὶ φιλοσοφίασ, ἠθικόσ. τῆσ πέμπτησ ἡγεῖται Θεάγησ ἢ περὶ φιλοσοφίασ, μαιευτικόσ· Χαρμίδησ ἢ περὶ σωφροσύνησ, πειραστικόσ· Λάχησ ἢ περὶ ἀνδρείασ, μαιευτικόσ· Λύσισ ἢ περὶ φιλίασ, μαιευτικόσ. τῆσ ἕκτησ ἡγεῖται Εὐθύδημοσ ἢ ἐριστικόσ, ἀνατρεπτικόσ· Πρωταγόρασ ἢ σοφισταί, ἐνδεικτικόσ· Γοργίασ ἢ περὶ ῥητορικῆσ, ἀνατρεπτικόσ· Μένων ἢ περὶ ἀρετῆσ, πειραστικόσ. τῆσ ἑβδόμησ ἡγοῦνται Ἱππίαι δύο ‐‐ α’ ἢ περὶ τοῦ καλοῦ, β’ ἢ περὶ τοῦ ψεύδουσ ‐ἀνατρεπτικοί·

Ἐπινομὶσ ἢ νυκτερινὸσ σύλλογοσ ἢ φιλόσοφοσ, πολιτικόσ· Ιὤν ἢ περὶ Ἰλιάδοσ, πειραστικόσ· Μενέξενοσ ἢ ἐπιτάφιοσ, ἠθικόσ. τῆσ ὀγδόησ ἡγεῖται Κλειτοφῶν ἢ προτρεπτικόσ, ἠθικόσ· Πολιτεία ἢ περὶ δικαίου, πολιτικόσ· Τίμαιοσ ἢ περὶ φύσεωσ, φυσικόσ· Κριτίασ ἢ Ἀτλαντικόσ, ἠθικόσ. τῆσ ἐνάτησ ἡγεῖται Μίνωσ ἢ περὶ νόμου, πολιτικόσ· Νόμοι ἢ περὶ νομοθεσίασ, πολιτικόσ· Ἐπιστολαὶ τρεισκαίδεκα, ἠθικαί ‐‐ ἐν αἷσ ἔγραφεν εὖ πράττειν, Ἐπίκουροσ δὲ εὖ διάγειν, Κλέων χαίρειν ‐‐ πρὸσ Ἀριστόδημον μία, πρὸσ Ἀρχύταν δύο, πρὸσ Διονύσιον τέτταρεσ, πρὸσ Ἑρμίαν καὶ Ἔραστον καὶ Κορίσκον μία, πρὸσ Λεωδάμαντα μία, πρὸσ Δίωνα μία, πρὸσ Περδίκκαν μία, πρὸσ τοὺσ Δίωνοσ οἰκείουσ δύο.

καὶ οὗτοσ μὲν οὕτω διαιρεῖ καί τινεσ. Ἔνιοι δέ, ὧν ἐστι καὶ Ἀριστοφάνησ ὁ γραμματικόσ, εἰσ τριλογίασ ἕλκουσι τοὺσ διαλόγουσ, καὶ πρώτην μὲν τιθέασιν ἧσ ἡγεῖται Πολιτεία Τίμαιοσ Κριτίασ· δευτέραν Σοφιστὴσ Πολιτικὸσ Κρατύλοσ·

τρίτην Νόμοι Μίνωσ Ἐπινομίσ· τετάρτην Θεαίτητοσ Εὐθύφρων Ἀπολογία· πέμπτην Κρίτων Φαίδων Ἐπιστολαί. τὰ δ’ ἄλλα καθ’ ἓν καὶ ἀτάκτωσ. ἄρχονται δὲ οἱ μέν, ὡσ προείρηται, ἀπὸ τῆσ Πολιτείασ· οἱ δ’ ἀπὸ Ἀλκιβιάδου τοῦ μείζονοσ· οἱ δ’ ἀπὸ Θεάγουσ· ἔνιοι δὲ Εὐθύφρονοσ· ἄλλοι Κλειτοφῶντοσ· τινὲσ Τιμαίου· οἱ δ’ ἀπὸ Φαίδρου· ἕτεροι Θεαιτήτου· πολλοὶ δὲ <ἀπ’> Ἀπολογίασ τὴν ἀρχὴν ποιοῦνται. νοθεύονται δὲ τῶν διαλόγων ὁμολογουμένωσ Μίδων ἢ Ἱπποτρόφοσ, Ἐρυξίασ ἢ Ἐρασίστρατοσ, Ἀλκύων, Ἀκέφαλοι ἢ Σίσυφοσ, Ἀξίοχοσ, Φαίακεσ, Δημόδοκοσ, Χελιδών, Ἑβδόμη, Ἐπιμενίδησ· ὧν ἡ Ἀλκυὼν Λέοντόσ τινοσ εἶναι δοκεῖ, καθά φησι Φαβωρῖνοσ ἐν τῷ πέμπτῳ τῶν Ἀπομνημονευμάτων. Ὀνόμασι δὲ κέχρηται ποικίλοισ πρὸσ τὸ μὴ εὐσύνοπτον εἶναι τοῖσ ἀμαθέσι τὴν πραγματείαν·

ἰδιαίτατα μὲν σοφίαν ἡγεῖται εἶναι τὴν τῶν νοητῶν καὶ ὄντωσ ὄντων ἐπιστήμην, ἥν φησι περὶ θεὸν καὶ ψυχὴν σώματοσ κεχωρισμένην. ἰδίᾳ δὲ σοφίαν καὶ τὴν φιλοσοφίαν καλεῖ, ὄρεξιν οὖσαν τῆσ θείασ σοφίασ. κοινῶσ δὲ λέγεται παρ’ αὐτῷ σοφία καὶ ἡ πᾶσα ἐμπειρία, οἱο͂ν ὅταν σοφὸν λέγῃ τὸν δημιουργόν. χρῆται δὲ καὶ ἐπὶ διαφερόντωσ σημαινομένων τοῖσ αὐτοῖσ ὀνόμασιν. ὁ γοῦν φαῦλοσ λέγεται παρ’ αὐτῷ καὶ ἐπὶ τοῦ ἁπλοῦ, ὡσ καὶ παρὰ Εὐριπίδῃ ἐν Λικυμνίῳ φέρεται ἐπὶ τοῦ Ἡρακλέουσ οὑτωσί· φαῦλον, ἄκομψον, τὰ μέγιστ’ ἀγαθόν, πᾶσαν ἐν ἔργῳ περιταμνόμενον σοφίαν, λέσχησ ἀτρίβωνα. χρῆται δὲ ὁ Πλάτων ἐνίοτε αὐτῷ καὶ ἐπὶ τοῦ κακοῦ·

τὸ δ’ αὐτὸ καὶ ἐπὶ πλειόνων εἴθισται ποιεῖν. ἔστι δ’ ὅτε καὶ ἐπὶ τοῦ μικροῦ. πολλάκισ δὲ καὶ διαφέρουσιν ὀνόμασιν ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ σημαινομένου χρῆται. τὴν γοῦν ἰδέαν καὶ εἶδοσ ὀνομάζει καὶ γένοσ καὶ παράδειγμα καὶ ἀρχὴν καὶ αἴτιον. χρῆται δὲ καὶ ταῖσ ἐναντίαισ φωναῖσ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ. τὸ γοῦν αἰσθητὸν καὶ ὂν καλεῖ καὶ μὴ ὄν· ὂν μὲν διὰ τὸ γένεσιν αὐτοῦ εἶναι, μὴ ὂν δὲ διὰ τὴν συνεχῆ μεταβολήν. καὶ τὴν ἰδέαν οὔτε κινούμενον οὔτε μένον· καὶ ταὐτὸ καὶ ἓν καὶ πολλά. Ἔστι δὲ ἡ ἐξήγησισ αὐτοῦ τῶν λόγων τριπλῆ·

πρῶτον μὲν γὰρ ἐκδιδάξαι χρὴ ὅ τι ἐστὶν ἕκαστον τῶν λεγομένων· ἔπειτα, τίνοσ εἵνεκα λέλεκται, πότερα κατὰ προηγούμενον ἢ ἐν εἰκόνοσ μέρει, καὶ <εἰ> εἰσ δογμάτων κατασκευὴν ἢ εἰσ ἔλεγχον τοῦ προσδιαλεγομένου· τὸ δὲ τρίτον, εἰ ὀρθῶσ λέλεκται. Ἐπεὶ δὲ καὶ σημεῖά τινα τοῖσ βιβλίοισ αὐτοῦ παρατίθενται, φέρε καὶ περὶ τούτων τι εἴπωμεν. Χῖ λαμβάνεται πρὸσ τὰσ λέξεισ καὶ τὰ σχήματα καὶ ὅλωσ τὴν Πλατωνικὴν συνήθειαν· διπλῆ πρὸσ τὰ δόγματα καὶ τὰ ἀρέσκοντα Πλάτωνι· Χῖ περιεστιγμένον πρὸσ τὰσ ἐκλογὰσ καὶ καλλιγραφίασ·

διπλῆ περιεστιγμένη πρὸσ τὰσ ἐνίων διορθώσεισ· ὀβελὸσ περιεστιγμένοσ πρὸσ τὰσ εἰκαίουσ ἀθετήσεισ· ἀντίσιγμα περιεστιγμένον πρὸσ τὰσ διττὰσ χρήσεισ καὶ μεταθέσεισ τῶν γραφῶν· κεραύνιον πρὸσ τὴν ἀγωγὴν τῆσ φιλοσοφίασ· ἀστερίσκοσ πρὸσ τὴν συμφωνίαν τῶν δογμάτων· ὀβελὸσ πρὸσ τὴν ἀθέτησιν. τὰ μὲν σημεῖα ταῦτα καὶ τὰ βιβλία τοσαῦτα· ἅπερ Ἀντίγονόσ φησιν ὁ Καρύστιοσ ἐν τῷ Περὶ Ζήνωνοσ νεωστὶ ἐκδοθέντα εἴ τισ ἤθελε διαναγνῶναι, μισθὸν ἐτέλει τοῖσ κεκτημένοισ. Τὰ δὲ ἀρέσκοντα αὐτῷ ταῦτα ἦν.

ἀθάνατον ἔλεγε τὴν ψυχὴν καὶ πολλὰ μεταμφιεννυμένην σώματα, ἀρχήν τε ἔχειν ἀριθμητικήν, τὸ δὲ σῶμα γεωμετρικήν· ὡρίζετο δὲ αὐτὴν ἰδέαν τοῦ πάντῃ διεστῶτοσ πνεύματοσ. αὐτοκίνητόν τε εἶναι καὶ τριμερῆ· τὸ μὲν γὰρ αὐτῆσ λογιστικὸν μέροσ περὶ τῇ κεφαλῇ καθιδρῦσθαι, τὸ δὲ θυμοειδὲσ περὶ τῇ καρδίᾳ, τὸ δὲ ἐπιθυμητικὸν περὶ τὸν ὀμφαλὸν καὶ τὸ ἧπαρ συνίστασθαι. Περιέχειν δὲ ἐκ τοῦ μέσου διὰ παντὸσ κύκλῳ τὸ σῶμα καὶ συνεστάναι ἐκ τῶν στοιχείων.

διαιρεθεῖσάν τε κατὰ ἁρμονικὰ διαστήματα δύο κύκλουσ ποιεῖν συνημμένουσ, ὧν τὸν ἐντὸσ κύκλον ἑξαχῆ τμηθέντα τοὺσ ἅπαντασ ἑπτὰ κύκλουσ ποιεῖν. καὶ τοῦτον μὲν κατὰ διάμετρον κ<ιν>εῖσθαι ἐπ’ ἀριστερὰ ἔσωθεν, τὸν δὲ κατὰ πλευρὰν ἐπὶ τὰ δεξιά. διὸ καὶ κρατεῖν αὐτὸν ἕνα ὄντα· τὸν γὰρ ἕτερον ἔσωθεν διῃρῆσθαι. καὶ τὸν μὲν εἶναι ταὐτοῦ, τοὺσ δὲ θατέρου, λέγων τὴν τῆσ ψυχῆσ κίνησιν εἶναι τὴν [δὲ] τοῦ ὅλου καὶ τὰσ τῶν πλανωμένων φοράσ. Οὕτω δ’ ἐχούσησ τῆσ ἐκ μέσου τομῆσ αὐτῇ προσαρμοζομένησ πρὸσ τὰ ἔσχατα γινώσκειν τε τὰ ὄντα καὶ ἐναρμόζειν διὰ τὸ ἔχειν ἐν αὑτῇ τὰ στοιχεῖα κατὰ ἁρμονίαν.

καὶ γίνεσθαι δόξαν μὲν κατὰ τὸν θατέρου κύκλον ὀρθούμενον, ἐπιστήμην δὲ κατὰ τὸν ταὐτοῦ. δύο δὲ τῶν πάντων ἀπέφηνεν ἀρχάσ, θεὸν καὶ ὕλην, ὃν καὶ νοῦν προσαγορεύει καὶ αἴτιον. εἶναι δὲ τὴν ὕλην ἀσχημάτιστον καὶ ἄπειρον, ἐξ ἧσ γίνεσθαι τὰ συγκρίματα. ἀτάκτωσ δέ ποτε αὐτὴν κινουμένην ὑπὸ τοῦ θεοῦ φησιν εἰσ ἕνα συναχθῆναι τόπον τάξιν ἀταξίασ κρείττονα ἡγησαμένου. τραπέσθαι δὲ τὴν οὐσίαν ταύτην εἰσ τὰ τέτταρα στοιχεῖα, πῦρ, ὕδωρ, ἀέρα, γῆν·

ἐξ ὧν αὐτόν τε τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν αὐτῷ γεννᾶσθαι. μόνην δὲ τὴν γῆν ἀμετάβολον εἶναί φησι, νομίζων αἰτίαν τὴν τῶν σχημάτων διαφορὰν ἐξ ὧν σύγκειται. τῶν μὲν γὰρ ἄλλων ὁμογενῆ φησιν εἶναι τὰ σχήματα ‐‐ ἅπαντα γὰρ ἐξ ἑνὸσ συγκεῖσθαι τοῦ προμήκουσ τριγώνου ‐‐ τῆσ δὲ γῆσ ἴδιον εἶναι τὸ σχῆμα· πυρὸσ μὲν γὰρ εἶναι στοιχεῖον πυραμίδα, ἀέροσ τὸ ὀκτάεδρον, ὕδατοσ τὸ εἰκοσάεδρον, γῆσ δὲ κύβον. ὅθεν μήτε γῆν εἰσ ταῦτα μεταβάλλειν, μήτε ταῦτα εἰσ γῆν. Οὐ διακεκρίσθαι δ’ εἰσ τοὺσ οἰκείουσ τόπουσ ἕκαστον, ὅτι ἡ περιφορὰ σφίγγουσα καὶ πρὸσ τὸν μέσον συνάγουσα συγκρίνει τὰ μικρά, τὰ δὲ διακρίνει, τὰ μεγάλα.

διόπερ τὰ εἴδη μεταβάλλοντα καὶ τοὺσ τόπουσ μεταβάλλειν. Κόσμον τε εἶναι ἕνα γεννητόν, ἐπειδὴ καὶ αἰσθητόσ ἐστιν ὑπὸ θεοῦ κατεσκευασμένοσ· ἔμψυχόν τε εἶναι διὰ τὸ κρεῖττον εἶναι τοῦ ἀψύχου τὸ ἔμψυχον, τοῦτο δὲ δημιούργημα ὑποκεῖσθαι τοῦ βελτίστου αἰτίου. ἕνα τε αὐτὸν καὶ οὐκ ἄπειρον κατεσκευάσθαι, ὅτι καὶ τὸ ὑπόδειγμα ἓν ἦν ἀφ’ οὗ αὐτὸν ἐδημιούργησε· σφαιροειδῆ δὲ διὰ τὸ καὶ τὸν γεννήσαντα τοιοῦτον ἔχειν σχῆμα. ἐκεῖνον μὲν γὰρ περιέχειν τὰ ἄλλα ζῷα, τοῦτον δὲ τὰ σχήματα πάντων.

λεῖον δὲ καὶ οὐδὲν ὄργανον ἔχοντα κύκλῳ διὰ τὸ μηδεμίαν εἶναι χρῆσιν αὐτῶν. ἀλλὰ μὴν καὶ ἄφθαρτον διαμένειν τὸν κόσμον διὰ τὸ μὴ διαλύεσθαι εἰσ τὸν θεόν. καὶ τῆσ μὲν ὅλησ γενέσεωσ αἴτιον εἶναι τὸν θεόν, ὅτι πέφυκεν ἀγαθοποιὸν εἶναι τὸ ἀγαθόν. τοῦ δὲ οὐρανοῦ τῆσ γενέσεωσ τὸ αἴτιον· τοῦ γὰρ καλλίστου τῶν γεννητῶν τὸ ἄριστον εἶναι τῶν νοητῶν αἴτιον. ὥστε ἐπεὶ τοιοῦτοσ ὁ θεόσ, ὅμοιοσ δὲ τῷ ἀρίστῳ ὁ οὐρανὸσ κάλλιστόσ γε ὤν, οὐθενὶ ἂν ὅμοιοσ εἰή τῶν γεννητῶν ἀλλ’ ἢ τῷ θεῷ. Συνεστάναι δὲ τὸν κόσμον ἐκ πυρόσ, ὕδατοσ, ἀέροσ, γῆσ.

ἐκ πυρὸσ μέν, ὅπωσ ὁρατὸσ ᾖ· ἐκ γῆσ δέ, ὅπωσ στερεόσ· ἐξ ὕδατοσ δὲ καὶ ἀέροσ, ὅπωσ ἀνάλογοσ ‐‐ αἱ γὰρ τῶν στερεῶν δυνάμεισ δύο μεσότησιν ἀναλογοῦσιν ὡσ ἓν γενέσθαι τὸ πᾶν ‐‐ ἐξ ἁπάντων δέ, ἵνα τέλειοσ καὶ ἄφθαρτοσ ᾖ. Χρόνον τε γενέσθαι εἰκόνα τοῦ ἀϊδίου. κἀκεῖνον μὲν ἀεὶ μένειν, τὴν δὲ τοῦ οὐρανοῦ φορὰν χρόνον εἶναι· καὶ γὰρ νύκτα καὶ ἡμέραν καὶ μῆνα καὶ τὰ τοιαῦτα πάντα χρόνου μέρη εἶναι. διόπερ ἄνευ τῆσ τοῦ κόσμου φύσεωσ οὐκ εἶναι χρόνον· ἅμα γὰρ ὑπάρχειν αὐτῷ καὶ χρόνον εἶναι. Πρὸσ δὲ χρόνου γένεσιν ἥλιον καὶ σελήνην καὶ τὰ πλανώμενα γενέσθαι.

ὅπωσ δὲ διάδηλοσ τῶν ὡρῶν ᾖ ἀριθμὸσ καὶ μετάσχοι τὰ ζῷα ἀριθμοῦ, τὸ τοῦ ἡλίου φῶσ ἀνάψαι τὸν θεόν. εἶναι δὲ ἐν μὲν τῷ ὑπὲρ γῆσ κύκλῳ σελήνην, ἐν δὲ τῷ ἐχομένῳ ἥλιον, ἐν δὲ τοῖσ ἐπάνω τοὺσ πλανήτασ. ἔμψυχον δὲ πάντωσ διὰ τὸ ἐμψύχῳ φορᾷ δεδέσθαι. ἵνα δὲ ὁ κόσμοσ τελειωθῇ γενόμενοσ ὁμοίωσ τῷ νοητῷ ζῴῳ, τὴν τῶν ἄλλων ζῴων γενέσθαι φύσιν. ἐπεὶ οὖν ἐκεῖνο εἶχε, καὶ τὸν οὐρανὸν δεῖν ἔχειν. θεοὺσ μὲν οὖν ἔχειν τὸ πολὺ πυρίνουσ· εἶναι δὲ τρία γένη τἆλλα, πτηνόν, ἔνυδρον, πεζόν. γῆν δὲ πρεσβυτάτην μὲν εἶναι τῶν ἐν τῷ οὐρανῷ θεῶν·

γενέσθαι δὲ ὡσ δημιούργημα νύκτα καὶ ἡμέραν ποιεῖν· οὖσαν δ’ ἐπὶ τοῦ μέσου κινεῖσθαι περὶ τὸ μέσον. ἐπεὶ δ’ αἰτίαι εἰσὶ δύο, τὰ μὲν διὰ νοῦ εἶναι, τὰ δ’ ἐξ ἀναγκαίασ αἰτίασ, φησί, λεκτέον. ταῦτα δ’ ἐστὶν ἀήρ, πῦρ, γῆ, ὕδωρ ‐‐ καὶ οὐκ ὄντα μὲν στοιχεῖα κατὰ ἀκρίβειαν, ἀλλὰ δεκτικά. ταῦτα δ’ ἐκ τῶν τριγώνων εἶναι συντιθεμένων καὶ διαλύεσθαι εἰσ ταῦτα· στοιχεῖα δ’ αὐτῶν εἶναι τό τε πρόμηκεσ τρίγωνον καὶ τὸ ἰσοσκελέσ. Ἀρχὰσ μὲν οὖν εἶναι καὶ αἴτια τὰ λεχθέντα δύο ὧν μὲν παράδειγμα τὸν θεὸν καὶ τὴν ὕλην·

ὅπερ ἀνάγκη ἄμορφον εἶναι ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων δεκτικῶν. αἴτιον δὲ τούτων ἐξ ἀνάγκησ εἶναι· δεχόμενον γάρ πωσ τὰσ ἰδέασ γεννᾶν τὰσ οὐσίασ, καὶ δι’ ἀνομοιότητα δυνάμεωσ κινεῖσθαι καὶ κινού‐ μενον τὰ γινόμενα ἐξ αὐτῆσ ἀντικινεῖν. ταῦτα δὲ πρὶν μὲν ἀλόγωσ κινεῖσθαι καὶ ἀτάκτωσ, ἐπεὶ δὲ ἤρξαντο συνιστάναι τὸν κόσμον, ἐκ τῶν ἐνδεχομένων ὑπὸ τοῦ θεοῦ συμμέτρωσ καὶ τεταγμένωσ γενέσθαι. τὰσ μὲν γὰρ αἰτίασ καὶ πρὸ τῆσ οὐρανοποιίασ δύο εἶναι καὶ τρίτην γένεσιν, ἀλλ’ οὐ σαφεῖσ, ἴχνη δὲ μόνον καὶ ἀτάκτουσ·

ἐπειδὴ δὲ ὁ κόσμοσ ἐγένετο, λαβεῖν καὶ ταύτασ τάξιν. ἐξ ἁπάντων δὲ τῶν ὑπαρχόντων σωμάτων γενέσθαι τὸν οὐρανόν. δοκεῖ δ’ αὐτῷ τὸν θεὸν ὡσ καὶ τὴν ψυχὴν ἀσώματον εἶναι· οὕτω γὰρ μάλιστα φθορᾶσ καὶ πάθουσ ἀνεπίδεκτον ὑπάρχειν. τὰσ δὲ ἰδέασ ὑφίσταται, καθὰ καὶ προείρηται, αἰτίασ τινὰσ καὶ ἀρχὰσ τοῦ τοιαῦτ’ εἶναι τὰ φύσει συνεστῶτα, οἱᾶ́περ ἐστὶν αὐτά. Περὶ δὲ ἀγαθῶν ἢ κακῶν τοιαῦτα ἔλεγε.

τέλοσ μὲν εἶναι τὴν ἐξομοίωσιν τῷ θεῷ. τὴν δ’ ἀρετὴν αὐτάρκη μὲν εἶναι πρὸσ εὐδαιμονίαν. ὀργάνων δὲ προσδεῖσθαι τῶν περὶ σῶμα πλεονεκτημάτων, ἰσχύοσ, ὑγιείασ, εὐαισθησίασ, τῶν ὁμοίων· καὶ τῶν ἐκτόσ, οἱο͂ν πλούτου καὶ εὐγενείασ καὶ δόξησ. οὐδὲν δὲ ἧττον εὐδαίμονα ἔσεσθαι τὸν σοφόν, κἂν ταῦτα μὴ παρῇ. πολιτεύσεσθαι αὖ καὶ γαμήσειν καὶ τοὺσ κειμένουσ νόμουσ οὐ παραβήσεσθαι· ἐκ δὲ τῶν ἐνδεχομένων καὶ νομοθετήσειν τῇ ἑαυτοῦ πατρίδι, ἐὰν μὴ τέλεον εὐπαραίτητα ὁρᾷ τὰ πράγματα ἐν ὑπερβαλλούσῃ διαφθορᾷ δήμου. οἰέται δὲ καὶ θεοὺσ ἐφορᾶν τὰ ἀνθρώπινα καὶ δαίμονασ εἶναι.

ἔννοιάν τε καλοῦ πρῶτοσ ἀπεφήνατο τὴν ἐχομένην τοῦ ἐπαινετοῦ καὶ λογικοῦ καὶ χρησίμου καὶ πρέποντοσ καὶ ἁρμόττοντοσ· ἅπερ πάντα ἔχεσθαι τοῦ ἀκολούθου τῇ φύσει καὶ ὁμολογουμένου. Διελέξατο δὲ καὶ περὶ ὀνομάτων ὀρθότητοσ· ὥστε καὶ τὴν ἐπιστήμην τοῦ ὀρθῶσ ἀποκρίνεσθαι καὶ ἐρωτᾶν πρῶτον αὐτὸν διασυστῆσαι κατακόρωσ χρησάμενον. ἐν δὲ τοῖσ διαλόγοισ καὶ τὴν δικαιοσύνην θεοῦ νόμον ὑπελάμβανεν ὡσ ἰσχυροτέραν προτρέψαι τὰ δίκαια πράττειν, ἵνα μὴ καὶ μετὰ θάνατον δίκασ ὑπόσχοιεν ὡσ κακοῦργοι. ὅθεν καὶ μυθικώτεροσ ἐνίοισ ὑπελήφθη τοῖσ συγγράμμασιν ἐγκαταμίξασ τὰσ τοιαύτασ διηγήσεισ, ὅπωσ διὰ τοῦ ἀδήλου τρόπου τοῦ ἔχειν τὰ μετὰ τὸν θάνατον οὕτωσ ἀπέχωνται τῶν ἀδικημάτων.

καὶ ταῦτα μὲν ἦν αὐτῷ τὰ ἀρέσκοντα. Διῄρει δέ, φησὶν Ἀριστοτέλησ, καὶ τὰ πράγματα τοῦτον τὸν τρόπον. τῶν ἀγαθῶν ἐστι τὰ μὲν ἐν ψυχῇ, τὰ δὲ ἐν σώματι, τὰ δὲ ἐκτόσ· οἱο͂ν ἡ μὲν δικαιοσύνη καὶ ἡ φρόνησισ καὶ ἡ ἀνδρεία καὶ ἡ σωφροσύνη καὶ τὰ τοιαῦτα ἐν ψυχῇ· τὸ δὲ κάλλοσ καὶ ἡ εὐεξία καὶ ἡ ὑγίεια καὶ ἡ ἰσχὺσ ἐν σώματι· οἱ δὲ φίλοι καὶ ἡ τῆσ πατρίδοσ εὐδαιμονία καὶ ὁ πλοῦτοσ ἐν τοῖσ ἐκτόσ. Τῶν ἀγαθῶν ἄρα τρία εἴδη ἐστί·

προστιθέασι δέ τινεσ τετάρτην ἐρωτικήν. τὰ μὲν ἐν ψυχῇ, τὰ δὲ ἐν σώματι, τὰ δὲ ἐκτόσ. τῆσ φιλίασ τρία εἴδη· ἡ μὲν γὰρ αὐτῆσ ἐστι φυσική, ἡ δὲ ἑταιρική, ἡ δὲ ξενική· φυσικὴν μὲν οὖν ταύτην λέγομεν, ἣν οἱ γονεῖσ πρὸσ τὰ ἔκγονα ἔχουσι καὶ οἱ συγγενεῖσ πρὸσ ἀλλήλουσ· ταύτησ δὲ κεκλήρωται καὶ τἆλλα ζῷα. ἑταιρικὴν δὲ καλοῦμεν τὴν ἀπὸ συνηθείασ γινομένην καὶ μηδὲν προσήκουσαν γένει, ἀλλ’ οἱο͂ν ἡ Πυλάδου πρὸσ Ὀρέστην. ἡ δὲ ξενικὴ φιλία ἡ ἀπὸ συστάσεωσ καὶ διὰ γραμμάτων γινομένη πρὸσ τοὺσ ξένουσ. τῆσ ἄρα φιλίασ ἡ μέν ἐστι φυσική, ἡ δὲ ἑταιρική, ἡ δὲ ξενική· Τῆσ πολιτείασ ἐστὶν εἴδη πέντε·

τὸ μὲν γὰρ αὐτῆσ ἐστι δημοκρατικόν, ἄλλο δὲ ἀριστοκρατικόν, τρίτον δὲ ὀλιγαρχικόν, τέταρτον βασιλικόν, πέμπτον τυραννικόν. δημοκρατικὸν μὲν οὖν ἐστιν, ἐν αἷσ πόλεσι κρατεῖ τὸ πλῆθοσ καὶ τὰσ ἀρχὰσ καὶ τοὺσ νόμουσ δι’ ἑαυτοῦ αἱρεῖται. ἀριστοκρατία δέ ἐστιν, ἐν ᾗ μήθ’ οἱ πλούσιοι μήθ’ οἱ πένητεσ μήθ’ οἱ ἔνδοξοι ἄρχουσιν, ἀλλ’ οἱ ἄριστοι τῆσ πόλεωσ προστατοῦσιν. ὀλιγαρχία δέ ἐστιν, ὅταν ἀπὸ τιμημάτων αἱ ἀρχαὶ αἱρῶνται· ἐλάττουσ γάρ εἰσιν οἱ πλούσιοι τῶν πενήτων. τῆσ δὲ βασιλείασ ἡ μὲν κατὰ νόμον, ἡ δὲ κατὰ γένοσ ἐστίν. ἡ μὲν οὖν ἐν Καρχηδόνι κατὰ νόμον· πωλητὴ γάρ ἐστιν. ἡ δὲ ἐν Λακεδαίμονι καὶ Μακεδονίᾳ κατὰ γένοσ·

τῆσ ἄρα δικαιοσύνησ ἡ μὲν πρὸσ θεούσ ἐστιν, ἡ δὲ πρὸσ ἀνθρώπουσ, ἡ δὲ περὶ τοὺσ ἀποιχομένουσ. ἀπὸ γάρ τινοσ γένουσ ποιοῦνται τὴν βασιλείαν. τυραννὶσ δέ ἐστιν, ἐν ᾗ παρακρουσθέντεσ ἢ βιασθέντεσ ὑπό τινοσ ἄρχονται. τῆσ ἄρα πολιτείασ ἡ μέν ἐστι δημοκρατία, ἡ δὲ ἀριστοκρατία, ἡ δὲ ὀλιγαρχία, ἡ δὲ βασιλεία, ἡ δὲ τυραννίσ. Τῆσ δὲ δικαιοσύνησ ἐστὶν εἴδη τρία· ἡ μὲν γὰρ αὐτῆσ ἐστι περὶ θεούσ, ἡ δὲ περὶ ἀνθρώπουσ, ἡ δὲ περὶ τοὺσ ἀποιχομένουσ. οἱ μὲν γὰρ θύοντεσ κατὰ νόμουσ καὶ τῶν ἱερῶν ἐπιμελούμενοι δῆλον ὅτι περὶ θεοὺσ εὐσεβοῦσιν· οἱ δὲ δάνεια ἀποδιδόντεσ καὶ παραθήκασ δικαιοπραγοῦσι περὶ ἀνθρώπουσ· οἱ δὲ τῶν μνημείων ἐπιμελούμενοι δῆλον ὅτι περὶ τοὺσ ἀποιχομένουσ. Τῆσ ἐπιστήμησ εἴδη ἐστὶ τρία·

τὸ μὲν γάρ ἐστι πρακτικόν, τὸ δὲ ποιητικόν, τὸ δὲ θεωρητικόν. ἡ μὲν οἰκοδομικὴ καὶ ναυπηγικὴ ποιητικαί εἰσιν· ἔστι γὰρ αὐτῶν ἰδεῖν ἔργον πεποιημένον. πολιτικὴ δὲ καὶ αὐλητικὴ καὶ κιθαριστικὴ καὶ αἱ τοιαῦται πρακτικαί· οὐ γάρ ἐστιν οὐδὲν ἰδεῖν θετον αὐτῶν πεποιημένον, ἀλλὰ πράττουσί τι· ὁ μὲν γὰρ αὐλεῖ καὶ κιθαρίζει, ὁ δὲ πολιτεύεται. ἡ δὲ γεωμετρικὴ καὶ ἁρμονικὴ καὶ ἀστρολογικὴ θεωρητικαί· οὔτε γὰρ πράττουσιν οὔτε ποιοῦσιν οὐθέν· ἀλλ’ ὁ μὲν γεωμέτρησ θεωρεῖ πῶσ πρὸσ ἀλλήλασ ἔχουσιν αἱ γραμμαί, ὁ δ’ ἁρμονικὸσ τοὺσ φθόγγουσ, ὁ δ’ ἀστρολογικὸσ τὰ ἄστρα καὶ τὸν κόσμον. τῶν ἄρα ἐπιστημῶν αἱ μέν εἰσι θεωρητικαί, αἱ δὲ πρακτικαί, αἱ δὲ ποιητικαί. Τῆσ ἰατρικῆσ ἐστιν εἴδη πέντε·

ἡ μὲν φαρμακευτική, ἡ δὲ χειρουργική, ἡ δὲ διαιτητική, ἡ δὲ νοσογνωμονική, ἡ δὲ βοηθητική. ἡ μὲν φαρμακευτικὴ διὰ φαρμάκων ἰᾶται τὰσ ἀρρωστίασ, ἡ δὲ χειρουργικὴ διὰ τοῦ τέμνειν καὶ καίειν ὑγιάζει, ἡ δὲ διαιτητικὴ διὰ τοῦ διαιτᾶν ἀπαλλάττει τὰσ ἀρρωστίασ, ἡ δὲ νοσογνωμονικὴ διὰ τοῦ γνῶναι τὸ ἀρρώστημα, ἡ δὲ βοηθητικὴ διὰ τοῦ βοηθῆσαι εἰσ τὸ παραχρῆμα ἀπαλλάττει τῆσ ἀλγηδόνοσ. τῆσ ἄρα ἰατρικῆσ ἡ μέν ἐστι φαρμακευτική, ἡ δὲ χειρουργική, ἡ δὲ διαιτητική, ἡ δὲ βονθητική, ἡ δὲ νοσογνωμονική. Νόμου διαιρέσεισ δύο·

ὁ μὲν γὰρ αὐτοῦ γεγραμμένοσ, ὁ δὲ ἄγραφοσ. ᾧ μὲν ἐν ταῖσ πόλεσι πολιτευόμεθα, γεγραμμένοσ ἐστίν. ὁ δὲ κατὰ ἔθη γινόμενοσ οὗτοσ ἄγραφοσ καλεῖται· οἱο͂ν τὸ μὴ γυμνὸν πορεύεσθαι εἰσ τὴν ἀγορὰν μηδὲ γυναικεῖον ἱμάτιον περιβάλλεσθαι. ταῦτα γὰρ οὐθεὶσ νόμοσ κωλύει, ἀλλ’ ὅμωσ οὐ πράττομεν διὰ τὸ ἀγράφῳ νόμῳ κωλύεσθαι. τοῦ ἄρα νόμου ἐστὶν ὁ μὲν γεγραμμένοσ, ὁ δὲ ἄγραφοσ. Ὁ λόγοσ διαιρεῖται εἰσ πέντε, ὧν εἷσ μέν ἐστιν, ὃν οἱ πολιτευόμενοι λέγουσιν ἐν ταῖσ ἐκκλησίαισ, ὃσ καλεῖται πολιτικόσ. ἑτέρα δὲ διαίρεσισ λόγου, ὃν οἱ ῥήτορεσ γράφουσιν εἰσ ἐπίδειξιν προφέρουσιν εἰσ ἐγκώμια καὶ ψόγουσ καὶ κατηγορίασ·

τὸ δὴ τοιοῦτον εἶδόσ ἐστι ῥητορικόν. τρίτη δὲ διαίρεσισ λόγου, ὃν οἱ ἰδιῶται διαλέγονται πρὸσ ἀλλήλουσ· οὗτοσ δὴ ὁ τρόποσ προσαγορεύεται ἰδιωτικόσ. ἑτέρα δὲ διαίρεσισ λόγου, ὃν οἱ κατὰ βραχὺ ἐρωτῶντεσ καὶ ἀποκρινόμενοι τοῖσ ἐρωτῶσιν διαλέγονται· οὗτοσ δὲ καλεῖται ὁ λόγοσ διαλεκτικόσ. πέμπτη δὲ διαίρεσισ λόγου, ὃν οἱ τεχνῖται περὶ τῆσ ἑαυτῶν διαλέγονται τέχνησ· ὃσ δὴ καλεῖται τεχνικόσ. τοῦ λόγου ἄρα τὸ μέν ἐστι πολιτικόν, τὸ δὲ ῥητορικόν, τὸ δὲ ἰδιωτικόν, τὸ δὲ διαλεκτικόν, τὸ δὲ τεχνικόν. Ἡ μουσικὴ εἰσ τρία διαιρεῖται·

καὶ γὰρ τοὺσ ἐκ τούτων γεγεννημένουσ εὐγενεῖσ προσαγορεύομεν. ἔστι γὰρ ἡ μὲν διὰ τοῦ στόματοσ μόνον, οἱο͂ν ἡ ᾠδή· δεύτερον δὲ διὰ τοῦ στόματοσ καὶ τῶν χειρῶν, οἱο͂ν ἡ κιθαρῳδία· τρίτον ἀπὸ τῶν χειρῶν μόνον, οἱο͂ν κιθαριστική. τῆσ ἄρα μουσικῆσ ἐστι τὸ μὲν ἀπὸ τοῦ στόματοσ μόνον, τὸ δ’ ἀπὸ τοῦ στόματοσ καὶ τῶν χειρῶν, τὸ δ’ ἀπὸ τῶν χειρῶν. Διαιρεῖται δὲ ἡ εὐγένεια εἰσ εἴδη τέτταρα. ἓν μέν, ἐὰν ὦσιν οἱ πρόγονοι καλοὶ κἀγαθοὶ καὶ δίκαιοι, τοὺσ ἐκ τούτων γεγεννημένουσ εὐγενεῖσ φασιν εἶναι. ἄλλο δέ, ἂν ὦσιν οἱ πρόγονοι δεδυναστευκότεσ καὶ ἄρχοντεσ γεγενημένοι, τοὺσ ἐκ τούτων εὐγενεῖσ φασιν εἶναι. ἄλλο δέ, ἂν ὦσιν οἱ πρόγονοι ὀνομαστοί, οἱο͂ν ἀπὸ στρατηγίασ, ἀπὸ στεφανιτῶν ἀγώνων· ἄλλο εἶδοσ, ἐὰν αὐτόσ τισ ᾖ γεννάδασ τὴν ψυχὴν καὶ μεγαλόψυχοσ·

καὶ τοῦτον εὐγενῆ φασι· καὶ τῆσ γε εὐγενείασ αὕτη κρατίστη. τῆσ ἄρα εὐγενείασ τὸ μὲν ἀπὸ προγόνων ἐπιεικῶν, τὸ δὲ δυναστῶν, τὸ δὲ ἐνδόξων, τὸ δ’ ἀπὸ τῆσ αὐτοῦ καλοκαγαθίασ. Τὸ κάλλοσ διαιρεῖται εἰσ τρία· ἓν μὲν γὰρ αὐτοῦ ἐστιν ἐπαινετόν, οἱο͂ν ἡ διὰ τῆσ ὄψεωσ εὐμορφία· ἄλλο δὲ χρηστικόν, οἱο͂ν ὄργανον καὶ οἰκία καὶ τὰ τοιαῦτα πρὸσ χρῆσίν ἐστι καλά· τὸ δὲ πρὸσ νόμουσ καὶ ἐπιτηδεύματα καὶ τὰ τοιαῦτα, <ἃ> πρὸσ ὠφέλειάν ἐστι καλά. τοῦ ἄρα κάλλουσ τὸ μέν ἐστι πρὸσ ἔπαινον, τὸ δὲ πρὸσ χρῆσιν, τὸ δὲ πρὸσ ὠφέλειαν. Ἡ ψυχὴ διαιρεῖται εἰσ τρία·

τὸ μὲν γὰρ αὐτῆσ ἐστι λογιστικόν, τὸ δὲ ἐπιθυμητικόν, τὸ δὲ θυμικόν. τούτων δὲ τὸ μὲν λογιστικόν ἐστιν αἴτιον τοῦ βουλεύεσθαί τε καὶ λογίζεσθαι καὶ διανοεῖσθαι καὶ πάντων τῶν τοιούτων· τὸ δ’ ἐπιθυμητικὸν μέροσ ἐστὶ τῆσ ψυχῆσ αἴτιον τοῦ ἐπιθυμεῖν φαγεῖν καὶ τοῦ πλησιάσαι καὶ τῶν τοιούτων πάντων. τὸ δὲ θυμικὸν μέροσ αἴτιόν ἐστι τοῦ θαρρεῖν καὶ ἥδεσθαι καὶ λυπεῖσθαι καὶ ὀργίζεσθαι. τῆσ ἄρα ψυχῆσ ἐστι τὸ μὲν λογιστικόν, τὸ δὲ ἐπιθυμητικόν, τὸ δὲ θυμικόν. Τῆσ τελείασ ἀρετῆσ εἴδη τέτταρα· ἓν μὲν φρόνησισ, ἓν δὲ δικαιοσύνη, ἄλλο δ’ ἀνδρεία, τέταρτον σωφροσύνη. τούτων ἡ μὲν φρόνησισ αἰτία τοῦ πράττειν ὀρθῶσ τὰ πράγματα·

ἡ δὲ δικαιοσύνη τοῦ ἐν ταῖσ κοινωνίαισ καὶ τοῖσ συναλλάγμασι δικαιοπραγεῖν· ἡ δὲ ἀνδρεία τοῦ ἐν τοῖσ κινδύνοισ καὶ φοβεροῖσ μὴ ἐξίστασθαι ποιεῖν, ἀλλὰ μένειν· ἡ δὲ σωφροσύνη τοῦ κρατεῖν τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ ὑπὸ μηδεμιᾶσ ἡδονῆσ δουλοῦσθαι, ἀλλὰ κοσμίωσ ζῆν. τῆσ ἀρετῆσ ἄρα τὸ μέν ἐστι φρόνησισ, ἄλλο δικαιοσύνη, τρίτον ἀνδρεία, τέταρτον σωφροσύνη. Ἡ ἀρχὴ διαιρεῖται εἰσ μέρη πέντε· ἓν μὲν εἰσ τὸ κατὰ νόμον, ἓν δὲ εἰσ τὸ κατὰ φύσιν, ἓν δὲ εἰσ τὸ κατὰ ἔθοσ, τέταρτον εἰσ τὸ κατὰ γένοσ, πέμπτον δὲ κατὰ βίαν. οἱ μὲν οὖν ἐν ταῖσ πόλεσιν ἄρχοντεσ ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἐπὰν αἱρεθῶσι, κατὰ νόμον ἄρχουσιν·

οἱ δὲ κατὰ φύσιν, οἱ ἄρρενεσ, οὐ μόνον ἐν τοῖσ ἀνθρώποισ, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖσ ἄλλοισ ζῴοισ· ἐπὶ πολὺ γὰρ πανταχοῦ τὰ ἄρρενα τῶν θηλειῶν ἄρχει. ἡ δὲ τοῦ κατὰ ἔθοσ ἀρχὴ τοιαύτη ἐστίν, οἱάν οἱ παιδαγωγοὶ τῶν παίδων ἄρχουσι καὶ οἱ διδάσκαλοι τῶν φοιτώντων. κατὰ γένοσ δὲ ἀρχὴ τοιαύτη τισ λέγεται, οἱάν οἱ Λακεδαιμόνιοι βασιλεῖσ ἄρχουσιν· ἀπὸ γὰρ γένουσ τινὸσ ἡ βασιλεία. καὶ ἐν Μακεδονίᾳ δὲ τὸν αὐτὸν τρόπον ἄρχουσι· καὶ γὰρ ἐκεῖ ἀπὸ γένουσ ἡ βασιλεία καθίσταται. οἱ δὲ βιασάμενοι ἢ παρακρουσάμενοι ἄρχουσιν ἀκόντων τῶν πολιτῶν· ἡ τοιαύτη ἀρχὴ κατὰ βίαν λέγεται εἶναι. τῆσ ἀρχῆσ ἄρα ἐστὶ τὸ μὲν κατὰ νόμον, τὸ δὲ κατὰ φύσιν, τὸ δὲ κατὰ ἔθοσ, τὸ δὲ κατὰ γένοσ, τὸ δὲ κατὰ βίαν. Τῆσ ῥητορείασ εἴδη ἐστὶν ἕξ.

ὅταν μὲν γὰρ κελεύωσι πολεμεῖν ἢ συμμαχεῖν πρόσ τινα, καλεῖται τὸ τοιοῦτον εἶδοσ προτροπή. ὅταν δ’ ἀξιῶσι μὴ πολεμεῖν <ἢ> μὴ συμμαχεῖν, ἀλλ’ ἡσυχίαν ἄγειν, τὸ τοιοῦτον εἶδόσ ἐστιν ἀποτροπή. τρίτον εἶδοσ τῆσ ῥητορείασ, ὅταν τισ φάσκῃ ἀδικεῖσθαι ὑπό τινοσ καὶ πολλῶν κακῶν αἴτιον ἀποφαίνῃ· τὸ δὴ τοιοῦτον εἶδοσ κατηγορία ὀνομάζεται. τέταρτον εἶδοσ τῆσ ῥητορείασ [ἀπολογία καλεῖται], ὅταν ἀποφαίνῃ αὑτὸν μηθὲν ἀδικοῦντα μήτε ἄλλο ἄτοπον μηθὲν πράττοντα· τὸ δὲ τοιοῦτον ἀπολογίαν καλοῦσι. πέμπτον εἶδοσ ῥητορείασ, ὅταν τισ εὖ λέγῃ καὶ ἀποφαίνῃ καλὸν κἀγαθόν·

τὸ δὴ τοιοῦτον εἶδοσ καλεῖται ἐγκώμιον. ἕκτον εἶδοσ, ὅταν τισ ἀποφαίνῃ φαῦλον· τὸ δὲ τοιοῦτον εἶδοσ καλεῖται ψόγοσ. τῆσ ἄρα ῥητορείασ ἐστὶ τὸ μὲν ἐγκώμιον, τὸ δὲ ψόγοσ, τὸ δὲ προτροπή, τὸ δὲ ἀποτροπή, τὸ δὲ κατηγορία, τὸ δὲ ἀπολογία. Τὸ ὀρθῶσ λέγειν διαιρεῖται εἰσ τέτταρα· ἓν μὲν ἃ δεῖ λέγειν, ἓν δὲ ὅσα δεῖ λέγειν, τρίτον πρὸσ οὓσ δεῖ λέγειν, τέταρτον δὲ πηνίκα λέγειν δεῖ. ἃ μὲν οὖν δεῖ λέγειν, ἃ μέλλει συμφέρειν τῷ λέγοντι καὶ τῷ ἀκούοντι· τὸ δὲ ὅσα δεῖ λέγειν, μὴ πλείω μηδὲ ἐλάττω τῶν ἱκανῶν. τὸ δὲ πρὸσ οὓσ δεῖ λέγειν, ἄν τε πρὸσ πρεσβυτέρουσ [ἁμαρτάνοντασ] διαλέγῃ, ἁρμόττοντασ δεῖ τοὺσ λόγουσ διαλέγεσθαι ὡσ πρεσβυτέροισ·

ἄν τε πρὸσ νεωτέρουσ, ἁρμόττοντασ δεῖ λέγεσθαι ὡσ νεωτέροισ. πηνίκα δὲ λέγειν ἐστί, μήτε προτέρω μήτε ὑστέρω· εἰ δὲ μή, διαμαρτήσεσθαι καὶ οὐκ ὀρθῶσ ἐρεῖν. Ἡ εὐεργεσία διαιρεῖται εἰσ τέτταρα· ἢ γὰρ χρήμασιν ἢ σώμασιν ἢ ταῖσ ἐπιστήμαισ ἢ τοῖσ λόγοισ. τοῖσ μὲν οὖν χρήμασιν, ὅταν δεομένῳ παραβοηθήσῃ τισ εἰσ χρημάτων λόγον εὐπορῆσαι· τοῖσ δὲ σώμασιν εὖ ποιοῦσιν ἀλλήλουσ, ὅταν παραγενόμενοι τυπτομένοισ παραβοηθῶσιν· οἱ δὲ παιδεύοντεσ καὶ ἰατρεύοντεσ καὶ διδάσκοντεσ ἀγαθόν τι, οὗτοι δὲ ταῖσ ἐπιστήμαισ εὐεργετοῦσιν·

πλοῖα γάρ. ὅταν δ’ εἰσέλθωσιν εἰσ δικαστήριον ἄλλοσ ὑπὲρ ἄλλου βοηθὸσ καὶ λόγον τινὰ ἐπιεικῆ ὑπὲρ αὐτοῦ εἴπῃ, οὗτοσ δὴ λόγῳ εὐεργετεῖ. τῆσ ἄρα εὐεργεσίασ ἡ μέν ἐστι διὰ χρημάτων, ἡ δὲ διὰ σωμάτων, ἡ δὲ διὰ ἐπιστημῶν, τετάρτη διὰ λόγων. Διαιρεῖται τὸ τέλοσ τῶν πραγμάτων εἰσ τέτταρα εἴδη· ἓν μὲν κατὰ νόμον τέλοσ τὰ πράγματα λαμβάνει, ὅταν ψήφισμα γένηται καὶ τοῦθ’ ὁ νόμοσ τελέσῃ· κατὰ φύσιν δὲ τέλοσ τὰ πράγματα λαμβάνει, ἥ τε ἡμέρα καὶ ὁ ἐνιαυτὸσ καὶ αἱ ὡρ͂αι. κατὰ τέχνην δὲ τέλοσ τὰ πράγματα λαμβάνει, οἱο͂ν ἡ οἰκοδομική· οἰκίαν γάρ τισ ἐπιτελεῖ· καὶ ἡ ναυπηγική· κατὰ τύχην δὲ γίνεται τοῖσ πράγμασι τέλοσ, ὅταν ἄλλωσ καὶ μὴ ὡσ ὑπολαμβάνει τισ ἀποβαίνῃ.

τοῦ τέλουσ ἄρα τῶν πραγμάτων τὸ μὲν κατὰ νόμον, τὸ δὲ κατὰ φύσιν, τὸ δὲ κατὰ τέχνην, τὸ δὲ κατὰ τύχην ἐστίν. Ἡ δύναμισ διαιρεῖται εἰσ τέτταρα εἴδη· ἓν μὲν ὃ δυνάμεθα τῇ διανοίᾳ, λογίζεσθαι καὶ ὑπονοεῖν· ἕτερον δὲ τῷ σώματι, οἱο͂ν πορεύεσθαι καὶ διδόναι καὶ λαμβάνειν καὶ τὰ τοιαῦτα· τρίτον ὃ δυνάμεθα πλήθει στρατιωτῶν καὶ χρημάτων, ὅθεν καλεῖται πολλὴν δύναμιν ἔχων βασιλεύσ· τετάρτη δὲ διαίρεσισ δυνάμεωσ πάσχειν καὶ εὖ ποιεῖν καὶ κακῶσ· οἱο͂ν ἀρρωστεῖν καὶ παιδεύεσθαι δυνάμεθα καὶ ὑγιεῖσ γίνεσθαι καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα. τῆσ ἄρα δυνάμεωσ ἡ μέν ἐστιν ἐν διανοίᾳ, ἡ δ’ ἐν τῷ σώματι, ἡ δ’ ἐν στρατοπέδῳ καὶ χρήμασιν, ἡ δ’ ἐν τῷ ποιεῖν καὶ πάσχειν. Τῆσ φιλανθρωπίασ ἐστὶν εἴδη τρία·

ἓν μὲν διὰ τῆσ προσηγορίασ γινόμενον, οἱο͂ν ἐν οἷσ τινεσ τὸν ἐντυχόντα πάντα προσαγορεύουσι καὶ τὴν δεξιὰν ἐμβάλλοντεσ χαιρετίζουσιν. ἄλλο εἶδοσ, ὅταν τισ βοηθητικὸσ ᾖ παντὶ τῷ ἀτυχοῦντι. ἕτερον εἶδόσ ἐστι τῆσ φιλανθρωπίασ, ἐν ᾧ τινεσ φιλοδειπνισταί εἰσι. τῆσ ἄρα φιλανθρωπίασ τὸ μέν ἐστι διὰ τοῦ προσαγορεύειν, τὸ δὲ διὰ τοῦ εὐεργετεῖν, τὸ δὲ διὰ τοῦ ἑστιᾶν καὶ φιλοσυνουσιάζειν. Ἡ εὐδαιμονία διαιρεῖται εἰσ πέντε μέρη· ἡ μὲν γὰρ αὐτῆσ ἐστιν εὐβουλία, ἕτερον δὲ εὐαισθησία καὶ ὑγίεια τοῦ σώματοσ, τρίτον εὐτυχία ἐν ταῖσ πράξεσι, τέταρτον εὐδοξία παρὰ τοῖσ ἀνθρώποισ, πέμπτον εὐπορία χρημάτων καὶ τῶν εἰσ τὸν βίον χρησίμων. ἡ μὲν εὐβουλία γίνεται ἐκ παιδείασ καὶ ἐκ τοῦ πολλῶν ἔμπειρον γενέσθαι·

ἡ δὲ εὐαισθησία ἐκ τῶν τοῦ σώματοσ μερῶν, οἱο͂ν ἐάν τισ ὀφθαλμοῖσ ὁρᾷ καὶ τοῖσ ὠσὶν ἀκούῃ καὶ τῇ ῥινὶ καὶ τῷ στόματι αἰσθάνηται ὧν δεῖ αἰσθάνεσθαι· τὸ δὴ τοιοῦτον εὐαισθησία. ἡ δὲ εὐτυχία, ὅταν ἐφ’ ἃ σκοπεῖ πράξῃ κατ’ ὀρθὸν ἃ δεῖ πράττειν τὸν σπου‐ δαῖον. εὐδοξία δ’ ἐστὶν ὅταν τισ εὖ ἀκούῃ· εὐπορία δ’ ἐστὶν ὅταν τισ πρὸσ τὰσ ἐν τῷ βίῳ χρήσεισ οὕτωσ ἔχῃ ὥστε καὶ φίλουσ εὖ ποιῆσαι καὶ φιλοτίμωσ καὶ εὐπόρωσ ἀπολειτουργῆσαι. ᾧ δὲ ὑπάρχει ταῦτα πάντα, οὗτόσ ἐστιν εὐδαίμων τελέωσ. τῆσ ἄρα εὐδαιμονίασ ἐστὶ τὸ μὲν εὐβουλία, τὸ δὲ εὐαισθησία καὶ ὑγίεια τοῦ σώματοσ, τὸ δὲ εὐτυχία, τὸ δὲ εὐδοξία, τὸ δὲ εὐπορία. Αἱ τέχναι εἰσ τρία διαιροῦνται·

ἡ μὲν πρώτη, ἡ δὲ δευτέρα, ἡ δὲ τρίτη. πρώτη μὲν οὖν ἡ μεταλλευτικὴ καὶ ὑλοτομική· παρασκευαστικαὶ γάρ εἰσιν. ἡ δὲ χαλκευτικὴ καὶ ἡ τεκτονικὴ μετασχηματιστικαί εἰσιν· ἐκ μὲν γὰρ τοῦ σιδήρου ἡ χαλκευτικὴ ὅπλα ποιεῖ, ἡ δὲ τεκτονικὴ ἐκ τῶν ξύλων αὐλοὺσ καὶ λύρασ. ἡ δὲ χρηστική, οἱο͂ν ἱππικὴ τοῖσ χαλινοῖσ χρῆται, ἡ πολεμικὴ τοῖσ ὅπλοισ, ἡ μουσικὴ τοῖσ αὐλοῖσ καὶ τῇ λύρᾳ. τῆσ τέχνησ ἄρα τρία εἴδη ἐστί· τὸ μέν τι πρῶτον, τὸ δέ τι δεύτερον, τὸ δέ τι τρίτον. Τὸ ἀγαθὸν εἰσ τέτταρα γένη διαιρεῖται·

ὧν ἓν μὲν λέγομεν εἶναι τὸν τὴν ἀρετὴν ἔχοντα ἰδίᾳ ἀγαθόν· ἄλλο δὲ αὐτὴν τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν δικαιοσύνην λέγομεν ἀγαθὸν εἶναι· τρίτον δέ, οἱο͂ν σιτία καὶ γυμνάσια τὰ πρόσφορα καὶ φάρμακα· τέταρτον δέ φαμεν εἶναι ἀγαθόν, οἱο͂ν αὐλητικὴν καὶ ὑποκριτικὴν καὶ τὰ τοιαῦτα. ἀγαθοῦ ἄρα τέτταρα εἴδη ἐστί· τὸ μὲν τὸ τὴν ἀρετὴν ἔχειν, ἕτερον δὲ αὐτὴ ἡ ἀρετή, τρίτον δὲ σιτία καὶ γυμνάσια τὰ ὠφέλιμα· τέταρτον δὲ αὐλητικὴν καὶ ὑποκριτικὴν καὶ ποιητικὴν ἀγαθὸν λέγομεν εἶναι. τῶν ὄντων τὰ μέν ἐστι κακά, τὰ δὲ ἀγαθά, τὰ δὲ οὐδέτερα.

τούτων κακὰ μὲν ταῦτα λέγομεν, τὰ δυνάμενα βλάπτειν ἀεί, οἱο͂ν ἀκρισίαν καὶ ἀφροσύνην καὶ ἀδικίαν καὶ τὰ τοιαῦτα· τὰ δὲ τούτοισ ἐναντία ἀγαθά ἐστι. τὰ δὲ ἐνίοτε μὲν ὠφελεῖν, ἐνίοτε δὲ βλάπτειν‐‐οἱο͂ν τὸ περιπατεῖν καὶ τὸ καθῆσθαι καὶ ἐσθίειν‐‐<ἢ> ὅλωσ μήτε ὠφελῆσαι μήτε βλάψαι δυνάμενα, ταῦτα γοῦν οὔτε ἀγαθὰ οὔτε κακά ἐστι. τῶν ἄρα ὄντων τὰ μὲν ἀγαθά, τὰ δὲ κακά, τὰ δ’ οὐδέτερα τούτων. Εὐνομία διαιρεῖται εἰσ τρία·

ἓν μέν, ἐὰν ὦσιν οἱ νόμοι σπουδαῖοι, εὐνομίαν φαμὲν εἶναι· ἕτερον δέ, ἐὰν τοῖσ κειμένοισ νόμοισ ἐμμένωσιν οἱ πολῖται, καὶ τοῦτό φαμεν εὐνομίαν εἶναι· τρίτον δέ, ἐὰν μὴ ὄντων τῶν νόμων κατὰ ἔθη καὶ ἐπιτηδεύματα χρηστῶσ πολιτεύωνται, καὶ τοῦτο εὐνομίαν προσαγορεύομεν· τῆσ εὐνομίασ ἄρα ἓν μέν ἐστι νόμουσ σπουδαίουσ εἶναι· ἄλλο δέ, ἐὰν τοῖσ οὖσι νόμοισ ἐμμένωσι· τρίτον δέ, ἐὰν ἔθεσι καὶ ἐπιτηδεύμασι χρηστοῖσ πολιτεύωνται. Διαιρεῖται ἡ ἀνομία εἰσ τρία· ὧν ἓν μέν ἐστιν, ἐὰν ὦσιν οἱ νόμοι μοχθηροὶ καὶ πρὸσ ξένουσ καὶ πρὸσ πολίτασ· ἕτερον δέ, ἐὰν τοῖσ ὑπάρχουσι μὴ πείθωνται·

τὸ δὲ βαρὺ τῷ κούφῳ καὶ τὸ ταχὺ τῷ βραδεῖ καὶ τὸ μέλαν τῷ λευκῷ ὡσ οὐδέτερα οὐδετέροισ ἐναντία ἐστίν. ἄλλο δέ, ἐὰν ὅλωσ μηδεὶσ ᾖ νόμοσ. τῆσ ἄρα ἀνομίασ ἓν μέν ἐστι τὸ μοχθηροὺσ εἶναι τοὺσ νόμουσ· ἄλλο δέ, ἐὰν τοῖσ οὖσι μὴ πείθωνται· τρίτον δέ, ἐὰν μηδεὶσ ᾖ νόμοσ. Τὰ ἐναντία διαιρεῖται εἰσ τρία· οἱο͂ν ἀγαθὰ κακοῖσ ἐναντία φαμὲν εἶναι, ὡσ τὴν δικαιοσύνην τῇ ἀδικίᾳ καὶ τὴν φρόνησιν τῇ ἀφροσύνῃ καὶ τὰ τοιαῦτα. κακὰ δὲ κακοῖσ ἐναντία ἐστίν, οἱο͂ν ἡ ἀσωτία τῇ ἀνελευθερίᾳ καὶ τὸ ἀδίκωσ στρεβλοῦσθαι τῷ δικαίωσ στρεβλοῦσθαι· καὶ τὰ τοιαῦτα κακὰ κακοῖσ ἐναντία ἐστί. τῶν ἐναντίων ἄρα τὰ μὲν ὡσ ἀγαθὰ κακοῖσ ἐναντία ἐστί·

τὰ δὲ ὡσ κακὰ κακοῖσ· τὰ δὲ ὡσ οὐδετέροισ οὐδέτερα. Τῶν ἀγαθῶν γένη ἐστὶ τρία· τὰ μὲν γάρ ἐστιν ἑκτά, τὰ δὲ μεθεκτά, τὰ δὲ ὑπαρκτά. τὰ μὲν οὖν ἑκτά ἐστιν, ὅσα ἐνδέχεται ἔχειν, οἱο͂ν ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ ὑγίεια· μεθεκτὰ δέ, ὅσα ἔχειν μὲν μὴ ἐνδέχεται, μετασχεῖν δὲ αὐτῶν ἐνδέχεται· οἱο͂ν αὐτὸ τὸ ἀγαθὸν ἔχειν μὲν οὐκ ἐνδέχεται, μετασχεῖν δὲ αὐτοῦ ἐνδέχεται. ὑπαρκτὰ δέ, ὅσα μήτε μετασχεῖν μήτε σχεῖν ἐνδέχεται, ὑπάρχειν δὲ δεῖ· οἱο͂ν τὸ σπουδαῖον εἶναι <καὶ> τὸ δίκαιον εἶναι ἀγαθόν ἐστι· καὶ ταῦτα οὔτε σχεῖν οὔτε μετασχεῖν ἐστιν, ἀλλ’ ὑπάρχειν δεῖ [σπουδαῖον εἶναι καὶ δίκαιον εἶναι]. τῶν ἀγαθῶν ἄρα τὰ μέν ἐστιν ἑκτά, τὰ δὲ μεθεκτά, τὰ δὲ ὑπαρκτά. Ἡ συμβουλία διαιρεῖται εἰσ τρία·

ἔστι γὰρ αὐτῆσ ἓν μὲν ἐκ τῶν παροιχομένων χρόνων λαμβανόμενον, ἓν δὲ ἐκ τῶν μελλόντων, ἓν δὲ ἐκ τῶν ἐνεστώτων. τὰ μὲν οὖν ἐκ τῶν παροιχομένων παραδείγματα, οἱο͂ν τί ἔπαθον Λακεδαιμόνιοι πιστεύσαντεσ· τὰ δ’ ἐκ τῶν παρόντων, οἱο͂ν ἀποφαίνειν τείχη ἀσθενῆ, δειλοὺσ ἀνθρώπουσ, σῖτον ὀλίγον· τὰ δ’ ἐκ τῶν μελλόντων, οἱο͂ν ταῖσ ὑπονοίαισ μὴ ἀδικεῖν τὰσ πρεσβείασ, ὅπωσ μὴ ἄδοξοσ ἡ Ἑλλὰσ γένηται. τῆσ ἄρα συμβουλίασ τὰ μέν ἐστιν ἐκ τῶν παροιχομένων, τὰ δ’ ἐκ τῶν παρόντων, τὰ δ’ ἐκ τῶν μελλόντων. Ἡ φωνὴ διαιρεῖται εἰσ δύο·

μεριστὰ δὲ ὅσα ἔκ τινοσ σύγκειται, οἱο͂ν αἵ τε συλλαβαὶ καὶ συμφωνίαι καὶ ζῷα καὶ ὕδωρ καὶ χρυσόσ. ἓν μὲν αὐτῆσ ἐστιν ἔμψυχον, ἓν δὲ ἄψυχον. ἔμψυχον μὲν ἡ τῶν ζῴων φωνή, ἄψυχον δὲ φθόγγοι καὶ ἦχοι. τῆσ τοῦ ἐμψύχου φωνῆσ ἡ μέν ἐστιν ἐγγράμματοσ, ἡ δὲ ἀγράμματοσ. ἐγγράμματοσ μὲν ἡ τῶν ἀνθρώπων, ἀγράμματοσ δὲ ἡ τῶν ζῴων. τῆσ ἄρα φωνῆσ ἡ μὲν ἔμψυχοσ, ἡ δὲ ἄψυχοσ. Τῶν ὄντων ἐστὶ τὰ μὲν μεριστά, τὰ δὲ ἀμέριστα. τούτων δὲ τῶν μεριστῶν τὰ μὲν ὁμοιομερῆ, τὰ δὲ ἀνομοιομερῆ. ἀμερῆ μὲν οὖν ἐστιν ὅσα μὴ ἔχει διαίρεσιν μηδὲ ἔκ τινοσ σύγκειται, οἱο͂ν ἥ τε μονὰσ καὶ ἡ στιγμὴ καὶ ὁ φθόγγοσ· ὁμοιομερῆ ὅσα ἐξ ὁμοίων σύγκειται καὶ μηδὲν διαφέρει τὸ ὅλον τοῦ μέρουσ εἰ μὴ τῷ πλήθει, οἱο͂ν τὸ ὕδωρ καὶ τὸ χρυσίον καὶ πᾶν τὸ χυτὸν καὶ τὸ τοιοῦτον.

ἀνομοιομερῆ δὲ ὅσα ἐξ ἀνομοίων μερῶν σύγκειται, οἱο͂ν οἰκία καὶ τὰ τοιαῦτα. τῶν ὄντων ἄρα τὰ μέν ἐστι μεριστά, τὰ δὲ ἀμερῆ· τῶν δὲ μεριστῶν τὰ μὲν ὁμοιομερῆ, τὰ δὲ ἀνομοιομερῆ. Τῶν ὄντων τὰ μέν ἐστι καθ’ ἑαυτά, τὰ δὲ πρόσ τι λέγεται. τὰ μὲν οὖν καθ’ ἑαυτὰ λεγόμενά ἐστιν ὅσα ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ μηδενὸσ προσδεῖται· ταῦτα δ’ ἂν εἰή οἱο͂ν ἄνθρωποσ, ἵπποσ καὶ τἆλλα ζῷα. τούτων γὰρ οὐδὲν δι’ ἑρμηνείασ χωρεῖ.

τῶν δὲ πρόσ τι λεγομένων ὅσα προσδεῖταί τινοσ ἑρμηνείασ, οἱο͂ν τὸ μεῖζόν τινοσ καὶ τὸ θᾶττόν τινοσ καὶ τὸ κάλλιον καὶ τὰ τοιαῦτα· τό τε γὰρ μεῖζον ἐλάττονόσ ἐστι μεῖζον καὶ τὸ θᾶττόν τινόσ ἐστι <θᾶττον>. τῶν ὄντων ἄρα τὰ μὲν αὐτὰ καθ’ αὑτὰ λέγεται, τὰ δὲ πρόσ τι. ὧδε καὶ τὰ πρῶτα διῄρει κατὰ τὸν Ἀριστοτέλην. Γέγονε δὲ καὶ ἄλλοσ Πλάτων φιλόσοφοσ Ῥόδιοσ, μαθητὴσ Παναιτίου, καθά φησι Σέλευκοσ ὁ γραμματικὸσ ἐν πρώτῳ Περὶ φιλοσοφίασ· καὶ ἄλλοσ, περιπατητικόσ, μαθητὴσ Ἀριστοτέλουσ· καὶ ἕτεροσ Πραξιφάνουσ· καὶ ὁ τῆσ ἀρχαίασ κωμῳδίασ ποιητήσ.

상위

Lives of Eminent Philosophers

목록

  • PLATWN
일치하는 문장이 없습니다.

SEARCH

MENU NAVIGATION